Шрифт:
Узняў яе. І без таго ненатуральна вялікія вочы нібыта яшчэ павялічыліся.
— Вось што, — сказаў Пятро. — Там, у яры, якраз трынаццаць коней.
— Чыіхсьці коней, — удакладніў цыганаваты Сымон Кананіт.
— Знікнем, — сказаў Пятро. — Кінем гэта.
— Ну вось, — сказаў Хрыстос. — Пятро — гэта камень. Паспрабуй ствары нешта на гэтым камені.
Тумаш здымаў са свечкі пальцамі нагар. Цені скакалі на абліччы, па заліхвацкіх вусах, па вуснах аматара выпіць і закусіць.
— Я не пайду, — сказаў Тумаш. І растлумачыў не вельмі разумна: — Вы тут усе хамы, а ў мяне — гонар.
Мацей зірнуў на мора агнёў за акном і сцепануўся:
— Ну, мы дык пойдзем. Мытарам яно спакайней. Я яшчэ дзіваў хацеў, дурань. Даруй нам даўгі нашыя. Зроду мы не плацілі іх. — І раптам буйныя жорсткія зморшчыны ля рота склаліся ў сквапную, просьбітна-нахабную ўсмешку. — Толькі… евангелле б сваё няхай Іуда нам аддаў.
— Ты ж непісьменны! — залямантаваў Раввуні.
— Малаважна. А я евангеліст. Мы вось з Іаанам яго раздзелім, падчысцім, дзе небяспечна, і добра. А Іудзе евангелля нельга. Не заведзена.
Раввуні паказаў яму шыш.
У Іаана Алфеева часта і незалежна ад яго мяняўся настрой. Вось і тут яму раптам шкада стала Хрыста.
— А я б з табою, Божа, пайшоў. Толькі каб без зброі гэтай. Мы б з табою ўдаліліся ад свету ды духоўныя віршы пісалі.
— Не хавайся ў вежу з слановай косці, — сказаў Хрыстос. — Хутчэй знойдуць.
Усім было няёмка. І, відаць, каб перарваць гэтую няёмкасць, усе пачалі выказваць свае незадавальненні, кепскія прароцтвы на будучае. Узнялася гамана, пасля галас. Мацей лез да Іуды і крычаў нешта малазразумелае бязглузда-страсным голасам. Той лямантаваў у адказ. Сварыліся і гарлалі астатнія.
Ад падзей сённяшняга дня і гэтага крыку Братчык ледзь не вар'яцеў. Устаў над сталом:
— Маўчыце!
Затросся ад удару кулаком стол. І тады Фама, у захапленні, што можна паказаць сябе, з бразганнем вытаргнуў меч і секануў ім па сталешніцы. Стол разваліўся напалам. Стала ціха і цёмна. Раввуні нашарыў свечку, выбіў крэсівам іскру, запаліў.
Апосталы, сціснуўшыся, глядзелі на Хрыста.
— Вось што, — сказаў ён. — Я гэта не дзеля сябе. Патрэбныя вы мне дужа. Я гэта для вас, святыя душы. Шкодзілі — замольвайце грахі. Хто пойдзе адсюль — аддам мужыкам. Вось як.
— Вось як, — сказаў Тумаш.
— Вось як, — паўтарыў Раввуні.
Апосталы вінавата, як пабітыя, пераглянуліся.
— Ды што, — сказаў Сымон. — І мне карціцца ў Гародню ўвайсці. Паглядзець, як там, коні там якія. Я ўжо быў і адвучыўся…
— Дый праўда, — сказаў Пятро. — Кінуць на парозе…
— Гэта… Грэх.
— Хто крок зробіць — таго я мячом, — сказаў Фама.
— Таго я мячом, — рашуча сказаў Раввуні.
— Добра, — за ўсіх сказаў Андрэй.
— Мы ў ісціне хочам хадзіць, — падтакнуў Ян. — Ты нам вер.
— Паспрабую. У апошні раз. — І Хрыстос убачыў твар Фамы, нейкі сабраны, дзіўны твар. — Ты чаго, Тумаш?
— Абрыдлі мне гэтыя паганцы. Вось паклічу ўсю сваю веру, і палова іх з хаты знікне. Хай ля агню ходзяць.
— Валі, — сказаў Хрыстос.
Фама прыжмурыўся, сціснуў кулакі. Твар з нібы незнарок надзьмутымі шчокамі стаў яшчэ чырванейшы…
…Ляснулі дзверы. У хату зайшоў сівавусы:
— Паслы з Гародні. Басяцкі.
Фама моцна аддзьмуў паветра і залыпаў вачыма. Пасля плюнуў:
— Вось табе маеш. Яшчэ і нават больш стала… Не, брат. Як брыду нейкую наклікаць — гэта ў мяне лёгка. А як добрага чаго — гэта не.
Басяцкі ўвайшоў у хату і ўсміхнуўся ўсмешкай старога знаёмага.
— Вітаю цябе, Хрыстос. І вас, апосталы.
Убачыў рассечаны напалам стол. Плоскія вочы пашырыліся.
— Ды гэта так, — прысаромлена растлумачыў Юрась. — Трохі забаўляліся.
— Практыкаваліся трохі, — сказаў Фама.
— Тлумач, нашто тут? — сурова спытаў Братчык.
…Дамініканец скончыў. Усе сядзелі моўчкі. Стомлены цень ляжаў у вачніцах Юрася.
— Што ж, я выслухаў, — сказаў ён. — Дзякуй за выкуп.
У некаторых загарэліся вочы. Толькі Фама непаразумела і грэбліва склаў вусны, ды Раввуні ўскінуў галаву.
Хрыстос цяпер глядзеў у вочы Басяцкаму. І доктар ганорыс каўза са здзіўленнем убачыў, што зараз з гэтых вялізных вачэй не плыве тое, што няўлоўна падпарадкоўвала чалавека, нібыта робячы яго больш добрым. Вочы былі разважлівыя і сухія.
— Бачыш, — сказаў Хрыстос. — Гэта як палічыць, колькі на Белай Русі простых, ды падзяліць, дык на адзін залаты — сорак чалавек.