А?ырзаманны? негізгі ж?не кіші белгілері туралы к?птеген хадистер бар ж?не 14 ?асыр ішінде д?ниеде болып жат?ан о?и?алар оларды? сенімділігін растайды. Б?л кітапта мен м?сылмандарды? ?азіргі ?мметі ?шін е? ?зектісін ?ана ?сынамын.

1) Пайыздан жемеген (я?ни, ?сім?орлы?пен айналыспа?ан) халы? пен банк ?алмады. Біры??ай кредитпен ?оректенбесе де, оны? ша?ына т?ншы??ан талай адамды к?рдік, естідік. Е? бірінші проблема адам ?шін финансты? жа?дай

Негізінде несиелер мен ?арыздар психика?а ?те теріс ?сер етеді, біра? тек ?аза??а емес. Ипотека 20-30 жыл?а дейін, автокредит 10-20 жыл?а дейін, жи?аз 3-5 жыл?а дейін б?ліп т?леу. Б?ліп т?леу деген не – ?аржылы? ауыртпалы?, оны ?анша сезінбейі ж?ре берсек те, ипотека мен кредитті банк сізге тегін беріп жат?ан жо?, біз соны ?лі к?нге дейін т?сінбейміз. Рассрочка да тегін емес, товарды? ба?асын к?теріп ?ояды, б?рібір сол пайызды ?айтарып бересіз. Доставка тегін – б?л маркетингтік ?адамдарды? бірі. Адамны? психологиясымен ойнау ?те о?ай.

?арыз алушыны? ?теуге а?шасы бар болса, 1-2 ша?ын несие ?детте психологиялы? жа?дай?а ?сер етпейді, на?ыз ?з-?зіне сенімді адамдар. Мен ?за? мерзімді борышты? міндеттемелері бар ?арыз алушылар?а та??аламын, сен мені? жаз?анымнан бір н?рсе т?сінді?із бе? Сізге бір адам тап бол?ан ?иын жа?дай туралы айтып берейін, ол ж?мысынан айырылып ?алды, ал оны? ?ал?ан ?арызын кім т?лейді? Б?ндай адам е? бірінші ?ор?ыныш сезімін бастан кешіреді, жа?а ж?мыс іздеуді? орнына, т?лемге ?абілетсіздігін мойындамайды.

Несиені ?айтара алмай ?ал?ан кезде бас?а ж?рт ашуланып, депрессиялы? к?йге т?седі, біра? тек ?аза?тар емес, себебі ?кімет ?зі берді, ?зі жапсын. ?арыз алушылар?а т?ра?ты к?йде немесе, ол сондай-а?, ?зартыл?ан к?йзеліс к?йі ?ауіп т?ндіреді.

Бас?а ж?рт ?немі ?ысымды сезінеді, ?сіресе несиені ?теу тек ?зіне ?ана байланысты болса. Ал ?аза? еркіндік сезінеді, ?сіресе ?а?азды ?ол?а ал?ан кезде.

Бас?а ж?рттар ?арызын т?лей алмаса – бас?алармен ?арым-?атынасы нашарлайды, бізде керісінше к?шейеді. Адам т?йы? болады ж?не бас?а адамдармен араласудан аула? болады. Ал ?аза? еш?ашан сондай а?к??іл болма?ан, д?л сол кезде шын а?к??іл болады, бас?а адамдармен араласуы он есеге к?бейеді. Борышкерді? достарымен кездесуге м?мкіндігі жо?, ?йткені ол а?шасын ?немдеп ж?мсау?а м?жб?р болады, ?аза? ысырапшылды?ын жал?астыра береді. Сонды?тан ?арызы бар адамдар жиі барлы? байланыстарды то?татады, ?аза? болса байланыстарды к?шейтеді.

