жрген ыз деп отыраным – осылан жас жбайлар екен.

ыз болса, тп-тны таза судаы жзіп жрген шабатар

сияты да, армаа тсіріп отыран мен сияты кісі-мртты ара

6

мосал тартан жігіт. мірді з жолы бар, одан асып кете алмайсыз.

Назыранбаыз. Алладан аырын сраыз, оушым!

Мртты ара жап-жасы адам. Кім болса да, жасыны, зіне

алаанын алады екен ой Сол ара мртты кпе

ауруымен(туберкулез) ауырады екен.Мына жадай жанын оя ма,

оушым-ау! Кім біледі?! Орыстар «Медовый месяц» дейді, алашы

«Ттті кндер, ттті кндер!»-деп айтылатын н-ле сияты за

мірі жо екен, мртты ара дние салады. Кім білсін, зі ана біледі,

арманы бар ма, жо па!

Жааы жас жесір ше ? бе, тс пе?! Не деуге болады? Нені

ызыын крді? А-та. Сонымен, бл жесірді оя трып, ара

мрттыны брыны алтын осаына келейік.

ара мрттыны перзент сйген ызыын кремін деп жргенде,

оны азасына айырып, орта болды. Арада уыт тіп жатады.

аза даласында трлі тарихи жадайлар тіп жатан кездер: жатан

ыла-конфискация, колхоздасу, ашаршылы, бас ктереді-ау

дегендерді жою-«Жаппай тазарту»-«Халы жауын» соттау т.б. Бл

кезде лгені ліп, аланы мгрт те болып алан кез.

арт анасымен алан ару лмес кнін ткізіп жатан кезінде,

йелі ліп, отанына еге таба алмай, з ызы, аасыны л-ызы бар

бір кісі сз салып, сонымен осылады. Жасы адама айда барса да

жай табылады. Отасып, шйіркелесіп отыра береді.Сйтіп жргенде,

жер дниені от алдыран лы Отан Соысы басталып кетеді. Халы

таы кйзеле бастайды. Сол иыншылыты блар да бастан кешіріп

жатады.Сол жылдары елде тарыушылар да болды.Сондай

тарыан бір жас йел елде жалданып, кнін ткізіп жреді. Баста ке

пейілді, ызануды білмейтін жааы ара мрттыны йелі баса

біреуге осылды емес пе? Сол таы да мына шалына, зі тумайтын

болан со, жалданып жрген жас йелмен сйлеседі де, удесін

алады.

Енді з шалына келеді.

– й, анау ше? Кешегі осы йде диірмен тартып кетіп еді ой. – Не

айтпашысы? – дейді шалы. – Соны алсайшы. Жас ой. Нресте

крер ме екенбіз. Ол бірге отыруа кнді. Сен енді анау – мынауды

ой, соны ал, - дейді. Не керек, шалын блтартызбай кндіреді.

артайан з анасы ертеректе дние салан, оны з жобаларымен

жайастырып, жылын да ткізген шалымен бірігіп жріп. з ызы

трмыса шыан. Аасыны ызы дние салан, аасынан алан

інісі оуда.

Сонымен, шеуі бір отанда трып жата береді. Соыс жылдары.

Блар арта тартан кез. йел алып беріп отыран шалы да

алпысты игерген кезі. Малдан бір сиыр, бір ешкі жне бір есегі бар.

Ол кезде егін орылып болан со, сол жерден маса теріп кнелту

деген болатын. Шалы болса, мала шп дайындауа, йді отын –

суы дегендей бар. Ал лкен йелі есекті мініп алып, маса теруге

кетеді: кнделікті ішіп – жеуден артыланын ыса жинай береді. Бір

7

кндері кіші йелі лкеніне (лкен йелді ол лгенше атын атамай,

апа деумен кетті) ішіні блкілдейтінін айтты.

– дай берейін деген екен! Сыры ішіде болсын, ешкімге тіс

жармай – а ой! – дейді.

Бл гімені оя трып, а та болып алан жас жесірге

ауысайы.

Оны жесір алан кезі лы Отан соысы басталмай тран кез

болатын-ды.

ткен іс тіп жатыр. Кйеуі лсе, оан жас йелді жасаан

жмысы емес, тадырды ісі. Тірі жан тірлігін жасайды да. Елде

жалыз басты бір бойда жігіт болатын – ды. Сол тл отыран жас

аруа сз салып, сонымен табысады. Бл брыы ара мрттыдай

емес, одан жастау да, дені де сау, ажырлы еді. Кейімеіз, дап –

дайын егістікке баптап ойан жерге егіс еккендей, жмыстары

нтижелі болды. лы Отан соысы басталамын дегенше, бірінен

кейін бірі дегендей тетелес екі ызалаты болады.

Екеуі де ара-жара.ткен кн тті, мыт та болды.

Шаыратан шыан ттін тзу. Бір кні лы Отан соысы басталды

деген хабар халыты дір еткізді.Жаппай ерлерді майдана алды да

кетті. Содан ол сол майданда мерт болды. Таы айы. депкі

айыда жалыз алса, шкір, бауырында екі ермегі, сйеніші бар.

Біра кз жылауда. «Кппен крген лы той» - депті ой бір бейба.

айдаы той! Амал анша, жесірлік, жетімдік мір таы басталды.