Казлоў Анатоль
Шрифт:
Перуновіч міжволі зірнуў на свае рукі. Скура на пальцах як пергамент, пазногці сінія. Перавярнуў далонямі ўгору і прыглушана выдыхнуў: незлічонае павуцінне глыбокіх баразёнак на далонях — нямое сведчанне яго, Антакава, узросту. Але, гэта сёння, зараз ён такі старажытна-мудры старац, а заўтрашнім днём усё перавернецца-перакуліцца, і будзе пачуваць сябе Перуновіч ружовашчокім дзіцянём, што пазірае на Божы свет бязвіннымі вачамі з адной толькі мэтаю — спазнаць яго, наноў зведаць. Вось такая акалічнасць Антакавай існасці. Ён не адзін раз ужо задумваўся над тым, што з’яўляецца найлепшым жывым дапаможнікам для вопытных псіхіятраў. Вось дзе мелі б яны магчымасць разгарнуцца! Шкада, што не даюць небаракам за іх адкрыцці Нобеля. А, можа, у выключных выпадках і прысуджаюць жаданую прэмію?
Перуновіч часта, асабліва па выхадных, прыходзіць у гэты падземны пераход каля галоўнай плошчы горада. Апускаецца на кукішкі менавіта тут, дзе і зараз туліцца. Адзінае месца, у якім можна яму адпачыць ад надакучлівых бесцялесных істот, што запаланілі ўвесь горад.
Дзіўна ўсведамляць, што ніхто, акрамя Антака, не бачыць над горадам яшчэ аднаго горада. Такога ж вялікага, але нашмат цішэйшага, утульнага ды лагоднага. У горадзе над горадам няма метро, але таксама растуць дрэвы і вазніцы паганяюць коней доўгімі бізунамі, паненкі там не носяць міні-спадніц і ніхто не ўключае электрычнасць, калі заходзіць сонца ды апускаецца ноч. Вышэйшы горад не любіць тлуму, не забруджвае паветра. Там кожны сам сабе гаспадар, там...
— Алё, Перуновіч! — дзяўчына паклала руку на вязаную шапачку Антака і паль¬цам! шалахнула яго галаву. — Яшчэ не вечар, а ты паспеў ужо набрацца. Малайчына, адлёт!
Хлопец некалькі секунд тупа пазіраў на акруглыя калені ў калготах цялеснага коле¬ру. Іх не прыкрывала паліто, не дацягвала пару сантыметраў. («Ці ж па такім надвор’і так апранацца трэба?» — мільганула думка.) Перуновіч адарваў позірк ад запэцканай нагамі падлогі, перасільваючы сябе, закінуў галаву так, што прыхаваны падбародкам кадык-коўцік вылузнуўся з-пад шаліка вострым трохкутнікам. Перад ім стаяла Танька і хітравата ўсміхалася. Быццам злавіла Антака на нечым непрыстойным, за што ён павінен сарамаціцца.
— Падымайся на хадулі. Сядзіш, быццам зэк на зоне, людзям замінаеш, — твар у Танькі свяціўся маладзіком марознай ночы. Але не халодны бляск зыходзіў ад дзяўчыны, а цеплыня і спагада. Антак бачыў нешта падобнае на тварах жанчын, што стаяць па горадзе са скрынкамі пад крыжыкамі ды збіраюць ахвяраванні на рамонт храмаў.
— Адкуль столькі шчасця ў цябе? — выпростваючыся, спытаў хлопец. — Мо і са мною падзелішся?
— Ага, колькі хочаш бяры. Сядзіш тут пнём, а лепш бы выпаўз на паверхню, паглядзеў, якое цудоўнае надвор’е: завіруха, снег вальсуе. Даўно такога не бачыла. Здаецца, нібы вярнулася ў дзяцінства, калі і неба было вышэйшае, і вада з калодзежа салодкая, нібы сіроп...
— Ну-ну, не распальвайся, а то ўзляціш і напорашся на ледзяшы-сталактыты пад столлю.
— Якія ледзяшы? — прыўзняла галаву Танька. — Крый Божа, нешта не тое з табою, хлопец. Умееш ты настрой сапсаваць.
— Не хвалюйся, пажартаваў я. Сляпы не ўбачыць, а глухі не пачуе. Шчаслівая ты мая!
— Колькі цябе ведаю, а не магу зразумець, калі гаворыш сур’ёзна, а калі жартуеш. Можаш усё паставіць з ног на галаву. Я ж не адзін раз ужо гаварыла: навучыся радавацца, жыць проста і без зацыклівання, бачыць у белым — белае, а ў чорным — зноў-такі белае з дамешкам шэрага, і не болей.
— Ага, разумніца, так і зраблю, — хітнуў галавою Антак. — Лепш скажы, адкуль бяжыш?
— Была ў платнай жаночай кансультацыі. Не паверыш: я цяжарная! — Танька юлою крутнулася перад хлопцам. — Глядзі на будучую маці.
— З-за гэтага зіхаціш наваксаваным ботам, дурніца! А хто бацька, хоць ведаеш?
— Ы-ы, — расплылася ва ўсмешцы. — Якая разніца...
— Вялікая: адзін мае, а другі дразніцца.
— Давай, Перуновіч, без пашляціны. Не бойся, не ад цябе малое будзе. Ты ж у нас асцярожны: калі кахацца, то з гумовым чахлом, а перад пагулянкаю актываванага вугалю наглытаешся. Усё хочаш пры поўнай памяці заставацца. Страшышся хоць на гадзіну застацца самім сабою. Не бойся жыцця, кавалер! — Таццяна схапіла Антака за руку і пацягнула ў вірлівую людскую плынь, што кіравала да выхада з падземнага перахода.
Паўсотня крокаў, і вось яны ў няшчадных абдымках зімы.
— Глядзі, якая прыгажосць! — нахіліўшыся да вуха хлопца, крычыць Таццяна. — Дыхай на поўную грудзіну, радуйся, будзь шчаслівым!
— Вар’ятка, — шэпча сабе пад нос Перуновіч, — зусім з глуздоў з’ехала.
А вецер паддзімае снежную каламуць пад апратку, абпальвае сцюдзёнымі языкамі твар, дабіраецца да ног.
(Мне ў штанах мутарна і зябка, а ёй у калготах кайф.)
— Прагуляемся?! — не то пытае, не то загадвае ашалелая ад шчасця маладзічка.
— Без мяне, шаноўная, — захінаючы далонню твар, выгуквае Перуновіч. — Яшчэ не ўсіх дурных машыны пазбівалі. Давай, дзейнічай, Танюха.
— Нудны ты, — шморгае яна за рукаў Антака. — Калі будзем стаяць, то ператворымся ў сумёт. Пайшлі!
— Куды і навошта?
— Прастаўлю кілішак за маю радасць і для сугрэву. Ад такой прапановы, думаю, не адмовішся.
Перуновіч хвіліну вагаецца. Калі шчыра прызнацца, яму не хочацца ні стограмоўкі, ні пустых размоў з эйфарычнай Танькай. Ён ужо наперад ведае, што будзе і чым усё скончыцца: соплі, слёзы, скаргі на лёс і адзіноту, на бацькоў, якія ні капейчынай не дапамагаюць, каб выжыць ёй у горадзе. Гэта пакуль што Танька не думае, як збіраецца жыць з дзіцём на чужой, нанятай кватэры. Як адначасова гадаваць малое і працаваць, каб за ўсё плаціць...