Шрифт:
Ён нiчога не зразумеў, але каб не паказаць, што нiчога не зразумеў, важна пайшоў да адчыненых дзвярэй харчэўнi. Бурацiна схапiў яго пад крылы за бакi, прыкрыўся яго хвастом i на кукiшках прабраўся на кухню, да самага камiнка, дзе мiтусiўся лысы гаспадар харчэўнi, круцячы на агнi ражны i скавародкi.
– Пайшоў прэч, старое булённае мяса!
– крыкнуў на пеўня гаспадар i так паддаў нагой, што певень:
– Ку-дах-тах-тах!
– з роспачным крыкам вылецеў на вулiцу да псрапалоханых курэй.
Бурацiна, незаўважаны, шмыгнуў мiма ног гаспадара i прысеў за вялiкiм глiняным збаном.
У гэты час пачулiся галасы Карабаса Барабаса i Дурамара.
Гаспадар, нiзка кланяючыся, выйшаў iм насустрач.
Бурацiна залез у глiняны збан i там прытаiўся.
Бурацiна даведваецца пра таямнiцу залатога ключыка
Карабас Барабас i Дурамар падсiлкоўвалiся смажаным парасём. Гаспадар падлiваў вiна ў шклянкi.
Карабас Барабас, абсмоктваючы парасячую нагу, сказаў гаспадару:
– Дрэнь у цябе вiно, налi хiба мне вунь з таго збана!
– i паказаў косткаю на збан, дзе сядзеў Бурацiна.
– Сiньёр, гэты збан пусты, - адказаў гаспадар.
– Хлусiш, пакажы.
Тады гаспадар падняў збан i перакулiў яго. Бурацiна з усяе сiлы ўпёрся локцямi ў бакi збана, каб не вывалiцца.
– Там нешта чарнеецца, - прахрыпеў Карабас Барабас.
– Там нешта бялеецца, - пацвердзiў Дурамар.
– Сiньёры, скула мне на язык, прастрэл мне ў паяснiцу, - збан пусты!
– Калi так, стаў яго на стол - мы будзем кiдаць туды косцi.
Збан, у якiм сядзеў Бурацiна, паставiлi памiж дырэктарам тэатра лялек i прадаўцом лячэбных п'явак. На галаву Бурацiна пасыпалiся абгрызеныя косцi i скарынкi.
Карабас Барабас, выпiўшы шмат вiна, падставiў да агню бараду, каб з яе капала налiплая смала.
– Пакладу Бурацiна на далонь, - выхваляючыся, гаварыў ён, - другой далонню плясну, - мокрае месца ад яго застанецца.
– Нягоднiк цалкам гэтага заслугоўвае, - пацвярджаў Дурамар, - але спачатку яму добра было б паставiць п'явак, каб яны выпiлi ўсю кроў...
– Не!
– стукаў кулаком Карабас Барабас.
– Спачатку я адбяру ў яго залаты ключык...
У размову ўмяшаўся гаспадар, - ён ужо ведаў пра ўцёкi драўляных чалавечкаў.
– Сiньёр, вам няма чаго стамляць сябе пошукамi. Зараз я паклiчу двух кемлiвых малайцоў, - пакуль вы падмацоўваецеся вiном, яны хутка абшукаюць увесь лес i прыцягнуць сюды Бурацiна.
– Добра. Пасылай малайцоў, - сказаў Карабас Барабас, падстаўляючы да агню вялiзныя падэшвы. I паколькi ён быў п'яны ўжо, дык на ўсё горла заспяваў песню:
Дурны i рахманы
Мой народ драўляны.
Уладарнiк лялек
Вось хто я, каб зналi...
Грозны Карабас,
Слаўны Барабас...
Лялькi прада мною
Сцелюцца травою.
Нават i на кралю
Бiч не мае жалю,
Бiч у сем хвастоў,
Бiч у сем хвастоў.
Як махаць iм стану
Мой народ слухмяны
Песенькi спявае,
Грошыкi збiрае
У маю кiшэнь,
У маю кiшэнь...
Тады Бурацiна змененым голасам завыў з глыбiнi збана:
– Адкрый таямнiцу, няшчасны, адкрый таямнiцу!..
Карабас Барабас ад нечаканасцi гучна ляснуў скiвiцамi i вылупiўся на Дурамара.
– Гэта ты?
– Не, гэта не я...
– Хто ж сказаў, каб я адкрыў таямнiцу?
Дурамар верыў у забабоны; апрача таго, ён таксама выпiў шмат вiна. Твар у яго пасiнеў i зморшчыўся ад страху, нiбы грыб смарчок.
Гледзячы на яго, i Карабас Барабас заляскаў зубамi.
– Адкрый таямнiцу, - зноў завыў таемны голас з глыбiнi збана, - iнакш не ўстанеш з гэтага крэсла, няшчасны!
Карабас Барабас паспрабаваў усхапiцца, але не мог нават i прыўзняцца.
– Яку-ку-кую та-та-таямнiцу?
– спытаў ён, заiкаючыся.
Голас адказаў:
– Таямнiцу чарапахi Тарцiлы.
Ад жаху Дурамар павольна палез пад стол. У Карабаса Барабаса адвiсла скiвiца.
– Дзе знаходзяцца дзверы, дзе знаходзяцца дзверы?
– нiбы вецер у комiне ў асеннюю ноч, правыў голас.
– Адкажу, адкажу, замоўкнi, замоўкнi!
– прашаптаў Карабас Барабас. Дзверы - у старога Карла ў каморцы, за намаляваным камiнкам...