– Гррб!
– адказаў Вярблюд.

Джын сеў на пясок i, абапёршыся падбародкам на руку, пачаў чараваць, а Вярблюд стаяў i хоць бы што: любаваўся сваiм адлюстраваннем у лужыне.

– Конь, Бык i Сабака працавалi ад самай ранiцы, ад панядзелка, i працавалi болей, чым трэба, таму што ты такi несумленны гультай, - сказаў Джын.

I ён зноў абапёрся рукою на падбародак i чараваў далей.

– Гррб!
– паўтарыў Вярблюд.

– I як табе не надакучыць гэтае слова? Каторы раз ты яго паўтараеш? Несумленны гультай, я хачу, каб ты працаваў.

– Гррб!
– паўтарыў Вярблюд.

I раптам спiна, якой ён так ганарыўся, пачала ў яго пухнуць, i пухла, i пухла, пакуль у яго не вырас вялiзны цвёрды горб.

– Палюбуйся!
– сказаў Джын.
– Гэта той самы "Гррб", пра якi ты толькi i гаворыш. Ён вырас у цябе таму, што ты - несумленны гультай. Работа пачалася ад панядзелка, сёння чацвер, а ты да гэтага часу яшчэ не ўзяўся за работу. Але цяпер ты пачнеш працаваць!

– Як жа буду я працаваць, калi ў мяне вялiзны Гррб?
– запытаў Вярблюд.

– А гэта табе ў пакаранне!
– адказаў Джын.
– За тое, што ты прагуляў трое сутак. Але цяпер ты можаш працаваць тры днi без усякай яды, бо ты будзеш есцi свой уласны Гррб. Жыў жа ты тры днi адным толькi "Грбб". Пасля гэтага, я спадзяюся, ты не будзеш казаць, што я пра цябе не клапачуся. А цяпер выбiрайся з Пустынi, iдзi да Каня, Сабакi i Быка i, глядзi, паводзь сябе добра.

I пайшоў Вярблюд са сваiм гарбом да Каня, Сабакi i Быка. I да гэтага часу ён цягае на спiне свой горб (мы не кажам ужо "Грбб", мы кажамi "горб", каб не пакрыўдзiць Вярблюда), i да гэтага часу ён не можа нагнаць трох дзён, якiя ён прагуляў напачатку, калi зямля была новая, i да гэтага часу не можа навучыцца, як трэба сябе паводзiць.

Горб

Вярблюджы,

Непрыгожы дужа,

Бачыў я ў звярынцы не раз.

Ды горб,

Сама брыдкi,

Расце ўвачавiдкi,

Расце ў мяне i ў вас.

Ва ўсiх,

Хто ў працы марудны,

Нямыты, нячэсаны, брудны,

Узвысiцца

Горб,

Нябачны горб,

Страшэннаю чорнай грудай.

Мы спiм да паўдня

I ў свята i ў буднi,

Прачнёмся - i свет нам нямiлы,

Мы мяўкаем, брэшам,

Ўставаць не жадаем,

Злуемся на губку i мыла.

Скажыце, куды

Уцячы ад бяды,

Дзе ўтоiце горб свой жахлiвы,

Нябачаны

Горб,

Агiднейшы

Горб,

Калматае, чорнае дзiва!

Махнiце рукой, Забудзьце спакой:

Узяцца вам час за работу,

Не кiснуць, не спаць,

А зямлю капаць,

Капаць да дзесятага поту.

I спёка, вятры,

I дождж пралiўны,

I праца - вас зробяць шчаслiвым,

Разгладзяць ваш горб,

Нябачаны горб,

Калматы, махнаты, жахлiвы!

АДКУЛЬ У НАСАРОГА СКУРА

У нейкiм царстве, у нейкiм уладарстве, на Чырвоным моры, каля самага берага, стаяла Незаселеная выспа. На выспе жыў парс, а ў парса была шапка, i яна блiшчала на сонцы, як сонца.

Толькi i было дабра ў парса, што шапка, ды нож, ды печка, - а вам гэтую печку чапаць рукамi нельга.

I вось аднаго разу ўзяў парс iзюму, i мукi, i вады, i слiў, i цукру, i ўсяго ўсялякага, змяшаў усё ў кучу i зрабiў сабе пiрог, надзвычайны чароўны пiрог, у два аршыны даўжынёй, тры аршыны шырынёй; i паставiў яго на печку: яму, значыць, можна было падыходзiць да гэтай печкi. I так ён пёк гэты пiрог, што той зарумянiўся, i дух ад яго пайшоў дзiвосны.

Але толькi парс разявiў рот i хацеў з'есцi пiрог, глядзiць - iдзе Насарог, а ў Насарога на носе рог, i вочкi ў яго парасячыя, i манеры ў яго дрэнныя.

У тыя часы насарогi насiлi скуру ў абцяжку, без адзiнай складачкi, i вельмi падобныя былi да цацачных, толькi былi, вядома, буйнейшыя. Усё ж яны i цяпер недалiкатныя, раней былi недалiкатныя i заўсёды будуць недалiкатныя.

Насарог сказаў:

– Угу.

I пакiнуў парс пiрог, i кiнуўся да пальмы i, у чым быў, палез на верхавiну, а быў ён у адной шапцы, а шапка блiшчала на сонцы, як сонца.

I ткнуў Насарог у яго печку носам, i печка перакулiлася дагары нагамi, i пакацiўся пiрог па пяску, i падхапiў Насарог пiрог на рог, i пачаў яго есцi, а з'еўшы, пайшоў у бязлюдную, незаселеную пустыню, недалёка ад астравоў па суседству Мазандэрана, Сакотра i мысаў Вялiкага Раўнадзенства.

Тады парс злез з дрэва, паставiў печку на ножкi i прагаварыў такое заклiнанне:

– Калi скура табе, Насарог, дарага,

Не бяры ты на рогi свае пiрага.

I, ах, - гэта было нездарма!