Вход/Регистрация
  1. библиотека Ebooker
  2. Документальное
  3. Книга "Гуво?лик"
Гуво?лик
Читать

Гуво?лик

Эрсолиев Маъмуржон

Документальное

:

биографии и мемуары

.
Аннотация

Эрсолиев Маъмуржон 1931 йил 10 ноябр куни Жиззах вилояти, Бахмал тумани, "Нов?а" ?ишло?ида таваллуд топган. Эрсолиев Маъмуржон 1961 йили ТошДУ юридик факультетини битириб, ?у?у?ни му?офаза ?илувчи органлари тизимида 40 йил давомида хизмат ?илган.

ГУВО?ЛИК

?икоя

Азиз дўстим, Мухтасар! Мана, бир неча кундирки, сенга хат ёзгим келади, аммо нимагадир юрагим дов бермайди. ?озир ярим тун. Ўйлаб-ўйлаб охири ёзишга бел бо?ладим. Бутун дарду ?асратларимни сенга ёзиб, юрагимни бўшатиб олмо?чиман. Бундан таш?ари, бу ?асратлардан сен ?ам хабардор бўлсанг ёмон бўлмасди. ?а, шундай, дўстим. ?аётда нималар бўлмайди, дейсан. ?анча-?анча во?еаларга дуч келасан, киши.

Эсимда, мени ў?ишга кузатишаётганда, сен: “Фаросатнинг олий ў?ув юртига муваффа?иятли ўтиши – бу унинг бало?ат ёшига тўлиб, ?аётга муста?ил равишда ?ўйган биринчи ажойиб ?адами”, дегандинг. Э?, дўстим, ?ани энди ?аёт фа?ат хурсандчиликлардан иборат бўлса! “Фалокат оё? остида” деганларидек, ўшанда хайрлашганимиздан кейин бир ой ўтар-ўтмас бошимга мушкул бир иш тушди. Албатта, бунга ўзим сабабчи бўлдим. Дўстим, бундай ўйлаб ?арасам мен ?али гўл эканман.

Эсингда бўлса керак, ў?иш даврида Мунтазамни баъзан мазах ?илардик. Синфимизда биронта ноўрин ?аракат бўлиб ?олгудек бўлса, ў?итувчига тўппа-тў?рисини айтиб ?ўя ?олиши учун у бечорани “ча?имчи”, “и?вогар”, “умрида бош?ага яхшилик ?илмаса керак”, деб айблардик. Аммо у “яхшилик ?илишнинг ?ам ўз ўрни борда” деб ?ўярди. У ?а? экан. ?а, ишонавер дўстим, у ?а? экан!

Биласанми, Мухтасар, ушбу хатни ?амо?хонадан ёзаяпман. ?а, ?амо?хонадан! Аммо, мен ў?рилик ?ам, ?арлик ?ам ?илганим йў?. Бирон кишига оз бўлса-да озор бериб, безорлик ?илган эмасман. Шундай, дўстим. Фа?ат инсонга яхшилик ?иламан деб шу ?олга тушдим. Ажабланма, дўстим, ?али ўзинг ?ам тушуниб ?оласан. Мана эшит.

Бир куни эрталаб ?аммомга кетаётган эдим. Мендан олдинро?да, йўлнинг нариги ё?ида бир хотин йўлни супурарди. Бир ма?ал ?атти? тезликда кетаётган такси машинаси ?алиги хотинни уриб кетди. Бечора хотин ?ич?ириб юборди. Мен ?ўр??анимдан икки ?ўлим билан кўзларимни беркитдим. Машина бир оз ўтиб тўхтади. Чопиб бордим. Бундай ?арасам, шофер ?ўшнимиз экан. Ўзи жуда мўмин одам, кўп марта машинасига тушганман. Пул берай десам олмаган.

– Нима бўлди, Шариф ака? – дедим машинани тўхтатгач.

– Тўйдан келаётган эдим, – жавоб берди у. Кўринишидан маст эди. Иккимиз йўл четида ётган хотин олдига бордик. Боши ?он. Шариф ака ?ўр?иб кетди.

– Фаросатбек, сиздан ялиниб сўрайман. менинг машинам уриб юборганлигини ?еч кимга айтманг, жон ука, бола-ча?ам бор, ялина бошлади у. Ўйламай-нетмай “хўп” дедим. Шу орада милиция ходими етиб келди.

– Ким босди?! – деб сўради у биздан.

– ?озиргина бир номаълум такси уриб, нариги томонга ?очиб кетди, мен хотинга ёрдам берай деб тўхтадим, – деди Шариф ака уялмай-нетмай. Милиция ходими менга ?аради. Мен унинг гапини тасди?ладим.

