— Так...

— І ў жыцьці вы не знайшлі годнага выйсьця з сітуацыі. Вось вам і сімволіка... Вечарам прыходзьце да мяне ў кабінет, гэта на другім паверсе. Пагаворым, падумаем... Ігар, наш ахоўнік, правядзе да мяне.

На другі паверх пасьля ўрачыстага абеду ў дзень прыезду мы ніколі не хадзілі. Нашае месца – у былых пакоях для прыслугі. Але нават з-за цікаўнасьці патрапіць на «панскі паверх» да «псіха» ісьці не зьбіраюся. Вось скончу сваю працу – і дахаты... Хай Юрась адзін важдаецца... Цікава, ён праўда, як сказаў мне за сьняданкам «чалавек небясьпечнай прафесіі» Ігар, паехаў разам са Стэлай у царкву на нядзельную службу? Такі вернік стаў... Што ж, няхай Гасподзь дапаможа ім абодвум... І мне б не пашкодзіла паехаць з імі. Калі я апошні раз была ў царкве? На Вялікдзень, мусіць. Ня дзіва, што цемра сабралася на душы...

Так, вырашым апошнюю загадку. Няхай Аркадзь выявіўся цынічным нягоднікам, але – кінуць працу, адмовіцца ад грошай? Калісьці я б так і зрабіла, нават з-за адной зьнявечанай вежы. Але цяпер не знаходзіла ў сабе стрыжня, які б утрымаў мяне ад жаданьня схіліцца перад абставінамі. Хаця мне ўсё менш падабалася, што гаспадары цікавіліся адно досьледамі з гадзіньнікамі, тым, што я пра іх перакладала, перапытвалі, прысьпешвалі, кантралявалі, а пра Аркадзя нібыта й забыліся.

Я расклала на стале паперы з запісамі. Мы маем дванаццаць гадзіньнікаў. Кожны названы ў імя аднаго з дванаццаці апосталаў. У якой чарговасьці звычайна згадваюцца вучні Госпада? Так, як іх паклікаў Гасподзь? Першымі былі Пётр і яго брат Андрэй, рыбары... Пасьля – зноў браты, Якуб Зевядзееў і Ян. Потым – Піліп, Баўтрамей, Тамаш, мытар Мацей, Якуб Алфееў, Тадэвуш, Сымон, і апошні – Юда... Ці магла быць іншая чарговасьць? Я яшчэ раз прайшлася па інтэрнэтаўскіх сайтах, трапляючы то на форум прыхільнікаў готыкі, то да акварыумістаў: «Мая залатая рыбка ляжыць на баку, вочы вырачыліся, а хвосьцік падкурчаны...» І нарэшце на сайце аматараў эзатэрыкі напаткала табліцу, дзе кожны апостал зьвязваўся з пэўным знакам Задыяку. Чарговасьць была трохі іншай... Пётр – Авен, Андрэй – Цяля, Якуб Зевядзееў – Блізнюкі, Ян – Рак, Тамаш — Леў, Якуб Алфееў – Дзева, Піліп – Вагі, Баўтрамей – Скарпіён, Мацей – Стралец, Сымон – Казярог, Тадэвуш – Вадалей, Юда – Рыбы... Да таго ж усё ўвязвалася са стыхіямі, рэчывамі, колерамі, каштоўнымі камянямі... Гэта, вядома, блюзьнерства. Асабліва для сярэднявечнага хрысьціяніна. Што было важней для Бернацоні – слова Сьвятога Пісаньня або астралогія? Я ўявіла лекара... Падобным да таго, чорнага лекара маіх сноў. Пранізьлівы погляд чорных вачэй, строгія вусны... Амаль Калыванаўскае аблічча! Уявіла, як ён зацята паводзіўся падчас допытаў інквізіцыі... Сярэднявечная Прага – горад магаў. Лекар на той час абавязкова мусіў быць і астролагам. Як там у вершы Максіма Багдановіча:

А Бернацоні быў не шараговы лекар… Значыць, і вядомы астролаг. І наш Вялікі князь напэўна зацікавіўся ўменьнем пражскага італьянца чытаць зоры. Таму, калі ўжо Бернацоні даў гадзіньнікам імёны апосталаў, мог прывязаць іх і да знакаў задыяку...

Бразнулі дзьверы. Юрась зайшоў у мой кабінет. Сінія вочы з-пад прамых броваў глядзелі проста, адкрыта… Не, ня можа быць, каб гэты чалавек быў забойцам! Дамагурскі маніць ня ўмеў. Калі б сапраўды давялося ўчыніць сьмяротны грэх – спакутваўся б, як Радзівон Раскольнікаў... Хаця нешта яго вярэдзіць... Але ж зараз, наколькі я яго ведаю, ён мне пра гэта раскажа.

— Табе шмат засталося працы? — ён чакаў адказу з незразумелай мне трывогай.

