Створаны ў пэрыяд складанае гістарычнае сытуацыі, калі Беларусь стала арэнай вайсковых дзеяньняў і амаль уся яе тэрыторыя была акупаваная. Паэт балюча адчуваў трагедыю Бацькаўшчыны, прыгадваў ліхалецьце Першае Сусьветнае вайны, выгнаньне з родных мясьцінаў мільёнаў людзей, сваё нядаўняе зьняменьне перад жорсткасьцю і крывавай драмай сусьветнае бойні. З гэтых настрояў і роздумаў нарадзіўся верш аб ролі нацыянальнае гісторыі і культуры ў жыцьці чалавека.
янка упала
—падчына
јд прадзедॠспакон в€коҐ
ћне засталас€ спадчына;
ѕам>=ж сва>=х >= чужакоҐ
яна мне ласкай матчынай.
јб Єй мне баюць казк>=-сны
¬€сенн>=€ пратал>=ны,
<= лесу шэлест верасны,
<= Ґ пол>= дуб апалены.
јб Єй мне будз>=ць успам>=н
Ќа л>=пе бусел клЄкатам
<= той стары амшалы тын,
Ўто лЄг л€ вЄсак покатам;
<= тое нуднае €гн€т
Ѕл€€нне-зоҐ на пасьб>=шчы,
<= крык варон>=ных грамад
Ќа мог>=лкавым кладзьб>=шчы.
<= Ґ белы дзень >= чорну ноч
я Ґсц€ж раблю агледз>=ны,
:>= гэты скарб не збрыҐ дзе проч,
:>= трутнем Єн не з’едзены.
Ќашу €го Ґ жывой душы,
як вечны светач-полым€,
Ўто с€род цемры >= глушы
ћне свец>=ць м>=ж вандолам>=.
ыве з >=м дум ма>=х с€м’€
<= сн>=ць з >=м сны н€зводны€…
«авецца ж спадчына ма€
°с€го —таронкай –однаю.
1918