Быкаў Васіль
Шрифт:
— Мокрыя.
— Знімай куртку, усё — сушыць будзем. Тут цяпер ні душы. Самая блізкая вёска за Котрай.
Яна развязала мокрую, скамечаную хустку, якую Антон адразу ўзяўся начапляць ля кажушка, здзела сачак, хвіліну патрымала яго перад топкай, пакуль густыя струмені пары не павалілі ў печ. Боты і падол спадніцы былі мокрыя, мабыць, яшчэ з учарашняга, яна здзела боты, а затым, счакаўшы, сцягнула і свае ваўняныя панчохі. Антон умела ўладкаваў усё гэта на палках бліжэй да печкі.
— На во, сядай на кажух — ужо высах. Ого, як угрэўся! Агонь!
Яна з асалодай апусцілася на цёплую поўсць знаёмага ёй Антонавага кажушка, выткнула мокрыя расчырванелыя калені да прыемнага агню з печкі.
— Та-ак! — задаволена вымавіў Антон і падсеў бліжэй. — А цяпер перакусім. Во па кавалку хлеба і па дзве бульбіны. За памінак душы той бабусі, — пажартаваў ён і пераламаў надвая акрайчык.
На хвіліну прымоўкшы, яны ўзяліся есці хлеб з бульбай і хутка ўсё з’елі, нічога не пакінуўшы на заўтра. Вядома, яны не наеліся, але наракаць на голад не сталі, здабыць болей харчу тут усё роўна не было дзе. Належала трываць да заўтра.
— Ну во і паначуем. А што? Лепш, чым у якой-небудзь хаце, — сказаў Антон і яшчэ бліжэй пасунуўся да Зоські, жартоўна таўхануў яе локцем. — Удваіх, ніхто не замінае. Праўда?
Яна не адказала і не адсунулася, толькі смяшліва зірнула. Яно, можа, і лепш, падумала Зоська, а можа, і не. У гэтай іх адзіноце было многа прыемнага, але нешта і палохала, хаця яна старалася не думаць аб тым. Цяпер ёй было добра, цёпла і нават супакоена на душы. Сапраўды, над галавой быў дах, у печцы гарэў агонь, а побач сядзеў той, хто ўжо столькі дапамог ёй. Хацелася думаць, што ён і далей будзе побач і ўсё абыдзецца добра.
— Во сядзіш, а маці, пэўна, і не сніць, што яе дачка каля Котры начуе.
— Мама, напэўна, даўно ўжо мяне пахавала. З самай вясны не бачыліся.
— Ну, гэта яшчэ нічога не значыць, — суцешыў Антон. — Людзі ўсё роўна скажуць. Бачылі ж, мусіць, цябе знаёмыя дзе ў вёсках, маглі перадаць.
— Можа, і бачылі, — пагадзілася Зоська, не ведаючы яшчэ, як думаць пра гэта — добра ці не, што бачылі яе сярод партызан. Добра, калі перадалі маці, але маглі перадаць і каму не трэба, тады яе партызанства магло кепска адгукнуцца для маці.
— Мая во іншая справа, — сказаў раптам Антон. — Няма каго баяцца. Ніхто тут мяне не ведае, ніхто за мяне не турбуецца.
— А ўжо ўведалі, мабыць. З Кузняцовым жа ты ўсе вёскі аб’ездзіў.
— А ў весках хто мяне дзе прыкмеціць? Прыехаў і паехаў. Партызан, як усе.
— Не скажы. Дзяўчаты прыкмецяць. Прыкметны. Антон з лёгкай усмешкай зазірнуў ёй у вочы.
— У гэтым сэнсе згаджаюся. Прыкметны. Але што мне дзяўчаты! Я сам запрыкмеціў адну.
— Дзе? — трапятнулася Зоська, павяртаючыся да яго тварам.
Антон лёгенька пацепаў яе цяжкой рукой па плячы.
— А ў атрадзе. Разведчыцу адну. Слаўненькую такую малечу.
— Ай, няпраўда, — знарок з недаверам сказала Зоська, адчуўшы, аднак, як соладка зашчымела ў яе грудзях.
— Не, праўда. Сама ж разумееш, на што пайшоў. I дзеля каго. Засятка ты мая…
Ён узіраўся ў яе ўжо без ценю іроніі. Крамяны яго твар з трохі зашчаціненым падбародкам зрабіўся сур’ёзны і наблізіўся да яе твару. Зосьцы стала ніякавата, яна не ведала, як адказаць, і, сумеўшыся, узяла яго левую руку, што лягла ёй на калені, далікатна паціснула яе.
— За гэта дзякуй. Толькі…
— Не трэба цяпер пра гэта. Тут справа ў тым, — сказаў ён і, сціхлы, асцярожна, быццам у роздуме, абняў яе. Яна лёгенька здрыганулася, напружылася і маўчала. — Справа ў тым, што…
Яна напружана чакала, замершы ў яго дзіўна хвалюючых абдымках, а ён раптам закінуў да сябе яе галаву і з нейкім адчаем рэзка пацалаваў у вусны.
— Антон!..
— А што я магу зрабіць? — усхвалявана выдыхнуў ён, не аслабляючы на ёй сваіх учэпістых рук. — Пакахаў я цябе.
— Праўда? — здзіўлена прашаптала яна, збянтэжаная гэтым яго прызнаннем. Ніхто яшчэ не казаў ёй гэтага слова ды яшчэ такім сур’ёзным, амаль роспачным голасам; яна ўся замерла ад жаху, у абсалютным, ні з чым не зраўняным шчасці.
— Во! Знаеш, цяпер я гатовы на ўсё, — яшчэ болей рашуча сказаў ён дрыготкім голасам. Яна нерухома сядзела ў яго цёплых, утульных абдымках, са здзіўленнем слухаючы, як моцна загрукала яе сэрца.
— Вось я сказаў табе ўсё. Ведай. А ты што мне скажаш? Зоська маўчала, стараючыся зразумець свае адчуванні.