Рублеўская Людміла Іванаўна
Шрифт:
— Хвала Госпаду, панове! Сёньня мы пераможам!
Дзясяткі два ўзброеных людзей, што чакалі яго вяртаньня, ухвальна адгукнуліся. Але іх прыветныя крыкі змоўклі... Усьлед за рыцарам з праёму ў сьцяне паказаўся барадаты вой у дзіўным востраканцовым шаломе, з двухбаковай сякерай, падобнай да Перуновага посаху. Прыхадзень выскаліў рэдкія зубы ва ўсьмешцы, што мусіла азначаць прывітаньне. За ім з варотцаў выбраўся яшчэ адзін у такім жа шлеме, яго русявая барада была даўжынёй у локаць... Потым яшчэ... Яшчэ... Чужынцы адзін за адным выпаўзалі з праёму ў сьцяне, нібыта іх спараджала пекла.
— Богуш, хто гэта? – гнеўна спытаў стары рыцар.
Маладзён горда выпрастаўся.
— Гэта ноўгарадцы. Яны дапамогуць нам прагнаць войска Вялікага князя.
— Што ты нарабіў, дурны, несьвядомы блазьнюк! – горка прагаварыў стары рыцар. – Вось цяпер – канец волі Старавежска... Няма больш нашага гораду...
Але малады толькі паціснуў плячыма.
— Вялікі князь з татарамі хаўрусаваў, з крыжакамі, а русічы ўсё ж – адзінаверцы.
— Не время балакать. Побъем псов неверных! – раўнуў правадыр русічаў, узьняўшы сваю сякеру. Чужацкія воі адказалі радасным крыкам. Богуш дастаў меч.
— Да вежы! У імя сьвятога Юр’я!
— Здрада! Ганьба! — крычаў сівы старавежац, але яго ніхто ня чуў.
Рожа страсянуў Карэйву за грудзі:
— Глядзі, што з тваёй хітрасьці сталася! Ноўгарадцы ў горадзе!
Блазан скрывіў бледныя вусны ва ўсьмешцы.
— Хіба першы раз ты б’ешся супраць іх?
— Ня першы... Але я не хачу, каб – апошні, – глуха прамовіў Рожа. – Іх ня тры тузіны... Яны ўжо на плошчы! Чуеш? Можа, даць знак ваярам, што ў засоцы за цэркваю?
З вокнаў даносіўся гул апантанай бойкі. Крыкі болю, крыкі нянавісьці, лязгат зброі — мова, на якой размаўляе ў часы сваёй весялосьці Сьмерць. Блазан паматаў галавой, званочкі на ягонай шапцы азваліся недарэчна бадзёра.
— Няхай усё ідзе як замысьлена. Хай увойдуць у вежу. А мы рушым лёхамі...
— Лёхамі? Куды?– разгубіўся войт.
— Хе-хе-хе... — загайдаўся Карэйва, і званочкі таксама засьмяяліся. — Ідзі за мной, пан Лаўрын... Мне ўсе таемствы гэтага будынку ў Вільні яшчэ ператлумачылі. Кляйнодам Карэйваў клянуся – праз гадзіну павядзеш сваё войска на прыхадняў, і зьнікнуць яны разам са здрайцамі-бунтаўнікамі ў пекле, толькі ключыкі ў вогненнае мора аддадуць. Хе-хе-хе...
Лекараў сакратар Энрыке нешта горача тлумачыў Анэце на італійскай мове і цягнуў у залу з гадзіньнікамі. Дзяўчына зайшла і скамянела ад зьдзіўленьня: у цэнтры залы стаяў, укленчыўшы, лекар. Ён нізка апусьціў галаву, і, падобна, маліўся. Анэта глядзела на ягоную прыгорбленую сьпіну і не магла паверыць, што гэта – той самы ўладны чараўнік, якога ўсе так баяліся. Але калі Бернацоні ўзьняўся з каленяў і павярнуўся да дзяўчыны, на яго твары не было адчаю. Толькі рашучасьць.
— Будзь побач, донна. Я ня ведаю, што тут адбываецца, чыя злая воля стаіць на перашкодзе – але, павер, я змагу абараніць нас.
І прамовіў горка:
— Прасьвятая Дзева, колькі разоў я даваў сабе слова, што гэтыя гадзіньнікі будуць маўчаць...
— Чаму на плошчы бойка? На горад напалі? – Анэта не хацела паказваць боязі, але голас дрыжэў.
— Ноўгарадцы, — коратка адказаў Бернацоні. – Віжы пра іх даносілі. Іх прыслалі на вывед. Атрад невялікі, мо сотня. Сьвержань былі разрабавалі, у Валатоўні двух чалавек пабілі. Так, зграя падлаедаў. Але яны патрапілі за гарадскія сьцены, у іх ёсьць у горадзе хаўрусьнікі...
— Шукай у сваім войску! Сярод старавежцаў здрайцаў няма, – запярэчыла Анэта. – А чаму ты ня ўзброены, чаму – ня там, дзе б’юцца? Нашыя рыцары ніколі не адседжваліся!
— Мая зброя – пры мне... – няўважна адказаў лекар, аглядаючыся па баках. – Добра, што не пасьпелі ўкласьці гадзіньнікі ў скрынкі.
Зьнізу даносілася гарланьне чужынцаў: «Бей! Бей! Не пускай! Давай!»
Бернацоні ўладна крыкнуў:
— Анэта! Адчыняй шыбы! Хутчэй! І дзьверы расчыні!
Лескевічанцы не аднойчы даводзілася быць разам са сваім горадам у аблозе, калі на мурах патрэбная дапамога ўсіх – жанчын, старых, дзяцей. Яна звычна, не перапытваючы і не марудзячы, кінулася выконваць загад, на першы погляд бязглузды – у расчыненыя вокны маглі паляцець стрэлы. Але падчас бойкі словы тых, хто кіруе абаронай, ня важацца. І не ўспамінаюцца старыя крыўды. Калі выбіраць між войскам Вялікага князя і атрадам ноўгарадцаў – дык лепей князь... Анэта ведала, што ейны бацька сказаў бы менавіта так.
— Усё гатова...
Бернацоні паправіў стрэлку на кожным з гадзіньнікаў, размаўляючы з імі, як з жывымі.
— Вы першы, гаспадар мой Пятро... Вы – другі, гаспадар Андрэй... Трэцяе слова за вамі, гаспадар Якубе...
Цяпер усе гадзіньнікі паказвалі розны час. Лекар адчыніў драўляны куфар і асьцярожна дастаў круглую шкляную пасудзіну. Анэта толькі цяпер заўважыла, што падлога размаляваная крэйдай – ад гадзіньніка да гадзіньніка ішлі роўныя лініі, перасякаючыся ў падабенства зоркі. Бернацоні беражліва паставіў свой шар у кропку, дзе сустракаліся яны ўсе. Потым асьцярожна апусьціў у шкляны шар невялікі паўмесяц са срэбра, нібыта русалчын серп.