Ислам діні ?рбір адамны? Алла Та?ала ж?не Оны? жаратылысы алдында?ы міндеттерін толы? орындауы ?шін жа?дай жасау?а ша?ырыл?ан. М?ны? кілті – ?діл де парасатты басшыны? басшылы?ымен салауатты ?о?ам ??ру. Жауапкершілікті мойнына алып, Алланы? разылы?ы мен ны?метіне б?ленетіндей хал?ын ал?а жетелейтін басшы сайлау. Ал барлы? м?сылмандар ?з билеушісін ?олдау?а, оны ??рметтеуге, оны? ?діл б?йры?тарын орындау?а, о?ан тек жа?сылы? тілеп, ешбір жа?дайда оны? беделіне н??сан келтірмеуге міндетті.

Халы?ты бас?ару – е? ?лкен жауапкершілік. Халы? бас?ару тізгінін ?з ?олына ал?ан адам иы?ына ?те ауыр ж?к артады. Расында, ?иямет к?ні ?рбір адам ?з ?олында немесе ?олында бол?ан ?рбір адам ?шін жауапты болады. Ота?асы ?йелі мен балалары ?шін жауапты болады. Мемлекет басшысы барлы? ?арама?ында?ылар ?шін жауап береді. Б?л жайында Алла Елшісі: «Сендерді? ?р?айсысы? ?ойшысы?дар, ?ркім ?з отарына жауаптысы?. Имам – ?ойшы, ол ?з ?ол астында?ылар?а жауапты. К?йеу отбасында ба?ташы, ол отбасына жауапты. ?йел к?йеуіні? ?йінде ба?ташы ж?не ол о?ан жауапты. ?ызметші ?ожайыныны? меншігіндегі ба?ташы ж?не ол ?шін жауапты. Бала ?кесіні? мал-м?лкіні? ба?ушысы, ол да о?ан жауапты. Сендерді? ?р?айсысы? ?ойшысы?дар, ?ркім ?з отарына жауаптысы?» (Ахмад, ?бу Дауд, ат-Тирмизи; ?л-?лбани б?л хадисті сахих деп таны?ан). Дегенмен, ?ркім ?з міндетін ат?ара алмайды. На?ыз мумин Раббысынан ?ор?ып, жауапкершілік іздемеу керек, ел бас?ару о?ай іс емес, біра? егер халы? о?ан билік тапсырса, ол барлы? істе ?діл, ??дайдан ?ор?у ?шін бар к?ш-жігерін салуы керек.

Пай?амбарымыз: «Уа, ?бдур-Рахман, ?мір болуды с?рама, ?йткені ?тініші?е орай ?мірші болып та?айындалса?, б?л ?ызметке сен ?ана жауапты боласы?. Егер сен м?нсыз (кездейсо?) та?айындалса?, б?л істе са?ан ж?рдем беріледі» (?л-Б?хари ж?не Муслим). Пай?амбарымыз: «Алланы? атымен ант етемін, біз б?л ?ызметке ?з еркімен келгенді де, о?ан ??мар адамды да та?айындамаймыз», – деді (?л-Б?хари ж?не Муслим). Бір к?ні ?бу З?рр Алла Елшісіне: «Мені осы лауазым?а та?айындамайсы? ба?», – деді. Пай?амбар оны? иы?ынан ?а?ып: «Уа, ?бу З?р, сен ?лсізсі?, б?л жауапкершілік. ?иямет к?ні ол ?ят пен ?орлы? ?келеді ж?не осы лауазымды д?рыс алып, барлы? парыздарын орында?ан адамнан бас?аны? б?рін ?кінішпен тудырады» (Муслим).

?ділдік – билеушіні? е? жа?сы ?асиеті. Жо?ар?ы Т??ір жал?ыз Т?реші, ал за? шы?ару ???ы?ы тек О?ан ?ана тиесілі. Демек, Алла? жер бетіндегі ??лдарына билік берген адам Алла?ты? за?ын ?стануы керек. Сонда ?ана Алланы? разылы?ына б?леніп, ?зі бас?арып отыр?ан ?о?ам береке мен т?тасты??а толы болады. Алланы? шари?атына мойынс?ну ж?не о?ан ?ана?ат ету – иманны? е? ма?ызды ??рамдас б?лігі. Демек, барша м?сылман ?міршілері Алланы? т?сіргеніне с?йене отырып ?кім беруге міндетті, ал ?ол астында?ылары Алла? Та?аланы? Кітабында ж?не Елшісіні? с?ннетінде т?сірген н?рселерге ж?гінуге міндетті.