– Шу ердан кетмай туринглар, гражданлар, – деди милиционер ва мотоциклда Шариф ака ?ўли билан ишора ?илган томонга кетди. ?ўшним эса пайтдан фойдаланиб, машинанинг олдинги буферидаги мажа?ланган жойини тузатиб ?ўйди. Машиналар йи?илди. Бир оздан сўнг ?алиги милиционер ?айтиб келди. Во?еа содир бўлган жойни ўлчаб чи?иб, нималарнидир ёзиб олди. Актга мен билан Шариф акани гуво? сифатида кўрсатиб, имзо ?ўйдириб олди.

Бир куни мени терговчи ча?ириб, ўша куни кўрган-билганингизни гапириб беришингиз лозим, агар ёл?он гапирсангиз, жиноий жавобгарликка тортиласиз, – деди.

Ўзинг ўйлаб кўр, дўстим, мен нима дейишим керак? Шариф ака ?ар куни келиб, кўзларини мўлтиллатиб ёш боладек ёлворади. Кечалари ўйлаб чи?аман. Ростини айтсаммикин? Унда Шариф акани ?амашса-я. Болалари Ботир, Назир ва Зарифаларин ўйлайман. Агар Шариф ака ?амалиб кетса борми, нима деган бўламан. “Дадамизни сен ?аматдинг” деб айтишади. Йўк, йў?! Шариф аканинг илтимосини бажардим. Инсонга яхшилик ?илиш керак, деган ?арорга келдим. Ручкани олдим, ко?озга Шариф ака айтгандек ёзиб бердим. Кечки пайт олдимга Шариф ака келганда, жуда олийжаноб иш ?илгандек, ма?таниб ?аммасини гапирдим. Бечора оё?имга йи?илгудек бўлиб, миннатдорчилик билдирди.

Орадан бир неча кун ўтди. Бир куни терговчи мени яна ча?иртирди.

– Ўша кунги во?еани бизга тў?ри гапирганмидингиз ёки озро? ёл?они ?ам бормиди? – сўради у жиддий о?ангда. Ростини айтсам, бир оз шошиб колдим… “Нима бало – ёл?онлигини сезиб ?олишдими? – деб кўнглимдан ўтказдим. Аммо сирни бой бериш керак эмас. Терговчилар ўзи шуна?а бўлишади. ?айта-?айта ?ижжалаб сўрашгани-сўрашган.

– Тў?ри гапирганман, ўрто? терговчи, – дедим шарт кесиб.

– Шундайми? – салмо?лади у. – ?али ?ам кеч эмас. Яхшибоев. Ёл?он гапирманг, жавобгар бўласиз.

Мен ?ам анойилардан эмасман. Кошкийди, туфлаган тупугимни кайтиб оладиганлардан бўлсам. Шарт-шарт “илгариги кўргазмам тў?ри” деб ёзиб бердим.

Мен ёзган ?о?озни ?ўлига оларкан, терговчи жилмайиб бош чай?ади. Кўзларида менга нисбатан нафрат уч?унлари пайдо бўлганлигини сезиш ?ийин эмас эди. У ?ўли билан энгашиб, стол ёнидаги тугмани босди. Зум ўтмасдан эшик очилиб, Шариф акани бир милиция ходими ичкарига олиб кирди. ?айрон бўлиб ?олдим.

– Ўтиринг, – деди терговчи Шариф акага жой кўрсатиб, сўнгра:

– ?ани бу “софдил” гуво?га ўша во?еани гапириб беринг, – деди кинояли о?ангда. Шариф ака менга ўгирилиб:

– Ука, кўп ўйлаб кўрдим. Ёл?он гап ичимга си?мади. Бу тахлитда ?аёт кечириш ?амо?дан минг марта ёмон экан. Охири ўзим келиб, во?еани тў?ри баён ?илиб бердим. Сени ?ам ёл?он гапиришга мен ундаганлигимни айтдим. Бусиз иложим йў? эди, ука.

Э?, дўстим! Шундай пайтларда ?анчалик о?ир бўлишини тушунасанми? Ер ёрилса-ю, ерга кириб кетсам. Менга нима бўлди ўзи? Ахир иккинчи марта сўраганда, тў?рисини айта ?олсам бўлмасмиди? Стулга михлаб ?ўйгандек, ?отиб ?олибман. Анчадан кейин:

  • Читать дальше
  • 1
  • 2
  • 3
Купить и скачать
в официальном магазине Литрес

Без серии

Гуво?лик

Ебукер (ebooker) – онлайн-библиотека на русском языке. Книги доступны онлайн, без утомительной регистрации. Огромный выбор и удобный дизайн, позволяющий читать без проблем. Добавляйте сайт в закладки! Все произведения загружаются пользователями: если считаете, что ваши авторские права нарушены – используйте форму обратной связи.

Полезные ссылки

  • Моя полка

Контакты

  • chitat.ebooker@gmail.com

Подпишитесь на рассылку: