Шрифт:
– Оттон арай нуучча кыыа буоллун? – Коля оронуттан тэн иэн кэтэин тарбанар.
– Оо, акаары, саха кырасаабыссатын быаарабыт ээ. Хайдах йдбт дууаыный? – Бккэ кыйаханар.
Уолаттар н, кырдык-хордьук улахан суолталаах боппуруоу быаарар курдук сананан, тннккэ ыкса чугааан, ааар дьону боломтолоохтук одууластылар.
Бу курдук кйгрэ олорон, уолаттар дьэ кэмниэ кэнээс икки кыыс ааан иэрин крдлэр. Кыргыттар саата суох тоолохторуттан ылсан баран, тугу эрэ сэлээ-сэлээ клсэр саалара ииллэр.
– Кыргыттаар, сэбэрэитин бу диэки хайыыннары эрэ. Манна биир олус суолталаах улуу мккр-боппуруос быаарылла турар.
Кыргыттар ээи тннктэн кинилэргэ туаайыллыбыт ыйытык бэриллибитигэр соуйан ходьох гына тстлэр. Кырата, модороон соус ласпайбыт быыылааа, сирэйин мылатан тннк этин одууласта.
– Ээ, пахай. Эн бииги проблемабытын кыайан быаарбат эбиккин. Бырастыы гын. Ыл, ити бодоруунньаын тосуй эрэ. Аны кини крдн. Ытырыахпыт суоа, – Коля, клэн мытырыйа-мытырыйа, кыыс аргыын диэки ыйар.
– Кыыл сонноох кыыс, бииги диэки кр эрэ!
Уолаттар н клэн, быардарын тарбыыллар. Иккис кыыс кинилэр диэки крр да санаата суох. Тбтн нарын тарбахтарынан имэринэн ылаат, сирэйин кистии туттан, дьгэтин тоолоуттан сс ыксары тутуаат, долгун курдук уста турда.
Миичиккэ, бэйэтэ да билбэтинэн, тбтгэр «ити кыыы ханна эрэ крбтм ээ» диэн санаа охсуллан ааста.
– Бттэхпит дии, улахамсык дуу, дэн дуу, – Коля сонньуйбут куолаынан уолаттарын диэки крр.
– Санаараама, Коля, кыыс оо кыыкынайдааар элбэх, хата, табахтыахха, – Бккэ табаын рдгэр тэр.
Миичик кыргыттары сайыспыттыы батыыннара крн хаалла. Онтон табах сытын ылан, уолаттарын диэки эргиллэн:
– Дьаабы да дьоут. Табах буортутун миигиннэээр ордук билэит да, син биир табахтыыгыт…
– Миичик, бт эрэ, эмиэ рэтэн эрэин дуо? Эн курдук бииги спортсмен буолбатахпыт уонна …
Уолаттар н ах бардылар. Миичик санаатыгар олох тэтимэ эмискэ тохтуурга дылы гынна. Остуоруйа кэрэчээнэтэ, олохобут куота диэн, арааа, бу иэр буоллаа. Кини хаан да маннык кэрэ кыыы бу Орто дойдуга трн баран, кр илик эбит. Кыыс кии соуйуох, ып-ыраас, муус маан ньуурдаах сирэйдээх, ыйаастыгас соус эрээри саархайдыы харахтаах, уулаах дьэдьэн уостаах, уун синньигэс курбуу быыылаах.
– Эс, маннык кэрэ кыргыттар бу сиргэ трллэр эбит дуу? Дьэ, мккр быаарыллар буолла, – Коля сибигинэйэ былаастаан саа аллайбытыттан бары «йднн» кэллилэр.
Эмискэ алларанан иээччилэр уолаттар сааларыттан биитэр бэйэлэрэ тугу эрэ кэпсэтэ иэллэриттэн эбитэ дуу, клэн саыгырастылар. Сааскы сылаас кн уота кинилэр оолуу ыраас сирэйдэрин, хаан да ст суох айылаах кмс солотуунан дуйдаабыттыы, сандаарыччы сырдаппыта крххэ ордук кэрэ этэ. Икки кыыс сэрэнэ былаастаан, тоо эрэ тохтоон ээи тннк диэри хантайа одууластылар.
– Ээй, с саарбах соус дьон тннккэ мыланыы олорор эбит дуу, дэн, сэрэни эрэ, халтархай буолуо, сууллан хаалаайаххытый? Аны искитин хайа тххт, сэрэни! – кыра кыыс клэ-клэ хорсуннук чобуорхайар.
– Ок, кыргыттаар, бииэхэ кст сатыыгыт дуу, тугуй? Тоо тннн иэит, бииги тннкпт анныгар туоххутун умуннугут? – Бккэ хаыытыы былаастаан ыйыталаааччы буолла.
– Кинигэлэрбитин тнннэрээри УЛК бибилэтиэкэтигэр баран испиппит да, хатанан хаалбыт, эиэхэ эрэ наадыйбаппыт. Хата эиги туоххутун стэрэн олороут? – кыра кыыстара хап-сабар кинилэртэн хардары ыйыталаар.
– Эн нааа дакылааттаама эрэ, билбэт уолаттаргар. Бт, кэпсэтимэ-хайаама, хааман ис, хас саарбыт кии аайы эппиэттээн иимэ, – уун кыыа дьгэтин сблээбэтэхтии холус соустук тардыалаар.
– Оттон тугу баарыыттан мыыы-мыыы кн-кннктээн олороллоруй? Мин эмиэ билиэхпин баарабын. Улахан эбит, – биирэ ргэннэ.
Уун кэрэ кыыс уолаттары кытта кэпсэтэр санаата суоун биллэрэн, иэдэс биэрэрдии тнэри хайыан турда.
– Кыра кыыс, бырастыы гын. Ол гынан баран ити ууну ханнык улуустан сылдьарый? – боппуруоу тргэнник быаараары Коля рсэ соус ыйытар.
– Хас бастакы билбэт киибэр эппиэт биэрэр санаа да, баа да суох, – чахчы уол боломтотун билбит кырасаабысса бытааннык сыыйан, улахамсыйбыттыы сааран унаарытта.
– Ээ, оттон бииги хайа улуус саамай кырасыабай кыыстааын быаарабыт ээ, – Бккэ, тннктэн тс ааара быган туран, буруйдаммыттыы сэрэнэн-сэппэнэн хардарар.
– Оччотугар Чу-рап-чыт-тан. йдтгт? Бииги иккиэн чурапчыларбыт, – кэрэ кыыс мккр тргэнник быаарда. Дьгэтин эмиэ ыксары бодоруускалаат, ис киирбэхтик, олус нарыннык, имигэстик ииэттэн ылла уонна тнэри хайыан кэбистэ. Кыргыттар онтон киэн туттубуттуу, Чурапчы кэрэ кыргыттара буолалларын дакаастаабыттыы, киэбимсийэ соус туттан, клсэ-клсэ тннк аннынан салгыы ааа турдулар. Арааа, 14-с куорпуска олороллор быыылаах, онно киирдилэр.