— У яго кашэчыя спанатры, — захапляецца фройляйн Бэрнгард, якая дазваляе яму называць яе Розачкай. Злы кот! Які ён нябесна злы!

Яго манера гаварыць — хрыплы шэпт, што часамі пераходзіць у чароўны спеў. Гэтую манеру ўжо спрабуюць капіраваць у менш значных тэатрах.

— Ну, а я што казала! Ён сваю справу ведае, — кажа Дора Марцін Прафесару, і той ужо не спрачаецца з ёю.

— Ну, казала, казала, — кажа ён рыпучым голасам, цмокае языком і глядзіць летуценна. У глыбіні душы ён "гэтага Гёфгена" ўсё яшчэ не прымае сур'ёзна, як у свой час Оскар Х. Кроге. "Камедыянт", — думае Прафесар. Гэтак сама думаў і Кроге.

Асляпляльны камедыянт — так лічаць крытыкі, так лічаць дамы, так лічыць фройляйн Бэрнгард, так ужо не могуць не лічыць і яго калегі. П'еса "Віна" сваім незвычайным поспехам абавязана галоўным чынам Гёфгену. Спектакль праходзіць сто разоў падрад, Прафесар заграбае велізарныя грошы; сталася небывалае: Гендрыку павышаюць зарплату яшчэ да канца сезону, у дагаворы такое не прадугледжана — фройляйн Бэрнгард і Кац выклапаталі гэта ў свайго славутага шэфа.

Гэтую рэч можна было б пракрyціць і сто пяцьдзесят, і дзвесце разоў. Але прасочваюцца чуткі пра аўтара, і яны цвярэзяць. Раптам усё пра яго робіцца вядома. І зусім ён не які там легендарны неўрапатолаг з Іспаніі, не старонні, які ведае толькі прадонні чалавечай душы і не ведае банальных містэрый тэатральных будняў. Ён зусім не высакародны інкогніта. Ён проста гер Кац, спрытны дзялок, згарбyзаваў драму — і вось табе тая "Віна"! І тyт раптам усе разам бачаць, што ўся п'еса — набор вульгаршчыны і такая ж безгустоўная, як і пyстая. Усе адчуваюць сябе заскочанымі, усе ўжо лічаць, што гер Кац — распyста і цынік. Дастаеўскі знайшоўся! З якога гэта часу? — раздражняюцца ў колах, якія задаюць тон. Гер Кац — адміністратар і кансультант Прафесара. Пасада зайздросная. І хто даў яму права выдаваць сябе за іспанскага неўрапатолага і апускацца ў бездані чалавечай душы? Драму "Віна" трэба зняць з рэпертуару!

Капрызная грамадская думка адвярнулася ад Каца. Але справа зроблена. Гёфген прабіўся і сваёй дзівоснай злосцю канчаткова заваяваў усе сэрцы. Ён можа быць задаволены першым берлінскім сезонам, у яго ўсе падставы для выдатнага настрою: усе лічаць яго зоркай на ўзлёце.

Яго дагавор на наступны сезон, 1929/1930, выглядае ўжо зусім інакш: зарплата павялічана безмаль у тры разы, Прафесар, крэкчучы і стогнучы, пайшоў на гэта, Гёфген — канкурэнтамі нарасхват.

— Ну што ж, цяпер вы зможаце забяспечыць сябе свежымі кашулямі і лавандай, — віскліва-рыпучым голасам кажа Прафесар новай зорцы.

І Гёфген, пераможна ўсміхаючыся, адказвае:

— Адэкалон, гер Прафесар! Я карыстаюся толькі адэкалонам!

Вось і лета. Гендрык з'язджае з двух змрочных пакояў, здымае светлую кватэру на Новым Захадзе, на Рэйхсканцлерплац, купляе процьму кашуляў, жоўтыя туфлі і гарнітуры мяккіх тонаў, вучыцца вадзіць машыну, вядзе перагаворы з некалькімі фірмамі пра закупку элегантнага кабрыялета з адкідным верхам: ён хоча купіць яго па рэкламнай цане. Барбара едзе да генераліхі ў маёнтак. Удачлівы муж цікавіць яе менш, чым дзёрзкі, з дрыжыкамі ад незадаволенага славалюбства. Фраў фон Гэрцфэльд прыязджае ў госці, каб памагчы Гендрыку абставіцца ў новай кватэры. Яна выбірае модную сталёвую мэблю, а на сцены — рэпрадукцыі Ван Гога і Пікаса. Усё гола, элегантна, усё з заскокам y вытанчанасць. Гендрык упіваецца замілаванасцю фраў фон Гэрцфэльд, як заслужаную даніну прымае яе любоў, якая, здаецца, вырасла яшчэ больш. Геда адмовілася ад усякай іроніі. З прагным сумам, з пакорлівай палкасцю сочаць за любімым яе пяшчотныя, залаціста-карыя вочы.

— Бедная маленькая Зіберт зусім сплакалася, yся перавялася ад тугі па вас, — паведамляе яна, утоіўшы пры гэтым, што сама дайшла да таго, што аднаго разу нават прыплакнyла разам з Ангелікай, горка і доўга, па тым, што страціла, ніколі не меўшы.

