Алесь Аркуш
Шрифт:
Пострамантызм у вадрозьненьне ад папярэдніх рамантызмаў не зьбіраецца нікога нікуды клікаць, а тым больш прапаноўваць пэўныя жыцьцёвыя рэцэпты, нікога ні ў чым не абвінавачвае. Ён не зьвяртаецца да масаў і нават да канкрэтнай асобы – хутчэй да самога сябе.
Я – сьвет, я – космас – паўтарае пострамантызм.
5.
Усё мае свае карані, свае вытокі. Кожнае дзеяньне пакідае пасьля сябе вынік. Новая вада вызваліць раку ад лёду й гэтым наблізіць чарговае “аледзяненьне”, якое, у сваю чаргу, паспрыяе набліжэньню новага (іншага) крыгаходу.
У Афрыцы ёсць рака Ніл. Яна ня ведае крыгаходаў. Няўжо нашыя ўмовы лякальныя? Ніл ніколі ня быў пад ледзяным панцырам, але ж і ягоны спакой пэрыядычна парушае новая вада. Іншая парадыгма?
Твой пострамантызм – Дзьвіна. Яна цячэ праз твой сьвет і нясе сваю ваду далей – у сусьвет.
Пострамантызм пэрманэнтны й ня толькі ты вінен у ягоным зьяўленьні. Інсьпераваць яго немагчыма.
Пострамантызм – не ідэалізацыя герояў, іх інтарэсаў і пачуцьцяў. Пострамантызм гэтак жа далёк ад рамантызму, як рэалізм – ад сацыялістычнага рэалізму, як перашабытны чалавек – ад сучаснага. Пры гэткай значнай эвалюцыі не застаецца практычна нічога агульнага.
Пострамантызм – гэта пачатак чагосьці зусім новага, а ягоны шлях – НОНКАНФАРМІЗМ.
Студзень, 1994 г.
Спроба ідэнтыфікацыі
* * *
Ці захінаюць гмахі
Суседзяў сваіх — дрэвы,
Калі распаводзяць жахі
Бязьлітасныя залевы?
СЬПЯРША
(з часін таталітарызму)
Асфальтавы заводзік –
Таемная душа –
Палац любові ўзводзіць
Дзе быў будан сьпярша.
А мэталёвы комін,
Як стрэлка цыфэрблята,
На плоскі дах гаркомін
Паказвае зацята.
Бывае й бас-гітара
Рок-гуртава душа.
Паслалі качагара
Вучыцца ў ВПШ.
Асфальтавыя сьцежкі –
Як зручна карыстацца!
Уздымаецца з разьбежкі
За дымам наша праца.
Наперад з абавязкам:
Пашырыць душаў цір.
Паабяцалі краскам
Рэзэрвацыйны мір.
Пашырыць сьцежкі-ніткі
Да бальшакоў скразных!
Плякат да болю кідкі,
Як рогі ў казы.
Як замак мадэрновы,
Асфальтавы заводзік,
І мроіцца Гановэр,
Які па вулках водзяць
Духмянага гудрону
Нацэдзяць з гладыша.
Віват Дэкамэрону!
Не... чокнемся сьпярша.
ЗМРОК
Пах стамлёнага мэталю,
Шэры воблак, белы дым –
Да бясконцасьці ўздым.
Працы пляміны-лякалы,
За чыгункай горад сьпіць, -
Да дзяньніцы не будзіць.
Гурт рахманых пацукоў
Скача мякка – без падкоў.
Пах стамлёнага мэталю –
На крыжах няма цьвікоў.
Сторублёвая купюра
Менш таемная ад паца.
Людзі сьпяць – ім сьніцца праца,
Ды скарыначка на тацы –
Не да “сюра”.
Шэры воблак, белы дым –
Я ня буду маладым.
Горад ведае, што кажа,
Бо праціўнік сабатажу –
Сьцяг “недркмлющий” над ім.
Усе газэты нахлусілі,
А чыгункі разнасілі,
Што Радзіму не любіць...