Алла Та?ала: «Біра? жо? – Раббы?мен ант етемін! «Олар ?здеріне келіспеушілік тудыратын барлы? істерге сені т?реші етіп сайламайынша иман келтірмейді, сосын сені? шешімі?нен ж?ректерінде еш ?ят таппай, толы? бой?сынады» («?йелдер» с?ресі, 65-аят).

Демек, ?кім ?шін Алла??а ж?не Оны? Елшісіне ж?гінбеген, б?л шешімге ?ана?аттанба?ан ж?не о?ан мойынс?нба?ан адамдарда Алла? иманны? бар екенін ?зілді-кесілді жо??а шы?арады. Раббымыз Алла?ты? шари?атына с?йеніп ?кім етпейтін ?міршілерді опасыз, ?ділетсіз ж?не еркін деп ата?ан. Алла Та?ала: «Ал кім Алланы? т?сіргенімен ?кім етпесе, олар к?пір»… «Ал кім Алланы? т?сіргенімен ?кім етпесе, солар залым»… «Кімде-кім Алла т?сіргенімен ?кім етпесе, міне солар азаптылар»…

Шейх Салих ибн Фаузан «Таухид» кітабында былай деп жазды: «Алланы? т?сіргеніне с?йене отырып ?кім ету ж?не со?ан ж?гіну (шари?ат) м?сылмандар арасында туындайтын барлы? даулы м?селелерде ?ажет. ?алымдар теологиялы? сипатта?ы м?селелерді ?з бетінше шешуге ж?гінген кезде бір немесе бас?а мазхаб?а немесе имам?а фанатты? ?стану салдарынан ??ран мен С?ннет м?тіндерімен д?лелденбеген ?кімдерді ?абылдамауы керек. Кейбір м?сылман елдерінде сенетіндей жеке сипатта?ы немесе азаматты? жа?дайда?ы м?селелер ?ана емес, бас?а м?селелер бойынша сот ісін ж?ргізуге ж?не іс ж?ргізуге де ?атысты болуы керек, ?йткені Ислам б?лінбейтін бірт?тас ж?не Алла Та?ала былай деді: ?й, иман келтіргендер! Толы? ба?ыны?дар (я?ни Исламды толы?ымен ?абылда?дар), («Сиыр» с?ресі, 208-аят); «Кітапты? бір б?лігіне сеніп, бір б?лігіне ?арсы боласы?дар ма?», («Сиыр» с?ресі, 85-аят).

Сонды?тан барлы? м?з?абтарды ?станушылар ?з имамдарыны? с?здерін ??ран мен С?ннетке с?йкестендіріп, ??ран мен С?ннетке с?йкес келетін за?дарды ?станып, бас?аны? б?рін теріске шы?арып, со?ыр фанатизмді таста?аны ж?н. Б?л ?сіресе сенім мен идеология?а ?атысты барлы? білім мен за?дар. Барлы? имамдар б??ан назар аударсын, Алла? оларды ра?ымына алсын, егер адам б??ан ?айшы ?рекет жасаса, онда ол ?зін соларды? ?атарынан деп санаса да, оларды? ізбасары болып табылмайды ж?не м?ндайлар туралы Алла?: «Олар ?здеріне хатшылар мен монахтарды алды ж?не ?ожайын ?ылды, Алладан бас?а ж?не М?риям ?лы М?сіх…» («Т?убе» с?ресі, 31-аят).

Б?л аят тек христиандар?а ?ана емес, сондай-а? олар сия?ты ?рекет ететіндерді? барлы?ына ?атысты, кімде-кім Алланы? ж?не Оны? Елшісіні? ?мірлеріне ?айшы ?рекет етіп, Алланы? т?сіргеніне ?арап емес, адамдар?а ?кім шы?аратын немесе олар?а осындай шешімді талап ететін кез келген адам?а ?атысты. ?з н?псісін ?ана?аттандыру ?шін ?зін шынайы мумин деп санаса да, Исламнан ж?не Алла?а деген сенімнен шы?ты. ?йткені, расында, Алла Та?ала осындай н?рсені ?алайтындарды? барлы?ына с?гіс айтып, оларды? мумин деген с?здерін ?тірік деп ата?ан».