Шрифт:
Лялькевіч ласкава абняў яго за плечы:
— Без'панікі, друг мой. Будзем ратаваць Цішку. Зробім усё, каб выратаваць яго.
— А склад гарыць, Уладзімір Іванавіч! — ужо больш бадзёра прамовіў Данік. — Мы толькі за пасёлак зайшлі, а яно як бухне! I як шугане! I цяпер яшчэ гарыць! З прасекі відно было зарава, калі завіруха трохі спала. А потым зноў закруціла…
— Куды яго раніла? — спытала Саша, адразу зразумеўшы, што нікому іншаму, а ёй трэба як мага хутчэй бегчы туды. Гэтак жа, як тады, кал i яна працавала фельчарам i калі яе вось так уначы выклікалі да хворага, яна вобмацкам пачала шукаць вопратку, на хаду ўспамінаючы, дзе што ляжыць.
Лялькевіч засвяціў газнічку.
— Але. Захапіце ўсё, што ў нас ёсць, — сказаў ён, убачыўшы, як імкліва яна збіраецца.
Саша камандавала, немнагаслоўна, ціха, але рашуча, патрабавальна, як добры хірург у часе аперацыі:
— Поля! Малако — у бутэльку! I вады! Дастаньце вату, у вас пад матрацам, — гэта Лялькевічу. — Данік! На грубцы шпрыц! Ды варушыцеся вы хутчэй! Божа мой! Якія маруды!
Лялькевіч таксама пачаў апранацца.
— А вы куды? — спытала Саша.
— Я — да Старога. Трэба, каб раніцой ён паехаў на кані… У папа знойдзецца прычына паехаць… Ён забярэ Ціхана i завязе за раку, у Рудню… Туды прыйдзе з атрада ўрач. Зробіць аперацыю.
— Не трэба вам хадзіць! — ціха, але цвёрда сказала Саша. — Няможна!
Лялькевіча i здзівіла i ўзрадавала гэтая ўладнасць яе. Маўклівая ў апошні час i як бы трохі інертная i абыякавая, яна ў напружаную, адказную хвіліну выяўляла ўсю сваю душэўную сілу, мудрасць i асцярожнасць. Ён гэта зразумеў i не стаў пярэчыць. Але хто скажа кавалю? Ён падумаў — яна адказала:
— Мы самі скажам! Усё адно трэба ісці ў абход, па Аднабочцы. Не пойдзем жа мы паўз школу, дзе паліцаі. Данік забяжыць i скажа.
— Добра, — згадзіўся Лялькевіч, скідаючы кажух i звяртаючыся да Даніка: — Скажаш Аляксею Сафронавічу: завезці ў Рудню, да старасты Мірона. Гэта наш чалавек…
Саша была ўжо каля дзвярэй, яна выходзіла імкліва, гэтак жа, як i збіралася, каб не траціць дарэмна ніводнай хвіліны.
Лялькевіч пажадаў:
— Шчасліва вам.
Яна спынілася, быццам штось забыла. Потым гэтак жа імкліва вярнулася назад, ускочыла на ляжанку i пацалавала на печы дачку. Саскочыўшы на падлогу, пагасіла газніцу. На фоне акна Лялькевіч убачыў, як разгубленая, спалоханая Поля хрысціла ўслед брата i сястру.
На дварэ гуляла завіруха. Толькі адчынілі дзверы — у вочы сыпанула сухім снегам. Вецер звінеў галінамі абмёрзлага клёна, скуголіў i свістаў у шчылінах паркана, у дзіравай страсе хлява. Недзе ў суседа назойліва i непрыемна рыпелі вароты. За шашой глуха стагнаў бор.
З маленства Саша слухала i любіла шум блізкага лесу, у бязлесным Заполлі яна сумавала па ім, але цяпер, у глухую ваенную ноч, шум гэты здаўся ёй цяжкім стогнам. Недзе там, сярод лесу, ляжыць ранены баец, таварыш па барацьбе. Хутчэй жа да яго!..
Данік схапіў яе за плечы каля брамкі:
— Куды ты?
Яна не разумела.
— Ісці па вуліцы? Што ты! Ты ведаеш, як неспакойна цяпер спяць людзі? Хто-небудзь убачыць. Хадзем гародамі. На, — i ён працягнуў ёй белы настольнік, які невядома калі захапіў з дому, — накрыйся!
Вецер біў у твар, зрываў настольнік, напінаючы яго, як ветразь. Ногі глыбока правальваліся ў снезе, i Саша спатыкалася, падала, перапаўзала гурбы каля агароджаў на карачках, не адчуваючы, як снег набіваецца ў рукавы. Яна задыхалася: сэрца распірала грудзі, i ўдары яго, ліхаманкава частыя, балючыя, адчуваліся ва ўсім целе: у скронях, у шыі, у руках.
Данік спыняўся, чакаў яе i ўмольна прасіў:
— Хутчэй, Саша, хутчэй!
Яна не мела сілы вымавіць слова ў адказ. Яе апаноўваў страх, што не здолее дайсці i памагчы Цішку. Чаму яна такая слабая, знясіленая? Вунь Данік ходзіць усю ноч: ішоў да станцыі, поўз да складоў, нёс па снезе раненага таварыша, бег дадому i цяпер ідзе без натугі, снег i вецер яму не перашкода… Няўжо ён намнога дужэйшы за яе? Не, яна таксама дойдзе! Дапаўзе! Яна павінна ратаваць Цішку. Не трэба думаць пра сваю слабасць! Трэба думаць пра яго, пра Цішку.
«Ці добра зачынены чамаданчык? Каб не адчыніўся, не рассыпаліся медыкаменты! Сказаць Даніку, каб асцярожна нёс. — Яна памацала пад ватоўкай бутэльку з малаком. — Што гэта? Няма ветру?»
Яна падняла галаву i ўбачыла чорную сцяну будыніны.
— Пачакай тут, — сказаў Данік, аддаючы ёй чамаданчык, аб якім яна толькі што турбавалася. — Я сам забягу да Старога.
Саша схавалася ў зацішку, перавяла дыханне. Сэрца пачало біцца раўней, i яна, супакойваючыся, падумала: вельмі дарэчы ім, падпольшчыкам, што немцы i паліцаі знішчылі ў вёсцы ўсіх сабак; да вайны наўрад ці прайшоў бы гародамі гэтак непрыкметна. I яшчэ падумала, што дарэмна Данік захутваў яе ў настольнік: снег падае зверху, узнімаецца ветрам знізу i ў снежнай каламуці не відно суседняй хаты, не толькі чалавека. Веска спіць. Ніводнага гуку, акрамя свісту ветру i шуму лесу. Цяпер да лесу — рукой падаць; каваль жыве крайні на вуліцы, якая называецца Аднабочкай, хоць даўно ўжо забудавана ў два рады.