Шрифт:
35.Ib., § 368.
35. О соприсяжниках (sacranientales, aidi, inratores) см. § 9, 165-166; 179; 359; З6 3 и др.
36. Еd. R., § 362; 4: "dе ргохimоs legitimos aut de natos aut de gamaholos id est confabulstos".
37. Ib., .§ 148, 300, 340, 343, 346 (разбор их смю ниже).
38. Ib., § 204.
39 Ed.. R, § 182; ср. также § 178, 1~8, 215 и особенно § 195-196, где резко различается "mundium... habens...excepto pater aut frater".
40. Ib., § 211-212.
41. Ib., § 203.
42. Ср. § 182: «Si quis filiam suam...in coniungum alii dederit" (тут же, правда: "filiam suam aut quamlibet dederit").
в Rotbari, § 182.,
43. Еd. R., § 182.
44. Ib., § 182.
45. Ib., § 2б0: величина вергельда —1200 сол. — указывает на высокую оценку женщины как рабочей силы и производительницы потомства
46. Еd.r 1, § 185 .
47. Ed. R. § 167.
48. Ib., § 167: "De fratres qui in casam communen remanscerint. Si fratres post mortem patris in casam communen remanscerint, et unus , ех ipsis in odsecuum regis aut iudiciо aliquas reliquas adquuisiverit commune sit fratribus quod in casа commune dimenserit. Et si quis im suprascriptis fratribus . gairethгinx fecerit, habeat inantea cui factum fuerit,. Et qui ех ipsis uxorem duxerit et de rebus communis meta data fuerit».
49. Еd. R., § 167 ":...quando alteri idem oxorem tollere contegerit, aut qiando ad divisionem fасiendam, simili modo de communes rebis ei refundatur aliut tantum quantum frater dedit. De paterna autem vel materna substantia quod reliquum fuerit, inter se aequaliter dividant" .
50.Ib., § 340: "infra vicinia, id est propre isuum vicium".
51. Ib., § 343: (ante ecclesia in convento), 345.
52. Ib., § 146: "vlcini boпi fidei homines".
53. Еd. R., § 280 (De rusticanorum seditionem.
54. Ib, § 279 (De concilio rusticanorum).
55. Ib. § 19.
55. Ср., например, запретраспашки и засева чужого поля, сбора чужого урожая, косьбы чужого луга и пр. в . § 354-358; см., кроме того, :§ 29, 149, 151, 240-241; 273, 281—.306, 319-321, 344.
56..Еd. R., 151: «qua omnes scire debent, quod suum, non alientum est».
57. Ib, § 168-170 (ор. § 168: "nulli liceat certas culpas filium suum exhereditare nec quod ei per legem debetur alii thingare)».
58. Ib., § 171.
59. Ib., § 177, р о дарениях вообще § 173--176, 225---375.
60. Ib., § 173: " lidnkib (=ietzt lebend) id est in die obitus sui reliqueret».
61. Ib., § 173: "...terra cum mencipi aut sine mencipi".
62. Ed. R., § 172: Мы оставляем здесь в стороне сложный и спорный вопрос о ю р и т и ч е с к о й природе институтов "launegild";ildn, и «gairethinx"., а также о многозначности термина "gairethinx», ибо в данной связи нас интересует лиiь экономическое значение дарений. См. по этим вопросам: 1) Р а р р е n h е m М. Launegild und Gairething, 1882; 2) Schutze А. Die langobardische Тreuhand und ihre Umbildung zur Testamentvollschreckung, 1895.
63. Ib., § 173. г
64. Ib., § 362; ср. § 360-361, 3б5-366.
65. Ср. § 14.
66. Ingenus в § 14, таr: же и релкиq для эдикта термин libero (ср. в § 17 'baronnes nostri"). Термин «exercitales», в позднейшем лангобардском законодательстве сменяюшийся термином "Gairething», очевидно равнозначен liberi*, как. видно из сопоставления § 27 и 30 с § 377.
67. Еd. R., § 221.
68. Ib., § 224.
69. Ib., § 216, 224, 225, 257.
70. Ib., § 216.
71. Ib., § 257
72. Ed. R. "Рго.:...tam ргорtег аbsiduas fatigatioпes раuреrum, quam etiarn superfluas exactiones аb his quos vim pati cognovirпus».
73. Ib.,., § 251: "Si homо liber, qui debitor е, alias res non habaerit nisi саballos domitos aut bovi iuпctorios seu vaccas tinc ille que debitum requirit vadat, ad sculdachis etc». Как видно из контекста и терминологии (caballi domiti), речь , идет о сельскохозяйственных животных, утеря которых должна была подорвать самые основы хозяйства должника и довести его до разорения.
74. П. Г. В и н о г р а д о в Цит. соч., стр. 159-160) склонен в этих колебаниях вергельда видеть признак того, что «расчленение общества еще не пошло настолько далеко, чтобы вызвать признание обычаем или законом нескольких определенно разграниченных классов». Конечно, о классах или сословиях внутри свободных пока нет речи, но идет процесс расслоения, наличие которого признает и Виноградов.
75. Ed. R., § 259 и 263 (Si plures hornines furtum in unum fecerint, tam liberi quam servi); ср. также Liutprandi Leges, § 87.