Фраў фон Гэрцфэльд дазволена праводзіць Гёфгена на кінастудыю. Гэтым летам ён упершыню здымаецца ў кіно. У дэтэктыве "Трымайце злодзея" ён ігае галоўную ролю вялікага Невядомага — таямнічага злачынцы, які паяўляецца пераважна ў чорнай масцы. Усё на ім чорнае — нават кашуля; па колеры вопраткі можна здагадацца пра морак у ягонай душы. Яго называюць Чорным Сатаной, ён атаман банды фальшываманетчыкаў, гандлюе нароктыкамі, рабуе банкі, і ў яго на сумленні ўжо некалькі забойстваў. Чорным Сатаною кіруе не толькі карыслівасць і прага прыгодаў, але і меркаванні прынцыповага характару. Калісьці яму дужа не пашанацавала з маладзенькай дзяўчынай, і ён ператварыўся ў ворага чалавечага роду. Яму было ўжо сардэчнай патрэбай тварыць зло і няшчасці, ён злачынец па перакананні; у гэтым ён прызнаецца незадоўга да свайго арышту ў коле таварышаў, якія здзіўляюцца з яго і баяцца яго, бо яны крадуць, не ўдаючыся ў вельмі складаную матывацыю. Яны нешта бесталкова і збянтэжана балбочуць, даведаўшыся, як незвычайна ўсё складваецца з іхнім шэфам Чорным Сатаною, што ён, аказваецца, не заўсёды быў злачынны, а нават жа наадварот — быў гусарскім афіцэрам. У гэтай драматычнай сцэне зладзей здымае маску; яго твар пад кацялком, над зашпіленай цёмнай кашуляй — жахае сваёй бледнасцю, але ўсё яшчэ робіць уражанне арыстакратычнасці і трагізму, нягледзячы на пахібнасць.

Аўтарытэтных дзеячаў кіно вельмі ўражвае гэтая жорсткая, пакутніцкая маска. Гёфген нечаканы, ён своеасаблівы, ён дае добры збор як у сталіцы, так і ў правінцыі. Так кажуць аўтарытэты, і прапановы Гендрыку ад іх вышэй за ўсе яго спадзяванні. Ад сяго-таго нават даводзіцца адмаўляцца; яго звязвае кантракт з Прафесарам. Але магутныя дзялкі ад кіно тым пільней палююць на яго. Яны звязваюцца з герам Кацам і фройляйн Бэрнгард, прапануюць значныя адступныя, калі ім на некалькі тыдняў у сезоне саступяць артыста Гёфгена. Колькі тэлефонных перагавораў, колькі ліставання, колькі сустрэчаў! Бэрнгард і Кац не саступаюць, нават за добры кавалак грошай яны не згодныя цyрацца свайго любімца, Гёфгена дамагаюцца. Усім ён патрэбен. А той сядзіць у сваёй голай выштукаванай кватэры са сталёвай мэбляю, сцярвозна ўсміхаецца, іранічна каментуе барацьбу паміж тэатрам і кіно за яго неацэнную асобу.

Вось яна, кар'ера! Вялікая мара робіцца рэальнасцю. Трэба толькі ўмець марыць, думае Гендрык, са смелай мары заўсёды нараджаецца рэальнасць. Ах, яна яшчэ больш цудоўная, чым ён марыў! У кожнай газеце, якую ён разгортвае, ён шукае толькі сваё імя — вопытная Бэрнгард клапоціцца пра такія публікацыі, і цяпер яго імя заўсёды пішуць правільна і амаль такім самым тлустым шрыфтам, як імёны тых даўно выпрабаваных зорак, за славаю якіх калісьці ў кавяраньцы правінцыйнага тэатра ён сачыў з такой зайздрасцю. На тытульным лісце салідны ілюстраваны часопіс ставіць фотаздымак Гендрыка. Ну ж і фізіяномію скроіць Кроге, убачыўшы! А консуліха Мёнкебэрг? А тайны радца Брукнер? Усе, хто ставіўся да Гёфгена скептычна і крыху звысоку, цяпер багабаязна здрыгануцца, убачыўшы, як крута і галавакружна ён сягае ўгору.

У канцы сезона 1929/1930 Гендрык Гёфген стаіць значна вышэй, чым на пачатку. Усё яму ўдаецца — скрозь адны трыумфы. У тэатрах Прафесара да яго прыслухоўваюцца мала што не больш, чым да самаго шэфа (які, зрэшты, рэдка бывае ў Берліне, усё больш у Лондане, Галівудзе альбо Вене). Гёфген кіруе герам Кацам і мадам Бэрнгард; ён ужо даўно дазваляе сабе запанібратнічаць з імі, акyрат як колісь з Шміцам і з фраў фон Гэрцфэльд. Гёфген вызначае, якія п'есы прымаць, ад якіх адмаўляцца, разам з Бэрнгард размяркоўвае ролі сярод артыстаў. Аўтары ўлешчваюць яго; артысты, якія стараюцца выступіць, улешчваюць яго; свет — альбо кліка багатых снобаў, якая так сябе называе, — улешчвае яго: бо ён — чалавек дня.