Шрифт:
Бронхэра з гонарамi пахавалi на мясцовым могiльнiку, а Немцы жандармы ня надта рупiлiся расшукаць забойцаў i задаволiлiся павярхоўным сьледзтвам. Чалавек быў «фольксдойчам» i за забойствы такiх, дзе няведама хто падняў на яго руку, ня ўжывалiся тады рэрэсii як за самых «обэрмэншаў». Палякi-ж, што абсадзiлi мясцовы гарнiзон палiцыi, трымалiся iншае думкi… I вось пра гэта цяпер адбывалася гутарка.
Вечар дзёгцем чарнеў у вокнах. Падгайскi зусiм ня зьдзiвiўся, ведаючы ранейшыя Антосевы «прыгоды», калi той, цiха пастукаўшы ў дзьверы, зьявiўся на ягоным парозе.
— Што-ж, умеючы нядоўга, — адказаў Дзяркач на тое пытаньне.
Аграном прыкiнуўся зусiм абыякавым, адно пiльна зiрнуў Дзеркачу ў вочы i ўбачыў там пацьверджаньне. Так, вiдаць, навет ён не дацанiў гэтага праныры. Пакуль мяркаваў, як пазбавiцца зьненавiджанага легiянера, Дзяркач яго ўжо на той сьвет адаслаў. Устаў i завесiў фiранкi на вокнах.
— Вып'ем? — спытаўся.
— Налiвай, — адказаў Антось.
Нямецкi шнапс аблiў Антося прыемнай гарачынёй. Забыўся пра зяб, што яго па дарозе праняў.
— Ну як там твая Нiна? — зьмянiў тэму аграном.
— Эт, нiчога сабе, — зiрнуў Антось таму пiльна ў вочы.
— Жывеш зь ей?
— А чаму-ж не…, - неахвотна адказаў Антось. Пра свае любошчы Дзяркач не жадаў расказаць дый мяркаваў, што яны ня надта цiкавiлi Кастуся.
— Вось што, братка, — паволi, думаючы, гаварыў Падгайскi. — Зрабiў ты гэта на сваю руку, проста наперад нам забег. Ну але што-ж, добра. П'ю за тваё здароўе.
Паднялi чаркi. Пiлi мала, адно вусны памачылi.
— Раскажаш? — пытаўся гаспадар.
— Як гэта? Падробнасьцi хочаш?
— Як сам знаеш…
У вадказ Антось вынуў з-за пазухi паляўнiчы нож, тойсамы, каторы некалi аглядаў на балоце Янук, ды палажыў яго на стол. Падгайскi асьцярожна, каб быццам крывёю не запэцкаць рук, падняў двумя пальцамi, прыглядаўся.
— Пекны, што й казаць… I гэта ты зь iм цэлы час за пазухай ходзiш?
— Чаму-ж, навошта…
— Глядзi, баранi, Божа! Як задзержуць то абшукаюць.
Антось маўчаў. Ён узяў нож i зручным рухам улажыў яго ў похву пад левай рукой.
— От што… Паляч'ё цяпер пiльней нюхаць будзiць. Мне чалавек ужо даносiў. Праўда, яны камунiстаў падазраюць, але-ж сам ведаеш каго яны камунiстамi лiчуць. Дый тое, што аднэй брыды ў нас паменшала, нiчога нi вырашаiць. Нам трэба думаць, як iх усiх лiквiдаваць. Як ты з Паўлоўскiм?
— Добра.
— Зьмен нiма?
— Нiчагусенькi. У домыслах ён губiцца. Дый можа зьверху яшчо наказу нi маiць.
— А цi думаў ты, каб у палiцыю паступiць?
Антось скрывiўся й няўцямна пазiраў аграному ў вочы.
— Ты гэта што, кепiкi зь мяне строiш?
— Ды не, я саўсiм паважна.
Разумелiся з паўслова. Антось адразу вымяркаваў, чаму Падгайскi такую думку кiнуў. А можа яна ў яго й даўно нарадзiлася; меў-жа там некага свайго, пра якога адкрыта не гаварыў, значыцца пайменна не называў.
— Агiдна! — плюнуў Антось. — Каб у сваю, дык яшчо-б…
— Зробiм зь яе сваю. От ты паступiў-бы, там ужо нашых двух было-б. Сваiх болей цягнулi-б. А там зробiм нейкi плян. Трэба са сваймi ў другiх гарадох трымацца. Там-сям нашы верх узялi. Адзiн-аднаму памагаць трэба. Гадаўё, нашых людзей найлепшых вынiшчаюць. Каб мы верх узялi, дык табе цi каму другому ня трэба было-б пабандыцку ноччу падпаўзаць, а калi дзе якi мярзотнiк галаву падняў-бы, дык можна было-б яго легальна. Кумекаiш?
— Ага.
— Ну дык як?
— Падумаю.
— Падумай.
— А цi прынiмаюць яны цяперака? — спытаўся Антось.
— Нi чуваць каб… Як будуць, накажу.
— Добра.
Падгайскi ўстаў, выйшаў за дзьверы й па нейкай хвiлiне вярнуўся. На стале перад Антосем палажыў «Беларускую газэту».
— Сьвежая?
— Ага.
— Ведаеш, што я пабеларуску слаба чытаю. Пры бальшавiкох трохi наламаўся.
— Дык як умееш э, памаленьку, — адказаў аграном.
«Вялiкая перамога нямецкай зброi» — паволi й з натугай прачытаў дзяцюк.. — Усё пра вялiкiя пiрамогi. Нешта цi нi захрасьлi яны пад Масквой. I тут многа прапаганды, — спасьцярог Дзяркач.
— Вядома-ж, усей праўды ня скажуць. Але як паслухаеш з двух бакоў,дык сярэдзiну можна выбраць.
— А ты чуеш з другога?
— Чаму-ж не, — сьцiпла адказаў Падгайскi. — У мяне-ж радыё ёсьцiка.
Антось дапiў сваю гарэлку, закусiў агурком.
— Як гэта ёсьць? Загадалi-ж здаць, здаецца… А ты што, не баiшся? Ты галасьнiк маеш?
— Галасьнiк. Адно здаў i квiт маю. А хто там знаiць, што ў мяне два былi…
«I праўда, — думаў Антось, — проста й спрытна. Улада нi прычэпiцца, бо радыё здаў».