Яго прыцягвала сажалка. Ён заўважыў, што берагі бетанаваныя. І гэта яго здзівіла. Бока нахіліў галаву над вадой і пачаў уважліва разглядваць рэшткі бетону. Нечакана з вады, якраз у тым месцы, дзе ён нахіліўся, вылецела вялікая белая птушка. Выцягнуўшы шыю, яна моцна закрычала і, лопаючы крыламі, знікла з вачэй — толькі пер'е паляцела ў розныя бакі!.. Хлопец ускочыў на ногі. Нейкую хвіліну ён нічога не бачыў і не чуў, быццам праваліўся ў цемру. Бока быў збянтэжаны не гэтулькі крыкам птушкі, колькі нечаканым яе з'яўленнем. «Адкуль яна ўзялася?» — спытаўся ў сябе. Калі б не пер'е на хвалях, ён падумаў бы, што ўсё гэта прымроілася…

Развагі не прывялі яго да якіх-небудзь высноў. Успомніўшы пра начлег, Бока, азіраючыся, пайшоў з парка.

Неўзабаве ён зноў апынуўся на знаёмай вуліцы. Як і чвэрць гадзіны таму тут было ціха і пустэльна. Хлопец накіраваўся да дома з пахіленаю верандай. Ён ужо сварыўся на сябе за перажыты спалох. Заўважыўшы кінуты на дарогу пачак з-пад цыгарэт, ён са злосцю падцяў яго. Пусты пачак падляцеў і лёпнуўся ў сцёкавую канаву. Бока абышоў тое месца, куды ён упаў, раптам пачуў ззаду моцны воплеск, што нагадваў выбух вучэбнай гранаты… Гэта новая дзіўная нечаканасць падзейнічала на хлопца, як удар бізуна па спіне. Не адважваючыся азірнуцца, ён адным махам пераскочыў праз агароджу і кінуўся да бліжэйшага дома.

Дзверы дома былі незачыненыя. Бока забег у сенцы — і толькі пасля гэтага асмеліўся азірнуцца. Ён быў збянтэжаны тым, што нядаўна здарылася на дарозе. Аддыхаўшыся, ён наблізіўся да дзвярэй, якія вялі ў пакой, і, пастукаўшы, гучна запытаўся:

— Ці можна?

Адказу ён не пачуў. У сенцах і за дзвярыма было ціха, як на могілках, — толькі з вуліцы, праз шчыліны ўваходных дзвярэй, чулася мернае цвырканне конікаў… Вока вырашыў, што гаспадары — на дварэ, і пакіраваў назад. Але тут ляснуў замок, дзверы пакоя скрануліся і марудна адчыніліся. Перад хлопцам паўстала таўсматая жанчына. Пагляд яе вялікіх чорных вачэй увабраў цэлую гаму пачуццяў — цікаўнасць, страх, нездавальненне. У гэтых вачах адбіваліся праменьчыкі вечаровага сонца. Баючыся, што яна можа засердаваць, Бока хуценька растлумачыў прычыну свайго наведвання:

— Даруйце, я тут праездам. Мой аўтобус пойдзе толькі раніцой. Ці не дазволіце мне пераначаваць?

— Пераначаваць? — перапытала таўсматая. Па ўсім было відаць, што гэта просьба моцна яе здзівіла.

— Так, — не адступаўся ад свайго наш герой. — Я ўпершыню ў вашай вёсцы, нікога тут не ведаю…

Ён змоўк, думаючы, што яшчэ дадаць да свайго тлумачэння. Паўза, якая наступіла ўслед, падалася яму бясконцай. Жанчына, як на тое, не спяшалася з адказам. Яна выпрабавальна ўглядвалася ў вочы «госцю», нібы жадала прачытаць у іх тое, што ён хацеў, ды не даказаў. Нарэшце яна адазвалася:

— Не, я не магу. Прабачце. — І прызналася: — Мужчыны ў гэтым доме не было ўжо год з дваццаць. Я паспела нават забыць мужчынскі дух. Дый адкуль я ведаю, хто вы. Я не засну ўсю ноч. А раптам вы які-небудзь злодзей…

Па інтанацыі яе голасу цяжка было здагадацца, ці жартуе яна, ці гаворыць сур'ёзна.

— Ды што вы, — запярэчыў Бока.

Але старая не захацела яго даслухаць.

— Не, і не прасіце, — сказала яна. — Вы і самі падумайце. Вёска ў нас невялікая. Заначуеце — пачнуць брахаць. За год не адмыешся ад плётак.

Бока ўсміхнуўся, зрабіўшы выгляд, што гэты жарт зразумеў, а потым прапанаваў:

— Я згодзен пераначаваць вось тут, у сенцах. Я непераборлівы.

— Ні ў сенцах, ні на гарышчы, — працягвала з сур'ёзным тварам гаспадыня. — Тым болей — у сенцах, дзе водзяцца пацукі. Вайну з імі вы ўсчаняце праз пяць хвілін пасля таго, як ляжаце.

Бока раптам зразумеў, што ён наўрад ці дамовіцца з гэтакаю ўпартаю.

— Дык што рабіць? — запытаў ён у адчаі.— Парайце.

— Ідзіце, пытайцеся, пакуль яшчэ не значэла. Можа, хто і возьме.

— Але куды ж ісці? Я нікога не ведаю…

Відаць, адчуўшы, што ёй дастаткова аднаго слова, каб выправадзіць госця, таўсматая нібы памякчэла, паглядзела на хлопца з ласкаю.

— Ды вы сядайце, — нечакана прапанавала яна. — Відаць, прытаміліся з дарогі. Пасядзіце хвілінку. А я пакуль падумаю, куды вас прыладзіць.

Маленькія сенцы былі застаўлены мэбляю. Акрамя стала і крэслаў, тут умяшчалася нават шафа. Бока прысеў на ўскрайчык аднаго з крэслаў.

— Хто ж тут можа ўзяць?.. — разважала гаспадыня, выціраючы і без таго чысты стол. — У Насці — унукі ў гасцях. Кацька — не возьме, у яе мужык — звер… Пачакайце, пачакайце, дайце падумаць. — Яна прайшлася па пакоі. Рухалася гаспадыня няўклюдна, як качка, і ледзь месцілася паміж сталом і шафаю. Зачыніўшы шчыльна дзверы ў пакой, яна нечакана спытала: — А ці любіце вы яблыкі?

Хлопец адказаў:

— Не адмоўлюся… Але каб як-небудзь вырашыць з начлегам.

— Зараз-зараз, — адазвалася старая.

Яна пратупала праз сенцы і нечакана знікла за дзвярыма.

Бока застаўся адзін. Запрашэнне пасядзець і адпачыць і гэтае пытанне пра яблыкі супакоілі яго. На хвілінку ён нават забыўся пра свае клопаты. У траве, на ганках, цвыркалі конікі; у гэтую ноч, што мелася быць сухой і цёплай, яны збіраліся «музыцыраваць» доўга — да расы. Вырабляныя імі гукі закалыхвалі. Хлопец не запярэчыў бы, калі б яму дазволілі прасядзець вось так, за сталом, усю ноч…