Жа?ын адамдармен ?арым-?атынас нашарлайды, ?азекемдікі жа?сарады. Борышкер ж?мсал?ан ?рбір тиын ?шін кез келген себеппен отбасына талап ?оя бастайды, ?аза? келесі той?а дайынды?ын бастайды. Денсаулы??а да н??сан келеді, ?аза? ?лер с?тінде ?ана денсаулы?ты? ?адіріне жетеді. Т?ра?ты стресс жа?дайында ж?мыс істейтін а?за ?алпына келуді то?татады, ?аза?ты? денсаулы?ы ?зінен-?зі ?алпына келе бастайды. ?анда адреналинні? жо?ары де?гейі са?талады, б?л иммунды? ж?йені? ж?мысына кедергі келтіреді, ?аза? стрессті стресспен же?еді. Адам вирустар мен бактерияларды? барлы? т?рлеріне осал болады, ?аза?ты? иммунитетіне жететін иммунитет жо?.

Демалысты? кез келген т?рі пайдалы, миды несие туралы ойдан тазалау ?шін, ?аза?ты? миын тазалап ?ажеті жо?, самоочищение. Бас?а ж?ртты? Миы ?немі «?ауіп» сигналын жібереді, ал ?аза?ты? Миы «?ашу?а дайындалу» ар?ылы жауап береді. Ж?ртты? Миы ?шін б?л со?ыс, ал ?аза?ты? Миы ?шін б?л ?алыпты? жа?дай.

К?бінесе м?ндай жа?дайларда адамдар миында?ы ?арызынан ?ашу ?шін алкогольге немесе есірткіге ж?гінеді. Бір к?н?, одан да ауыр к?н?лар?а алып келеді. Неліктен ?арызы бар адамдар та?ы жа?адан несие алады? Психологтар б?й дейді: Адам несие ал?ан кезде эйфория к?йінде болады. Ол ?зіні? арманына бір ?адам жа?ын т?рады. Ол ?атты ?ала?ан объектісіне (машина, п?тер, ??рал-жабды?тар, т.б.) ?арап, к?птен бері ?ала?ан н?рсеге а?ыры ?ол жеткізе алатынын т?сінеді. Сатып алудан эйфория басыл?анда, пайыздар?а, т?лемдерді? м?лшеріне ж?не а?ылмен б?ны? б?рі ?арыз екендігін т?сінген кезде алдану ж?не ?ділетсіздік сезімі пайда болады. К?йзеліс салдарынан, ?иын жа?дайлардан шы?у ?абілеті жо?алады. Ішкі тепе-те?дік б?зылуы м?мкін.

Бір ?ызы?ы, несие бойынша ?мір кейбір ?арыз алушылар ?шін ?те ы??айлы. Міне, м?ндай адамдарды? тере? сенімдері:

1) Болаша? ай сайын?ы на?ты т?лейтін а?шаларды белгілеп ?ояды.

2) ?арызбен ?ле алмайды – себебі оны? ?мірі са?тандырыл?ан, вдруг жа?быр жауып кетсе, ?олшатыры?ыз бар.

3) ?арыз алушыны? ?мірі бас?алар ?шін ??нды болады, себебі ол тез арада байып кетеді.

4) Барлы? а?ша жоспарлан?ан, б?л ?мірге т?ртіп ?келеді.

5) Несиелер сізді т?ра?ты болу?а ж?не ?ол жеткізілген табыс де?гейінен т?мен т?спеуге міндеттейді.

6) Орта? ?арыздар ерлі-зайыптыларды ажырасудан са?тайды. 7) Ажырас?ан жа?дайда м?лікті б?луден ?ор?ау.

Несиені? пайдасы да бар екен деп ?азеке? ?атты ?уанып кеткен шы?ар. Біра? б?л ?арызды? т?за??а т?спеу ?шін жайлылы? иллюзиясы ?ана. Сізге е? бастысы шыныменен уа?ытында ?арыздары?ыздан ??тылу ма?ызды. Сіз ?арыз ал?ы?ыз келетінін т?сінді?із: кіріс пен шы?ысты? жоспарын жасайсыз, болаша??а ?арайсыз ж?не на?ыз м?сылман сия?ты ?з ?рекеттері?ізге жауапкершілікпен ?арайсыз. Міндеті?ізді орындау?а дайын бол?ан кезде ?ана сіз несиеге дайынсыз.