— Ну, вядома, без біфштэкса з яйкам яму астатняе ў гyбy не лезе!— ледзь не заенчыла Моц.

А Петэрсэн у адказ мармытаў, што прыстойны мужчына павінен і харчавацца прыстойна. Тут Моц, ужо ў поўнай ятры, са злосным сарказмам спыталася ў Морэнвіц, ці не ўзычыў ёй часам Петэрсэн бутэльку шампанскага.

— О, "Veuve Cliquot" — гэта клас! — усклікнула Моц і, пры ўсёй з'едлівасці, вымавіла назву маркі шампанскага з такім шармам, які сведчыў пра яе як пра даму з салонаў вышэйшага свету.

Гэтым разам Морэнвіц сур'ёзна пакрыўдзілася.

— Я папрасіла б вас!.. — рэзка ўскрыкнула яна. — На досціпы вас павяло?

Манокль выпаў з яе вока, яе тоўсты твар заліўся чырванню і страціў усю дэманічную інфернальнасць. Кроге здзіўлена глянуў у іх бок; фраў фон Гэрцфэльд іранічна ўсміхалася. Красунчык Банэці паляпаў па плячы Моц, а заадно і Морэнвіц, якая грозна наблізілася да іх.

— Не сварыцеся, дзеткі, гадзіцеся! — параіў ён. Вакол рота сабраліся асабліва мілажальныя складкі. — Нічога людзкага з гэтага не выйдзе. Згуляемце лепей у карты.

Тут пачуліся глухаватыя выкрыкі, і ўсе павярнулася да дзвярэй. У парозе стаяла Дора Марцін. За ёю стоўкся, як світа каралевы на сцэне, ансамбль, які прыехаў з ёю.

Дора Марцін засмяялася і памахала ўсім, хто тут быў з Гамбургскага мастацкага; сваім хрыплым голасам яна крыкнула, тым славутым манерам, які пераймалі тысячы маладых актрыс па ўсёй краіне, расцягваючы асобныя словы:

— Дзеткі, нас запрасілі, вельмі нудны банкет, страшна шкада, але мы павінны ісці!

Здавалася, яна парадыравала сваю ўласную манеру гаварыць, так самахоць расцягвала яна доўгія склады. Але ўсім гэта прыпадала да спадобы, нават тым, хто трываць не мог Марцін, напрыклад, амбітнаму Мікласу. Нічога не скажаш — яе паяўленне эфектy нарабіла. Шырока адкрытыя, дзіцячыя, загадкавыя глыбокія вочы пад высокім і разумным лобам бянтэжылі і чаравалі кожнага; нават татуля Ганзэман нягегла-дурнавата ўсміхнуўся. Фраў фон Гэрцфэльд, колішняя сяброўка Марцін, крыкнула ёй:

— Як шкада, Дорачка. Але, можа, ты на хвілінку падсела б?..

Тое, што Геда была з Марцін на "ты", толькі падняло яе акцыі ў вачах прысутных. Але тая, распраменіўшы ўсмешкаю твар, адмоўна павяла галавой; твар амаль схаваўся пад паднятым угору каўняром карычневай футры: плечы яна трымала вельмі высока.

— Вельмі шкада! — правуркатала яна, страсянуўшы галавой, і яе рыжая грыва свабодна адкінутых валасоў, на якіх яна нічога не насіла, свабодна рассыпалася. — Мы і так страх як познімся!

Тут нехта ззаду прапхнуўся праз яе світу. Гэта быў Гендрык Гёфген. На ім быў смокінг, y якім ён выступаў на сцэне ў свецкіх ролях, ужо даволі паношаны і зашмальцаваны. Плечы аблягаў белы шаўковы шалік. Гендрык парывіста дыхаў, шчокі і лоб сухотліва гарэлі. Ён нервова і неспакойна смяяўся, тросся, калі схіліўся да ручкі дзівы, не без пэўнай уяўна-ідыёцкай пачцівасці.

— Прабачце, — сказаў ён, усё яшчэ над яе рукою і смеючыся. Нейкім дзівосным чынам на ім трымаўся манокль. — Фантастычна: я так позна, што вы падумалі б пра мяне... чыста фантастыка... — Ён тросся ад смеху, твар яшчэ больш пачырванеў. — Але я не магy адпусціць вас, — тут ён нарэшце выпрастаўся, — не сказаўшы вам, якую асалоду я атрымаў ад сённяшняга вечара, — казачна!...

І раптам тое бясконца камічнае, з чаго ён так надрыўна смяяўся, як бы перастала існаваць, і твар яго застыў у абсалютным сур'ёзе.

Але тут ужо прыйшла чарга смяяцца Доры Марцін, і яна чаргі не ўпусціла — засмяялася хрыпла і асабліва чароўна.

— Круцель-мyцель! — усклікнула яна, расцягваючы "у" мала не да бясконцасці. — Вас жа і ў тэатры не было! Вы хаваліся! — І яна лёгенька паляпала яго жоўтай скураной пальчаткай. — Але нічога, — распрамянілася яна. — Вы ж такі даравіты.

Гэтая нечаканая заўвага ўразіла і спалохала Гёфгена так, што з яго твару ўся кроў адліла. Аднак амаль адразу ён ялейна сказаў:

— Я? Даравіты? Гэта пустыя плёткі...

Расцягваць галосныя ўмеў і ён, не адна Дора Марцін. Яго моўнае какецтва мела свой стыль, ён нікога не пераймаў і не парадражніваў. Дора Марцін вуркатала; а ён манерна спяваў. І пры гэтым дэманстраваў ўсмешкy, якyю на рэпетыцыях паказваў дамам, калі разыгрываліся пікантныя сцэны. Гэтая ўсмешка адкрывала зубы і была даволі пошлая і вульгарная. Ён сам называў яе "сцярвознай". "Сцярвозней — чуеш, мілая?— яшчэ сцярвозней!" — прасіў ён на рэпетыцыях Рахэль Морэнвіц альбо Ангеліку Зіберт, і сам паказваў, як гэта робіцца.