— Агульная маса — шэсцьсот мільёнаў тон! — жахнуўся другі намеснік. — І цэлых тры слаі: дваццаці, адзінаццаці і васьмі кіламетраў таўшчынёй адпаведна. Гэта не лічачы мноства фрагментаў рознай масы... Жах!

Першы слой смецця размяшчаўся ў трыццаці шасці тысячах кіламетраў ад Зямлі, другі — у дзвюх тысячах, трэці — у чатырохстах кіламетрах ад паверхні. Няма чаго было і думаць пра тое, каб прабіцца скрозь іх да планеты. Разлікі штучнага інтэлекта паказвалі, што «Ла-Гроа» пратараніць усе тры слаі не зможа, а магутнасці супрацьастэроідных гармат на прабіванне дзіркі дастатковай для праходу зоркалёта памеру не хопіць.

На капітанскім мосціку павісла напружаная цішыня.

Прайшло не менш за вечнасць, перш чым адмірал сказаў:

— Лаворгс, няхай зонды правераць наяўнасць разумнага жыцця на планеце!

— Ёсць, сір! — адгукнуўся капітан трэцяга рангу і аддаў новы загад. Адказ прыйшоў праз некалькі хвілін: разумнае жыццё на Зямлі прысутнічала, але радавацца гэтай акалічнасці не даводзілася, бо чалавецтва вярнулася ў сярэднявечча. — Хто мог падумаць, што людскую цывілізацыю пераможа звычайнае смецце!..

Адмірал быў расчараваны — надзеі Асамблеі не апраўдаліся. Праляцець сто пяцьдзясят тысяч светлавых гадоў і нічога не знайсці...

Прысутнічала у гэтым злая іронія Універсума.

— Вяртаемся! — з цяжкім сэрцам загадаў Хартэсно.

— Так, сір! — не стаў пярэчыць Лаворгс. Капітан трэцяга рангу выдатна разумеў, што кандыдаты на ўступленне ў Асамблею разумных светаў Айкумены павінны яшчэ дарасці да Кантакту.

Самі, без старонняй дапамогі.

— Дыск з пасланнем пакінем на Месяцы. Няхай ён стане напамінам для будучых пакаленняў зямлян аб былой велічы чалавецтва!

— Думаеце, яны зноў змогуць вярнуцца да зорак, сір?

— Хочацца на гэта спадзявацца!..