Мядзведзь і так, і гэтак — нічога з карэньчыкамі зрабіць не мог.

Раззлаваўся ён на мужыка, і з той пары мядзведзь з мужыком варагуе.

Жыў-быў мужык. У гэтага мужыка быў кот, ды такі памаўза, што бяда! Абрыдзеў ён да смерці. Вось мужык думаў, думаў, узяў ката, пасадзіў у мех і панёс у лес. Занёс і пакінуў яго ў лесе — няхай прападае.

Кот хадзіў, хадзіў і натрапіў на хатку. Залез на гарышча і палежвае сабе. А захоча есці — пойдзе ў лес, птушачак, мышэй наловіць, наесца ўволю — і зноў на гарышча, і гора яму мала!

Вось пайшоў кот гуляць, а насустрач яму лісіца. Убачыла ката і дзівіцца: «Колькі гадоў жыву ў лесе, а такога звера не бачыла!»

Пакланілася лісіца кату і пытаецца:

— Скажы, добры малойца, хто ты такі? Як ты сюды трапіў і як цябе зваць-велічаць?

А кот натапырыў поўсць і адказвае:

— Завуць мяне Катафей Іванавіч, я з сібірскіх лясоў прысланы да вас ваяводам.

— Ах, катафей Іванавіч! — кажа лісіца.— Не ведала я пра цябе, не чуда. Ну, то хадзем да мяне ў госці.

Кот пайшоў да лісіцы. Яна прывяла яго ў нару і пачала частаваць рознай дзічынкаю, а сама ўсё дапытваецца:

— Катафей Іванавіч, жанаты ты ці халасты?

— Халасты.

— I я, ліса-краса,— дзяўчына. Вазьмі мяне замуж!

Кот згадзіўся, і наладзілі яны баль-вяселле.

На другі дзень пайшла лісіца на здабыткі, а кот застаўся дома.

Бегала, бегала лісіца і злавіла качку. Нясе дадому, а насустрач ёй воўк:

— Стой, лісіца! Аддай качку!

— Не, не аддам!

— Ну, я сам забяру.

— А я скажу Катафею Іванавічу, ён цябе смерцю пакарае!

— А хто такі Катафей Іванавіч?

— Хіба ты не чуў? Да нас з сібірскіх лясоў прыслалі

ваяводам Катафея Іванавіча. Я раней была ліса-краса — дзяўчына, а цяпер нашага ваяводы жонка.

— Не, не чуў, Лізавета Іванаўна. А як бы гэта мне на яго паглядзець?

— У! Катафей Іванавіч у мяне такі сярдзіты: хто яму не даспадобы, адразу з'есць! Ты прыгатуй барана ды прынясі яму на паклон:барана пакладзі навідавоку, а сам схавайся каб кот цябе не ўбачыў, а то, брат, кепска табе будзе!

Воўк пабег па барана, а лісіца — дадому.

Бяжыць лісіца, і трапіўся ёй насустрач мядзведзь:

— Стой, лісіца, каму качку нясеш? Аддай мне!

— Ідзі ты лепш, мядзведзь, падалей, пакуль цэлы, а то скажу Катафею Іванавічу, ён цябе смерцю пакарае!

— А хто такі Катафей Іванавіч?

— А той самы, што прыслалі да нас з сібірскіх лясоў ваяводам. Я раней была ліса-краса — дзяўчына, а цяпер нашага ваяводы — Катафея Іванавіча — жонка.

— А ці нельга паглядзець яго, Лізавета Іванаўна?

— У! Катафей Іванавіч у мяне такі сярдзіть: хто яму не спадабаецца, адразу з'есць. Ты ідзі прыгатуй быка ды прынясі на паклон. Ды глядзі, быка пакладзі навідавоку, а сам схавайся, каб Катафей Іванавіч цябе не ўбачыў, а то кепска табе будзе!

Мядзведзь пайшоў па быка, а лісіца—дадому.

Вось прынёс воўк барана, аблупіў, стаіць і думае. Глядзіць — і мядзведзь прэцца з быком.

— Дзень добры, Міхал Іванавіч!

— Здароў, брат Лявон! Што, не бачыў лісіцы з мужам?

— Не, Міхал Іванавіч, сам іх чакаю.

— А ты схадзітка да іх, пакліч,— кажа мядзведзь ваўку.

— Не, не пайду, Міхал Іванавіч. Я непаваротлівы, ты лепш ідзі.

— Не, не пайду, брат Лявон. Я касматы, касалапы, куды мне!

Раптам — ні адсюль ні адтуль — бяжыць заяц. Воўк і мядзведзь як закрычаць на яго:

— Хадзі сюды, касавокі!

Заяц ажно прысеў, вушы на спіну паклаў.

— Ты, заяц, паваротлівы і на нагу лёгкі: збегай да лісіцы, скажы ёй, што мядзведзь Міхал Іванавіч з братам Лявонам Іванавічам даўно ўжо гатовы, чакаюць цябе, значыцца, з мужам, Катафеем Іванавічам, хочуць пакланіцца бараном ды быком.

Заяц прыпусціў да лісіцы на ўсю моц. А мядзведзь з воўк пачалі думаць, дзе б гэта ім схавацца.

Мядзведзь кажа:

— Я палезу на хваіну.

А воўк яму кажа:

— А я куды дзенуся? Я ж на дрэва не ўскарабкаюся? Схавай мяне куды-небудзь.

Мядзведзь схаваў ваўка ў кустах, заваліў сухім лісцем, а сам залез на хваіну, на самую макаўку, і пазірае, ці не ідзе Катафей Іванавіч з лісіцаю.

Заяц тым часам прыбег да лісіцынай нары:

— Мядзведзь Міхал Іванавіч з ваўком Лявонам Іван-вічам прыслалі сказаць, што яны даўно чакаюць цябе з мужам, хочуць пакланіцца вам быком ды бараном.