Алесь Аркуш

КРЫЛЫ ПЕРАТВОРАЦЦА Ў КАРЭНЬНІ

Вершы

КАТРЫНКА

Пяць мэлёдый катрынка сьпявае,

Толькі ведай — круці рукавятку.

Люд у скрыню да старца кідае

Неўміручага жыта зярняткі.

Грай катрынка,

Сьпявай безупынку.

Лес прачнуўся, дзе зараз палі —

Гонкіх дрэў загулі вершаліны.

Перасьпелі на сонцы маліны,

А ў цямрэчы яшчэ не цьвілі.

Грай катрынка,

Сьпявай безупынку.

Як дакладна чаргуюцца гукі —

Мэталёвая нудзіцца скрынка,

Спрацаваныя, ссохлыя рукі

Круцяць жыцьці ў тужлівай катрынцы.

Грай катрынка,

Сьпявай безупынку.

Гук мэлёдый, як позірк забыты,

Як вада зь ледзяшамі ў палонцы.

Люд кідае апошняе жыта,

А у скрыне ўсё роўна на донцы...

Грай катрынка...

ВЕТАХ

Зноўку нашыя спадяваньні –

Як жарынкі, што рушылі ў космас.

Ветах будзе трымацца да раньня,

Распаўсюдзіць таемныя позвы.

Вершалінамі дрэвы ня з намі,

Вершаліны — паверх таямніц.

Адлятае лістота клінамі

Без гайворанаў і сініц.

Сочыць рухі бяскрылыя ветах,

Распачатыя ўверх кагадзе.

На дагледжаны зорны палетак,

Як насеньне, лістота ўпадзе.

* * *

Над балотам захад сонца.

Пасярод, нібыта рана,

Багны дрогкае вакенца

Чырванее. За парканам

З трысьнягу, аеру, хлуду

Цішыня — як погляд Бога,

Быццам там чакаюць цудаў,

Ці даўно няма нікога.

* * *

Закаханым агні запалілі

На балотах вядзьмаркі ізноў,

Фасфарычным сьвятлом заманілі

Ў незваротныя нетры лясоў.

І блукае агульнае рэха

Паміж чэзлых асін і бяроз,

Быццам сьлёзы між звонкага сьмеху,

Быццам сьмех паміж роспачных сьлёз.

* * *

Алегу Мінкіну

Уночы лес цяжарны рухам,

Гайданьнем хвояў і ялін.

Спыніся, сябра, і паслухай:

Ты не адзін.

І зноў, як позву таямніцы,

Сягоньня роўна ў пяць гадзін

Убачыш надыход дзяньніцы

Ня ты адзін.

ЯГО СУСЬВЕТ

Яго сусьвет нагадваў лёхі,

Дзе ў два бакі шугаў скразьняк,

Дзе выпраменьваў да зьнямогі

Сьляпую чырвань нашчы гляк.

Жарынка кволая трымцела

У гляку — бытта ў каміне,

І ў лёхах, як дзяньніца сьпела

Гадзіна, што нябыт скране.

У гляку скразьнякі сьвісталі

І спорна чырвань разьдзімалі.

* * *

Вінцэсю Мудрову

Прачынаюцца вульканы,

Як надзеі на спатканьні.

(Кожны са сваім Каранам),

З попелу — сівыя здані.