Калі мы ўжо сядзелі ў цягніку, яны шэптам паклікалі мяне па імені і прапанавалі выйсці ў тамбур «узгадаць часы старога Вільнюса». Я спачатку не зразумела, пра што ішла гаворка, а потым змагалася з той паловай сябе, якая адказвала ў маёй асобе за цікаўнасць і авантурызм, і другой паловай, якая кіравала сацыяльна адказнымі паводзінамі. Другая палова перамагла.

Сябры вярнуліся:

— Ну, як успаміны пра стары Вільнюс? — запыталася я.

— Выдатна. Ведаеш, так прыемна ўзгадаць…

— Разумею. Старыя вулачкі з іх дзіўным пахам…

— Так, так, пах кляновага лісця...і вечаровай смугі.

— Ага, разумею, — сказала я і ўявіла прысмак праігнараванага мною напою.

Сідр я ўсё ж такі тады набыла і прэзентавала яго сябрам, думаючы, што мы вып’ем яго ў цягніку. Аднак да Менску заставалася трыццаць хвілін, а на сідр ужо ўсе забыліся. Згадкі пра яго былі начыста выцесненыя ўспамінамі пра стары Вільнюс.

Я прачынаюся пасля дзявятай, вылічаю час, калі трэба выйсці з дому, разумею, што ў мяне хвілінаў трыццаць, і паўзу на кухню. Насыпаю мюслі і пачынаю ранішнюю гімнастыку — выбіраю са змесціва разынкі. Вось чаго не люблю дык не люблю: разынкі ў мюслі для мяне — катастрофа, аднак такая зарадка зранку нагадвае пра адну рэч — каб мець тое, чаго хочаш, трэба пакешкацца. Таму я і кешкаюся амаль кожную раніцу з разынкамі і амаль кожны дзень са сваім жыццём.

Доўгі час я жыла са сваёй нелюбоўю да разынак, не ўсведамляючы да канца існую прыроду гэтых дробных антыгерояў маіх спажывецкіх раманаў, думаючы пра іх зрэдчас толькі ў непасрэдныя моманты сутыкнення з хлебабулачнымі вырабамі ці марозівам — прадукцыя, у якую айчынная прамысловасць з зайздроснай упартасцю пхала гэтыя прусакападобныя элементы. Якім жа было маё расчараванне, калі я даведалася, чым разынкі былі на самой справе. Сказаць, што ў тое імгненне абрынуўся мой гастранамічны свет, — не сказаць нічога. Потым я пачала аналізаваць, адкуль магло ўзяцца ўяўленне пра разынкі як асобную расліну? І ўзгадала, што ва ўсім трэба вінаваціць рускага пісьменніка Максіма Горкага. У школе на летнія вакацыі па рускай і беларускай літаратуры задавалі спіс кніжак «абавязковых для прачытання». І з той прычыны, што я не любіла чытаць мастацкія кніжкі, элемент прымусовасці ў сукупнасці з пачуццём адказнасці і комплексам выдатніцы выратаваў мяне ад поўнай літаратурнай ізаляцыі, і я адольвала хоць нейкую мастацкую літаратуру. Была ў гэтым спісе аповесць Горкага «Дзяцінства». Вялікі рускі пісьменнік расказваў пра хлопчыка Алёшу Пешкава і як яму жылося з бабуляй і дзядулем пасля смерці бацькі. Неяк дзед за правіннасць адлупцаваў Алёшу і той некалькі дзён ляжаў і хварэў. А потым у якасці прымірэння дзед прыйшоў да ўнука з гасцінцамі і прынёс «ветку синего изюма». Усе мае дзіцячыя лагічныя сувязі падказвалі, што калі ёсць галінка, то мусіць быць і дрэва або куст. Так, разынкі асобнай раслінай замацаваліся ў маёй моўнай карціне свету. Аднак нягледзячы на тое, што да вінаграду я не маю ніякай антыпатыі, разынкі так і засталіся для мяне не толькі асобным словам, але і зусім асобным прадуктам.

Шчырая падзяка Мар'яне Карповіч-Сакаловай і Тарасу Пашчанку за ідэі, прастору і целы.