У яго кабарэ, які называецца "Буравеснік", якасць і вастрыня пастановак у якім прыцягвае ўвагу не толькі жыхароў рабочых кварталаў, але і дэманструюць сваё майстэрства маладыя рабочыя і славутыя пісьменнікі і артысты.

Гендрык лічыць, што ён можа дзволіць сабе паявіцца на цесных памостках "Буравесніка". Ульрыхс ладзіць свята з нагоды прыезду рускіх аўтараў, і публіцы ў якасці адмысловага атракцыёна падаецца славуты артыст Гёфген з Дзяржаўнага тэатра. Але не паспявае Ульрыхс абвясціць нумар, як Гендрык прутка выскоквае з-за кулісы ў сваім сціплым шэрым гарнітуры. Ды і прыехаў ён сюды не ў сваім "мэрсэдэсе", а на таксі.

— Якія тут яшчэ славутасці, якія тут дзяржаўныя тэатры! — выкрыквае ён звонкім голасам і раскошным жэстам выкідвае рукі. — Я вам таварыш Гёфген!

У адказ авацыя публікі. На другі дзень марксісцкі крытык Ірыг піша ў "Новым біржавым весніку", што артыст Гёфген назаўсёды заваяваў сэрца берлінскага рабочага класа.

Хвалюючыя падзеі ў пралетарскіх прыгарадах супакойваюць сумленне, якое інакш бы ныла праз тое, што ў багатых заходніх кварталах ставяца толькі свецкія дробязі. Хочацца ж быць у авангардзе; і не толькі сумленне даводзіць табе, што ты на перадавой, гэта пацвярджаюць літаратары, а ім відней — вось, напрыклад, Ірыг, — і нападкі вылюдкаў накшталт Цэзара фон Мука толькі ўмацоўваюць яго веру ў сябе. Такі ж так, духоўны авангард! Пастаноўкі вагнераўскіх опер — смелае наватарства — не дзіва, што яны прыводзяць у шаленства адсталых. Зноў загаварылі і пра літаратурную "студыю" — серыю самых сучасных камерных пастановак; праўда, Гендрык гэтак сама мала рэалізуе гэты цудоўны план, як раней не рэалізаваў ідэю рэвалюцыйнага тэатра ў Гамбургу, але ён часта і прывабна гаворыць пра гэты праект, а маладыя артысты і пісьменнікі гадамі могуць суцяшацца смелай задумай. Калі належыш да рэвалюцыйнай эліты, гэта вымагае пэўных затратаў: праз Ота Ульрыхса Гёфген пераводзіць сумы — сумы нязначныя, але іх з радасцю прымаюць арганізацыі камуністычнай партыі.

Хто ж тут прысягне, што ён жыве, ні пра што не дбаючы, не думаючы, марна? Яго непасрэдны ўдзел у вялікіх праблемах часу вось ён — кожнаму відзён. І Гендрык, усведамляючы свае бездакорна радыкальныя светапогляды, з пагардай глядіць на такіх нерашучых людзей, як Барбара, — Барбара, якая ў доме тайнага радцы альбо ў маёнтку генераліхі вядзе пустое, эгаістычнае існаванне, уся загразла ў далёкіх ад жыцця інтэлектуальных забавах і турботах.

Але шо ведае Гендрык пра забавы і турботы Барбары? Што Гендрык ведае пра людзей? Хіба ён не такі ж бестурботны, калі заходзіцца пра лёс людскі, як у пытаннях грамадскага жыцця? Хіба ж быў ён калі-небудзь заняты тою, якую называў "сэнсам свайго жыцця", больш пільна і пяшчотна, чым маленькім Бёкам, які зрабіўся яму слугою, альбо мсье П'ерам Лярy , які ладзіць шыкарныя гасціны ў гатэлі "Эспланада" ў гонар "mes jeunes camerades communistes"?

