Караткевіч Уладзімір Сямёнавіч
Шрифт:
Анэля. ... і пладзяцца. Эх, Сяргей, абодва яны дрэнь.
Сяргей. Катэгарычна сказана. А хто не дрэнь?
Анэля. У музыцы – ты, у жывапісе – малпа Бетсі, у літаратуры – Марынеці, д’Анунцыё.
Сяргей. Дзякуй за паралель. Апошнія два стараваты. Пакінь ты выломлівацца, Анэля. Ты ж не такая.
Анэля.Эх, Сяргей, усе ведаюць, што ты чысты. Але табе лёгка такім быць. Дык не перашкаджай і іншым рабіць, што хочуць.
Сяргей. Я не перашкаджаю. Не мая справа. Але няхай вось Наташа скажа, хто лепшы ў мастацтве.
Наташа. Той, хто чалавечны. А як піша – яго справа.
Анэля. Чалавечны? А за колькі тысяч маральны і чалавечны? I ці ёсць яна наогул на зямлі, маральнасць?
Сяргей. Мы пытаем, адкуль узялося на зямлі зло. I не пытаем, адкуль узялося дабро?
Анэля. Таму, што чалавек прыкідваецца добрым. А на самай справе ў кожным ужываецца поруч з князем Мышкіным змяя-акулярніца. Гісторыя робіцца людзьмі дзеля кавалка хлеба.
Наташа. Гэта няпраўда, Анэля. Жыццё багацейшае за людзей.
Анэля. Жыццё. Што мы паспелі зведаць у жыцці? Наш выкладач ледзь не са слязьмі кажа пра Трыстана і Ізольду, а сам трэці раз жанаты.
Сяргей. Пачакайце хвілінку, дзяўчаты. Я Альжбеце дапамагу, яна прасіла.
Выходзіць. Анэля і Наташа сядзяць і разглядаюць адна адну. Анэля ўсміхнулася.
Анэля (рэзка). Табе патрэбны шпількі?
Наташа (праводзіць рукою па цяжкіх валасах). Патрэбны. А што?
Анэля. Магу дастаць. (Багацце мімікі неверагоднае.) Мара!
Наташа. Што гэта за шпількі? З чаго зроблены?
Анэля. Са шкуры.
Наташа. Як са шкуры?
Сяргей стаіць у дзвярах і з дакорам глядзіць на дзяўчат.
Анэля. О, дык ты яшчэ кураня. А кажаш пра жыццё.
Сяргей. Гэта туфлі, Наташачка. А ты, Анэля, пакінь яе дапытваць. Туфлі гэта яшчэ не жыццё. Бярыце лепей па яблыку – украў ад Альжбеты. А ты, Наташа, каб не лічылі цябе адсталай, рабі выгляд, што адукаваная па гэтай частцы не менш за іх.
Янка. А мне яблык? А то я Альжбеце скажу.
Сяргей. Даносчыку галаву выкручваюць. I ў яго...
...плач очей печальных Меж ягодиц струится бороздой.На табе мой яблык... Ты чаго гэта сядзіш, быццам цябе няма, і слухаеш?
Янка. Няма чаго тут слухаць. Усе дзяўчаты дурныя, як курыцы. Пра туфлі спрачаюцца, пра іншае. Усю галаву задураць. I гэта ў век космасу. Каб гэта да рэвалюцыі, дык у манастыр уцёк бы.
Сяргей. Ану вэк адсюль.
Наташа. Пакінь яго. Хай сядзіць.
Янка. Ведаеш што, Наташа, хай яны тут размаўляюць. А мы пойдзем утраіх на кухню. Альжбета нам казку даскажа, яблыкі будзем чысціць. А калі яны зусім, да канца палаюцца – мы прыйдзем і іх памірым. Іначай тут толькі нервы сапсуеш.
Наташа (смяецца). Хадзем.
Уходзіць з Янкам. Сяргей і Анэля некаторы час сядзяць моўчкі.
Анэля. У яе фігура нейкая надламаная. I ногі танкаватыя... Нянечка завялася. Што ж, ёй толькі з дзецьмі і хадзіць.
Сяргей. Пакінь, у нашай спрэчцы не на тваім баку праўда.
Анэля. А мяне раздражняе ваша дзіцячая рамантычнасць, ваш ружовы вэлюм. Усе вы такія добрапрыстойныя! I не заўважаеце, што людзі – дрэнь. Не заўважаеце, што ўся ваша добрапрыстойнасць – на гнілых падпорках. I крычыце аб сумленні... Наіўныя шчанюкі.
Сяргей. А чаму не крычаць? Хадзіць недалёка. Вазьмі сваіх бацькоў, маіх. Я бяру, каб не браць далей. Хіба гэта не прыклад таго, якім павінна быць жыццё?
Анэля. Оля-ля! Слухай, Сяргей, я маўчала б і далей, але мяне раздражняеш ты, раздражняе гэтая дзяўчына, твой “вельмі добры друг”. Зразумей, што яна цябе толькі добрапрыстойнага і цэніць. З тваёй музыкай, з тваёй чысцінёй... Хоць не крычалі б пра чысціню.
Сяргей. Яна мяне ўсякага цэніць.