Илнурны абыйсы белн нкъ шундый хл инде. Ул укуын да матур гына тмамлады, тиз ген яхшы урынга да урнашты. Бик начар да егет тгел инде зе, тик бераз вакчылрак кына. р нрссен чутлый торган. Чйнн торган. Илнур аны беркайчан да абыйга санамады. Егет тгел иде ул. Сугышкан ирдн ташлап качарга, соыннан лклшерг ммкин. Сйлш рвеше д артык итгатьле… Хтта кул хрктлре д балериналарга тартым… Соыннан белде инде Илнур аны кемлеген… "Абые кебек булса…" – дигн сзлрг ене котыруны сббе шул иде. Бу дньяда син ниндидер ылы урында утырып, тртипле булып кына яшрг тиеш. Шундый булса, хтта тк-нк д ярата. "згр"леге берни тормый. Хтта тк-нк чен д.

Мен бу – гомере буена намус саклап, гаделлек яклап йргн кешелр. Сине намуслы итеп трбиялгн кешелр. Син аларга карап скнсе, шуларныкы дигн юл белн киткнсе… м… алар да сатлык аннар булып чыгамы? гр иел юл белн зене арт шрифен айлы кнфи тапкан кешене алар сиа рнк итеп куя икн, монда нишлрг? зглнерг ген… гр сине зглнлре и якын кешелре д ят икн, ары нишлрг? Ватылырга, сатылырга, сытылырга: "ти-ни, шайтаныма олагыгыз, сезне бтен трбиягез ялган булган, мин сезне ялганлыгыгызга ышанган чен бхетсезмен…" – дип еларгамы?

Ул "згр" д тгел, тшемле урыннарда ыштан туздырып утырырга да телми иде. Кулынан берни килмгн килеш, талантлы шхеслрне урынын билп, зур хезмт хакы алып утыру зе к бер инаять бит инде. Пассив инаятьчелек. Шуа кр, нисе йткннрне и анына тигне – абыйсын рнк итеп кую иде. Киркми. Куймасын. Згр булса бул, тик тормышта ниндидер урыны булсын дигн кебек бит инде… Нрснедер биреп нрсгдер иреш, дигн шикелле. Бу Илнурны келе кабул ит торган кыйбла тгел иде.

Абыйсы шундый булгач, аа да ткъдим ясаучылар табылды. Тик егет моны кабул итлмде. Аны сйгн кызы бар иде. Дресрге, яратып йргн кызы. Яратып йргн… Укудан куылуына да шул сбпче булды инде…

4

Лйл белн ул кайчан танышканын да хтерлми. Крше подъезда яшгн Нфис апа белн нисе берг эшлгн, ахиртлр булып бик тату гомер иткннр. Шуа кр, балалары да ле берсенд, ле икенчесенд скн. Илнурны нисе эшт чагында, Нфис апа караган, Нфис апа сменасында – Илнурны нисе. Имчк баласы чагыннан ук шулай. инде тпи баскач, двор алдындагы балалар мйданчыгында берглп уйнаулар, бтн балалардан аерылып китеп, якындагы паркта адашып йрлр… Сабый чак маараларыны барсын да хтерлп бетерерлек т тгел хтта, алар бтн тормышта, бтн кеше белн булгандыр кебек т тоелып кит.

Тик бер нрсне ачык хтерли Илнур. ти-нилре д аны гел иск тшереп, онытырга ирек бирмделр бугай. зе д гел хтерлп елмаеп куя торган булды. Лйл д кайчагында: "Син бит миа ияреп барып кына хреф танырга йрнде," – дип шаяртты.

