Забітых чырвонаармейцаў прывезлі ў Слуцак, каб пахаваць паводле ўсіх канонаў савецкай паніхіды, што і было зроблена ў тры гадзіны дня на гарадскіх могілках - ранейшая вуліца Кладзьбішчанская, а з 1920 года «Імя 14 партызанаў» (з назвамі ўвогуле нямала намудрыла новая ўлада. Было так: год назад на гэтых могілках палякі расстралялі чатырнаццаць камуністаў, якія самі сабе выкапалі магілу і прымалі кулі са словамі: «Мы умираем, но Красная Армия скоро прогонит вас!»; прагнаўшы палякаў, Чырвоная Армія перайменавала вуліцу, на якой знаходзіліся могілкі, у імя расстраляных, але партызанскіх астанкаў тут ужо не было, бо іх перазахавалі на вуліцы Саборнай, назваўшы яе вуліца Камсамольская...) - словам, таварышаў закапалі на старадаўніх гарадскіх могілках, сярод векавога праху случчакоў. Скінулі шапкі, адспявалі, студзячы глоткі, «Не плачьте над трупами павших бойцов, несите их знамя вперед!», трыма залпамі ўмазалі ў пагоднае не па-лістападаўску неба, сарваўшы з бліжэйшых акацый хмары варання, і адправіліся ў казармы, а адтуль у сталоўку абедаць. На жвірыстым пагорку застаўся толькі фанерны трохкутны слупок, увенчаны пакуль яшчэ бліскучай зоркай, - іх, гэтыя зоркі, спрытна выразаў з кансервавых бляшанак палкавы майстра на ўсе рукі Чувалаў, зямляк без весткі згінуўшага Андрэя Мікіціна.

Дзяніса Карпавага адвялі ў той самы дом Ваньковіча, ён жа памяшканне Рады Случчыны, дзе адбылося пераломнае выступленне Жаўрыда і дзе цяпер размяшчалася «чэка». Адвялі і ўкінулі, даўшы напаследак насцака пад зад, у каменны мяшок: два на два метры, без акна, з дзіркаю пасярод голай, як ток, цэментнай падлогі; холад тут стаяў люты, а з дзіркі несла борняю.

Таварыша Губмяна на пахаванні не было. За тыя дзве гадзіны, пакуль дабраліся да Слуцка, ён, седзячы без руху ў падводзе, скалеў так, што вусны кепска слухаліся, а на пахаванні трэба ж было б сказаць хоць якую прамову... Пакуль тое ды сёе, ён адводзіў душу гарбаткай і тытунём, адаграваўся сабе ў аднамесным нумары-«люкс» гасцініцы з гучнабанальнай, тыповай для любога захалуснага гарадка назваю - «Брыстоль». Увесь другі паверх гатэля быў адведзены «пад рэўкам». На першым размяшчаліся штаб і контрразведка дыслакаванай цяпер у Слуцку 16-й арміі, а таксама на месцы колішняга рэстарана - чырвонаармейская сталоўка. Нумар таварыша Губмяна знаходзіўся на другім паверсе. З акна камісар мог бачыць чатырохвугольную ў плане Саборную плошчу, засыпаную стаптаным снегам; па другі бок яе, акурат насупраць, лыпіўся на «Брыстоль» сваімі злавеснымі прыплюснутымі фіранкамі зашморгнутымі вачыма-вокнамі дом Ваньковіча, ён жа «чэка».

«Люкс» таварыша Губмяна некалі ўяўляў сабой утульны, у межах разумнага абстаўлены пакойчык. У ім не грэбавалі спыняцца нават заезджыя менскія артысты, асабліва рамантычна-томныя, вечна адзінокія актрысы, таму шмат на што (аб чым таварышу Губмяну і не здагадацца ніколі) нагледзеліся гэтыя, у вясёленькія шпалеры абклееныя, сцены, гэтая тахта з пухнатай, ромбамі прашытай пярынаю... Зрэшты, даўно ўжо, канечне, не было ні вясёленькіх шпалераў, па жывому цяпер абадраных, ні тым больш пярыны, ні тахты - ніякага ўвогуле лежака тут не было, і на ноч камісар адпраўляўся спаць у казармы.