— Лічы, скончыла! – пераможна заявіла я і распавяла пра сваю задыякальную гіпотэзу. Юрась кіўнуў галавой, але неяк без асаблівага энтузіязму.

— Так і было... Ты малайчына! Ведаеш, Стэлу адправіў дадому... Сама папрасілася. Нават згадзілася ў клініку заўтра ж пайсьці. Я быў заплаціў грошы за першы курс лячэньня, маці адвядзе яе... І цябе добра было б дадому адправіць...

Я раздражнёна глядзела на ягоную схіленую галаву з цёмным вожыкам, прысыпаным на скронях сівізной, на сашчэпленыя рукі са зьбітымі на костачках пальцамі – механік...

— Я не бандэроль, каб мяне адпраўляць.

Юрась падышоў да дзьвярэй, чамусьці зазірнуў за іх – што, думае, нібыта нас падслухоўваюць? – і ціха прагаварыў.

— Ведаеш, што Зьміцера Патапавіча ўчора забралі ў клініку?

— Ведаю. Чарговы прыпадак шызы. Ну і што?

Дамагурскі трывожна ўздыхнуў.

— Прафесар усё казаў, што блізкі да разгадкі, што пан Калыванаў будзе задаволены, нёс нейкую ахінею пра сусьветны парадак, які без Калыванава прападае... Дарэчы, я даўно заўважыў, што ні прафесар, ні гэты лялечны Макс мне шмат чаго не расказваюць... Я адрамантаваў амаль усе гадзіньнікі. Дык вось, Зьміцер Патапавіч і вырашыў, што ўжо можна праводзіць эксьперымент. Прыйшоў сюды ўвечары, сам, нікому нічога не сказаўшы, паставіў гадзіньнікі на бой, вакол сябе шклянкі, чаркі... Тут, у падвале, яго і знайшлі. Мне гэта не падабаецца. Не для добрай справы Бернацоні ладзіў свае д’ябальскія машыны.

Я паціснула плячыма.

— Гукі ад іх непрыемныя... Але ж не здаровы чалавек ад іх звар’яцеў. Не перабольшвай.

Юрась зноў панурыўся.

— Ведаеш, дай мне твой сьпіс, як гадзіньнікі расстаўляць...

Я расьсьмяялася.

— Хочаш за Зьміцерам Патапавічам адправіцца?

Але былы муж жарту не падтрымаў, узяў з маіх рук аркуш і пайшоў корпацца ў старадаўніх жалязяках.

У маім так званым кабінеце вокнаў ня мелася, і ад таго мне ўвесь час мроіўся позьні вечар і прыцемак стомы і безнадзейнасьці... Таму ў сьветлым калідоры маёнтку – лістападаўскае сонца было нечакана шчодрым, як скупеча перад сьмерцю, — я ледзь не засьмяялася ад радасьці. Воля! Макс таксама радасна ўсьміхнуўся, беручы тэчку з маім артыкулам і дыскету.

— Цяпер справа за лепшымі дызайнерамі! Я зараз жа адашлю гэты тэкст Ліліі Пятроўне, думаю, яна пачытае, ня бавячыся... Так што пачакайце з ад’ездам да заўтра – можа, будуць якія заўвагі. Дарэчы, тая літаратура, што вы карысталіся... Вы пакінулі апошнія пераклады ўрыўкаў, што тычацца Старавежску, Бернацоні і гадзіньнікаў?

— Так. Усё ў асобным файле, і раздрукоўкі ёсьць.

— Тады адпачывайце, дарагая! А ўвечары ўсё-ткі зайдзіце... Пагаворым. Паверце, я някепскі сьпецыяліст!

Макс на імгненьне прыабняў мяне за плечы і пайшоў, пакінуўшы на памяць пах дарагой парфумы... Відаць, і з кліентаў бярэ дорага... А тут – халява. Але я ўсё-ткі не зьбіралася ёю карыстацца. Калі мне захочацца да споведзі, я лепш у царкву пайду.

Я ніколі не вызначалася ахайнасьцю, таму за два тыдні мой пакойчык змог дастаткова да мяне прыстасавацца. Цікава, якая-небудзь пакаёўка альбо лёкай, якія жылі тут у даўнейшыя часы, мелі права вось гэтак кінуць мокрую куртку на крэсла ці загрувасьціць паперамі стол? Я скідвала ў сумку рэчы, разважаючы, ці зьняць мне па вяртаньні ў сталіцу новую кватэру, ці заплаціць ранейшай гаспадыні, ці можа – калі раптам заплоцяць больш, чым абяцалі – выкупіць які катух? Можна грошай дапазычыць. Маці аддала б назапашанае, цётка... А я на сталую працу пайду... У якое-небудзь задрыпанае перакладчыцкае бюро, дзе не паглядзяць, што ў мяне няма лінгвістычнай адукацыі.