Лйл Илнурдан ч айга лкнрк иде, шуа аны мктпк бирделр. Илнурны иде яше ноябрьд ген тулачак булгач, килсе елга калдырырга уйладылар. "Мин д барам," – дип караса да, ти-нисе артык игътибар итмде. "Быел чыгымнарыбыз да кп, килсе елга калуы яхшырак," – дип кул гына селтделр. Шулай да булгандыр инде, ул елларда бтен мктплр д диярлек ата-аналар акчасына яшде. Класс блмсен тзеклндерерг д, иазлар алырга да, концерт-театрга йрерг д, бтенесен д гел акча сорыйлар иде. Лкин Илнур ле моны аламый, бар дип т белми, аны бтен телге – Лйл белн берг булу. Шуа кр, ул беренче сентябрь кнне матур киемнрен киде д Лйлг иярде.

Бйрм тантанасында да итклшеп басып тордылар, соыннан да укытучыга ияреп сыйныф блмсен берг уздылар. Укытучы апа, яшь кен чибр кыз инде, исемлек буенча тикшереп чыкты. Илнур ул исемлект юк иде.

– Нишлибез инде хзер сине белн? – дип клемсерп, малайга теклде ул, – Документлары монда булмагач, сине мктпк алып булмый бит.

– Минем укыйсым кил, – диде Илнур еларга итешеп, – Укыйсым… Кил…

Укытучы апа аны кызганды бугай:

– Ярый, бген кич егезг барып килермен, – дип малайны аркасыннан сйде ул, – ти-ние белн сйлшербез.

Ул кичке якта чынлап та килде. Кухнядагы чй табынында озак кына сйлштелр. Илнур бтен сзлрен д ишет алмады. Тик укытучы Илнур ягында иде.

– гр баланы укырга телге бар икн, каршы тшрг ярамый, – дип гетлде ул, – Килсе елга аны мктптн келе срелерг ммкин. Аннан со улыгыз "икеле капчыгына" йлнер д куяр. быел ул…

Кыскасы, укытучы апа иде. Икенче кнне мктп формасы, уку сбаплары сатып алдылар да малайны мктпк илтеп куйдылар.

Укытучы апаны исеме Ршид нваровна иде. Илнур аа чиксез рхмтле булды. И тп сббе, лбтт, ти-нисе белн сйлшеп, малайны укырга бирерг ризалаштыруы, Лйлдн аермавы чен иде. Уку дверенд д йбт кеше булды Ршид нваровна, бер кайчан да тавышын ктрмде, елмгн нрслрене сабыр гына алатып бирде, тртип бозса – алай эшлрг ярамаганын седерерлек итеп йтте. Ничек шулай ит алгандыр ул, Илнур бген д алап итлми, мма укытучы апа кисткннн со шул ук хатаны тагын кабатлау – аны рнет кебек тоела иде. аны рнетсе килми. Аны шат чагын кр кпк рхтрк. Гел диярлек елмаеп сйлш, елмайганда бит очларында сизелер-сизелмс кен чокыр пйда була, ап-ак тешлренд якты нур кабына, кзлреннн шаян очкын сибел. Аны елмаюын кргч, Илнурны да елмаясы кил иде.

Беренче сыйныфта кызлар белн малайларны бер парта артына утырттылар. Сыйныфташларны кбесе моа кангатьсезлек белдерде, Илнур сенде ген. Ул Лйл белн бер парта артында иде. Аны зене яныда икнен тою да келг ниндидер ылылык, дрт, рхтлек бир.

Баштарак сыйныфташлары "кия белн клш" дип ирештереп маташтылар да бу икне артык исе китмгч, туктадылар. Илнур да сыйныфта тшеп калган малайлардан тгел иде. И кчлесе к булмаса да, з-зен якларлык чамасы бар. м, лбтт, Лйлне д.

Сигезенче сыйныфларга иткнд кызларны гдсе тулыша, ккрклре чйнк капкачы чамасы булып бртеп чыга, малайларга дрт кер – кем кызларны биленнн кочаклап карарга омтыла, кем ккрклрен рел. Яклаучысы булмаган кызларны берр почмакта кысрыклап, елатып бетерлр. Лйлг бйлнче булмады. Ул вакытта Илнур трле ярышларда катнашып беренчелекне ала торган спортчы, егетлр арасында абруйлы малай иде.