Цяпер абстаноўка «люкса» была самая спартанская. Каля акна з пакрышаным, нібы грызлі яго зубамі, падаконнікам стаяў строгі канцылярскі стол, заляпаны атрамантам і пакрыты белымі кольцамі - сляды ад гарачых шклянак (падобныя на сучасную алімпійскую сімволіку). Чайнік з кіпенем на стале. Табурэтка пад сталом. Шафа з трэснутым люстрам. Дзверы ў ванны пакойчык з пралетарскай сур'ёзнасцю засабачаны былі дзвюма крыж-накрыж дошкамі, прычым цвікі ўбіваліся не па плешку, а да паловы, а потым згіналіся; усё адно гарачай вады не было, і зноў-такі, як і ў выпадку са шпалерамі і з пярынай, не было і самой глыбокай, прадаўгаватай, пяшчотным блакітным эмалем усярэдзіне пакрытай ванны - яе, мёртва прышрубаваную, са злосці растаўклі ламамі пасля марных спробаў адарваць ад падлогі. За другімі побач з ваннай дзвярыма знаходзілася прыбіральня - гэтая, праўда, лічылася спраўнаю і зрэдку працавала. Па ржавым унітазе, не перастаючы, бегла карычневая вада. Час ад часу яе набіралася столькі, што яна не паспявала прасочвацца - унітаз забівала і ў «люксе» пачынаўся сапраўдны патоп. Прыходзіў глуханямы «слёсар» Клім, вось ужо сапраўды шчыры прыхільнік новай улады, якая балбатуноў не цярпела (адзін з рэдкіх выпадкаў, калі фізічны недахоп толькі на карысць чалавеку!), і, напаўняючы «люкс» смуродам, прымаўся шураваць у трубе кавалкам дроту з намотанай на канцы анучаю.

...Цурчэла тонкім струменем вада, Губмян не звяртаў на гэта ўвагі - нават весялей было, не так адзінока. Сёрбаючы гарбату без цукру, камісар па надзвычайных справах другой рукой перагортваў паперы. Гэта былі пісьмовыя дакладныя агента Лебедзева і рэўкамаўца Кецкі. На стале ляжалі таксама папкі з асабістымі справамі савецкіх ваеннаслужачых П.Жаўрыда, П.Чайкі, К.Кецкі, А.Сокал-Кутылоўскага.

Перачытваючы прыгоды Лебедзева, Губмян адчуваў прыемнасць, як ад добрага мастацкага твора, калі думкі і стыль аўтара супадаюць з тваімі ўласнымі. На сямі старонках няспешны, разборлівы почырк... Не псавала ўражання і аўтарэдактура - некаторыя словы і нават сказы, што падаліся шпіёну недакладнымі, былі перакрэслены і заменены на іншыя, больш зграбныя. Талкова, па пунктах, нічога не забыта, і даволі ясная з усяго гэтага паўстае карціна.

«...Давялося праверыць на прадмет манархізму, і гэта дало плён - Чайка разгаварыўся...»

«...Той факт (закрэслена, заменена на «ўжо адно тое»), што Чайка мяне адпусціў, нават не дапытваючы, сведчыць пра: а) мяккацеласць яго; б) разгубленасць; в) адчуванне ім варожасці да сябе; г)... ; д)...»

«...Зыходзячы з вышэйсказанага (закрэслена, напісана проста: высновы)... Высновы:

1. Маса перабежчыкаў з нашага боку, і гэта павінна насцярожваць...

2. Нягледзячы на разброд і хістанні сярод іх, а таксама на павальную п'янку і адсутнасць дысцыпліны, мае месца і нацыяналістычны фанатызм («начальнік контрразведкі» Мірановіч, «разведчык» Мірончык, «ад'ютант» Чайкі Даніла і інш.)...

3. Шпаркая арганізацыя іх не можа не выклікаць трывогу... Вельмі многа кадравых вопытных армейскіх афіцэраў...»

Ні ў якае параўнанне не йшоў гэты талковы даклад з «адчапной» цыдулкай рэўкамаўца - каракулі на замусоленым аркушыку, няроўна вырваным з сярэдзіны школьнага сшытка. Можа, яшчэ і таму прыемна было камісару перачытваць Лебедзева, што працэс гэты па часе акурат супадаў з выпіваннем шклянкі гарбаты (сумяшчалася фізічнае з духоўным); канчалася гарбата - дачытвалася апошняя старонка, і трэба было брацца за Кецку, стараючыся хоць між радкоў штосьці вывудзіць.

«Во время проведения реквизиционных обязанностей, - нязграбна пісаў Кецка, - падчас правядзення рэквізацыйных абавязкаў за вёскаю Кажушкі Вызнянскай воласці ў лясным масіве адбыўся ўзброены напад пад покрывам цемнаты. Двое таварышаў былі забіты на месцы, трое патрапілі ў палон разам з падводай, коньмі і рэквізіцыяй. Тав. Кецку (пісаў пра сябе ў трэцяй асобе) удалося здзейсніць уцёкі («совершить побег»), аб чым тав. Кецка адразу ж далажыў у Вызне савецкім органам, а таксама звязаўся па тэлефоне-апараце з г. Слуцак...»