Ці клапоціцца Гендрык, скажам, пра духоўнае жыццё сваёй сяброўкі Джульеты? Яму ад яе патрэбна адно — каб яна заўсёды была з ім жорсткая і заўсёды ў гуморы. Яна мае ад яго салідныя сумы і хай сабе махае плёткай; чаго ж ёй яшчэ, якога ражна? Гёфген ніколі не задумваецца пра тое, што маглі б азначаць гэтыя томныя позіркі, якія чорная дзяўчына так часта на яго кідае. Можа, дзіця краёў далёкіх нудзіцца па родных берагах, якія па волі капрызнага лёсу ёй давялося змяніць на сумніўныя даброты цывілізацыі? Альбо загадкавае сэрца пачынае прыкіпаць да бледнага, прагнага да пакутаў сябра? Альбо пачынае ненавідзець яго? Гендрык не ведае нічога. Для яго прынцэса Тэбаб — спакуслівая дзікунка, якая асвяжае яго сілай, калі ён перад ёю прыніжаецца.

Пра Джульету ён ведае гэтак жа мала, як пра Барбару альбо пра сваю маці Бэлу. Ён прабягае вачмі лісты беднай мамы, якой муж Кёбес і дачка Ёзі, гэтыя два бадзёрыя і небяспечна легкадумныя стварэнні, робяць столькі турботы. Бацька Кёбес цяпер зусім збанкрутаваны.

"Крызіс! — скардзіцца ў лістах фраў Бэла. — Твой добры бацька — адна са шматлікіх ахвяраў крызісу".

Уся маёмасць была б закладзена, і горкі сорам упаў бы на сям'ю, калі б Гендрык у самы апошні момант не перавёў ім па тэлеграфе круглай сумы. Сястра Ёзі заручаецца раз кожныя паўгода. Фраў Бэла кожнага разу з палёгкай уздыхае, калі гэтыя злашчасныя сувязі рушацца.

Вось у Берлін яўляецца Нікалета; але неўзабаве яна з'язджае, адкліканая назад грознай тэлеграмай мужа Мардэра.

— Я вельмі шчаслівая з ім, — тлумачыць Нікалета, спрабуючы бліснуць прыгожымі вачыма, як колісь.

Але потым высвятляецца, што Мардэр вось ужо два гады ў санаторыі; Нікалета бавіць час у клопатах пра яго. Яна ўсміхаецца мякка і шчыра, расказваючы пра дзіцячую ўдзячнасць, якую праяўляе да яе геніяльны чалавек.

— Цяпер яму куды лепей, — кажа яна з надзеяй. — Мы неўзабаве зможам паехаць на поўдзень, яму патрэбна сонца.

"Сэнс жыцця", якім хваліца Гендрык... Нікалета кахае, у яе жыцці ёсць сэнс. І ў іншых... У Ота Ульрыхса, напрыклад, які цярпліва чакае свайго часу.

— Ён настане! — абяцае ён, хто яшчэ верыць сабе і сябрам.

"Ён настане, гэты час", — прадказвае і маладому Гансу Мікласу радасны ўнутраны голас. Маецца на ўвазе той цудоўны дзень, калі нарэшце на трон сядзе фюрэр і яго ворагі будуць знішчаныя. Знішчаны будзе і самы злосны і агідны вораг Ганса Мікласа — Гёфген. Падзенне гэтага лайдака, за чыёй кар'ерай здалёку, затаіўшыся, назірае Міклас, будзе самай шчаслівай падзеяй "вялікага сyднага дня", сутнасцю яго.

Ганс Міклас (як і Ота Ульрыхс, яго палітычны праціўнік) увесь на службе "вялікай справе", усеахопнай мэце. Ён даўным-даўно не працуе ў тэатры, увесь час аддае маладзёжным арганізацыям нацыянал- сацыялісцкага руху; уся яго дзейнасць у тым, што ў летніх тэатрах і залах ён развучвае агітацыйныя п'есы з "моладдзю" свайго фюрэра. І гэтая дзейнасць наталяе яго недаспелае і палкае сэрца. Хлопцы хорам гарлаюць, што яны пераможна разгромяць французаў і будуць вечна верныя фюрэру; яны вывучылі гэты хор пад рэжысурай маладога Мікласа, і той цяпер выглядае намнога здаравей і свяжэй, чым у гамбургскія часы, нават цёмныя ўпадзіны на шчоках амаль прайшлі.