Бечык Варлен
Шрифт:
Кафка — праблемы адчужэння людзей, адзіноты, фатальныя, неадольныя законы, у якіх блытаюццаі людзі, не разумеючы, чаму яны ўсё жыццё нясуць дакаранне за нязробленыя злачынствы.
Дзяцінства добрае тым, што пасля найцяжэйшага «гора» прасынаешся бесклапотна шчаслівым.
Добрае лета. Ціхі чэрвеньскі вечар, калі — пасля спёкі — лёгка гуляць у валейбол і ва ўсе тонкасці юначых і дзіцячых адносін тым, хто пасля вячэры — з піянерлагера. Паднялося ў памяці сваё. Лагернікам — зайздрошчу. Свой мікрасвет, свая грамадскасць, свае інтарэсы.
Мая паэзія: А. Вярцінскі.
СКАЖЫ МНЕ, МАМА
Памяці /. Хадановіча
Ён нарадзіўся вельмі рана.
Ен нарадзіўся на зары.
А на зары — яшчэ туманна
I яшчэ золка на двары.
Ён нарадзіўся вельмі рана,
Калі яшчэ зашмат туману —
Туману фальшы і падману,
Зашмат імглы і слепаты
Зашмат усякай свалаты.
Ён нарадзіўся вельмі рана.
3 душою — чуйнай, як мембрана,
Ён успрымаў удары зла,
Як рана — вастрыё ляза.
Так, ён прыйшоў да нас заўчасна.
Таму пытаўся ён так часта:
— Чаму яшчэ жывуць няшчасна?..
Чаму? Чаму? Чаму? Чаму?
Чаму ашукваюць, не вераць?
Глядзяць на праўду, як на ерась?
Чаму жыццё так дробна мераць?
Чаму?!
Што скажаш ты яму.
Так, ён з яго жывым сумленнем
3 яго высокім уяўленнем
На многае глядзеў з здзіўленнем,
Ён, як дзіця, пытаўся ў нас:
— Навошта гэта — асцярожнасць, няшчырасць,жорсткасць, і варожасць?
Навошта? Дайце мне адказ!
Навошта! Ну, скажыце прама.
Навошта? Ну, скажы мне, мама,
Мне, мама, многае няўцям.
Навошта? Ну, скажы мне, Рыта...
Скажыце шчыра і адкрыта, —
Навошта гэта ўсё людзям?!
Навошта столькі ім туману —
туману фальшы і падману?
Халоднай чэрствасці імгла?
Ці, можа, я радзіўся рана
і ўжо зашмат хачу святла?..
...Яго ударылі з туману, з імглы ударылі, з імжы...
«Навошта, мама, адкажы?»
17. VI.
I без абы-чаго ёсць сёння такое, што вартае запісу. Устаў сёння рана — да шасці. Хадзіў у лес. Думаў, што дарэмна не запісаў, калі апошні раз чуў зязюлю. Ажно раптам яна падала голас.
Рваў суніцы. Мокнуў у расе. Радаваўся лесу і раніцы, хаця адчуваў сябе вяла. Набрыў на званочкі (колокольчики) і прынёс дахаты букет. Хадзіў босы — падзея.
Муштраваў Віньку. Мылі і прыбіралі ў хаце (сёння субота), потым пакорпаўся на агародзе.
Напісаў Вярцінскаму ў Ялту, Ігаравай маці.
Хорошо, когда для счастья есть причина...
Но нет ничего счастливей Беспричинного счастья.
Непачаловіч:
Птушыная, кажуць, трывога—
Прадвесніца новых трывог.
I сёння замест эпілога
Мне хочацца бачыць пралог
20.6.
Хачу жыцця поўнага, чыстага, святога, а сяджу ў драбязе, лухце, мітусні. У жыцці кіравацца толькі лепшымі пачуццямі.
С. Наровчатов:
Пожалуй, в дорогу с собой возьму,
Все остальное брошу,
Свой зачем, отчего, почему —
Единственно ценную нощу.
Матфея, VН:
«Входите тесными вратами: ибо широки врата и пространен путь, ведущие в погибель; и многие идут ими: ибо тесны врата и узок путь, ведущие в жизнь, и немногие находят их».
2. 7.
Напісаць апавяданне: ён і Яна едуць побач у аутобусе. Яму і ёй здаецца, што яны разумеюць па дотыку локця ўсю сутнасць былога жыцця, адносін і т. д. Баяцца загаварыць — раптам гэта кожнаму з іх толькі здаецца. Тым больш што ад няёмкасці кожны імкнецца паказаць выпадковасць гэтых дотыкаў. Ці бяда герояў — зднадта развітае ўяўленне.
Абкрадванне прыгажосці: прыгожая дзяўчына ў аблажным маце і спрошчаных адносінах з жулікаватай кампаніяй.
Твор, яго змястоўнасць залежыць ад колькасці і сілы, якасці сувязей з намі, з людзьмі, з часам, з гісторыяй, з эстэтычным вопытам. Тое, што пазбаўлена духоўнасці, стаіць за межамі паэзіі.
12.VII.
У душы то пуста і глуха, то несутрымны думай разгон. Пісьменнікі шчаслівейшыя — яны цішуць творы, дзе гавораць з сабою і другімі, пра сябе і пра другіх. А тут душэўнае жыццё астаецца па-за рэцэнзентскай шумяццю.