де бар. ділетсіздігінен абыл Абылды лтіреді. (Білмесеіз, ран

Крімді оыыз).

Бізге тиімдісі де, жаымдысы да - ділеттілігі. Адам деген сз

бен адамгершілік деген екі сз бар. Екеуі де адам сзіне орта.

Солай бола трып, бір – бірінен айырмасы таы бар. Адам мен

адамны айырмасы аспан мен жердей деп те айтуа болады.

Данышпан атамыз Абай айтандай, “Атаны баласы болмай,

адамны баласы бол!” демекші, адамгершілігі бар адамны баласы

бол дегені деп тсінгеніміз жн. Дниедегі тірі заттарды ішіндегі е

лы жаратыланы адам бола трып, сол тірі заттарды ішіндегі е

жаманы, яни жауызы да сол – адам.

Адам баласы игермейтін, баындырмайтын, пайдасына

жаратпайтыны жо десе де болар. Солай бола трып, бір – біріне

деген жауыздыы сол дниеге алаш келген абылдан басталыпты

да, келе-келе дей берген.жер ебек етсе беруге жомарт-а. Солай

бола трып, жеуге келгенде анаатсыз. Адамзат баласы

ауымдасып, ел болып, мемлекет болып, тіршілік ете бастааннан

зіне басшы тадаан, таайындаан;оан аландары баынан,

біріккен, отандасан.

160

Енді осы отанны басшысы андай адам болуы керек, оан

лайыты адам кім болуы керек дегенде келгенде, халы арманы Аяз

би ертегісіндегі Аязды натады. Адамзат – Алланы жаратан

пендесі. Пендешілік дей тра, олымыза билік тиса, жадайымыз

жасарса, кешегі кнімізді мытамыз. Маайымыза жаымпаздарды

жинаймыз, ала берді жаындарымызды топтастырамыз. Халы

тынысын білмейміз, жаымпаздарды тірік апарына иланамыз.

Баытыны брыс болып бара жатанды айтанды жау креміз де,

кзін жоямыз, не істен тайдырамыз.Міне,осыдан келін,ділетсіздік

деген шыа келеді.

Халы тынысын білгі келсе, барар жеріді алдын ала

хабарламай, халытан орыпай араласса, біле оясы. Сол кезде

жаымпаз, жалан апар берушілерді кім екенін біле оясы.

Осы соы ел басшылары жазушы Есенберлинні

шыармасындаы Шыыс ханны трт баласыны сратарына

берген ханны жауаптарын жадында жасы сатап алан ба дейсі.

Халыты алай боланда да стаса уысында, жмса ждырыында

сатауды жолын жан-жаты арастырып алан.Керек десе, солай

жасауа за да жасап алан. Сол задарды е лыы конституция.

Халы ел басарушыларды, за жобаларын талыа салып, оны

абылдады ел басшысы сынды деп уаыздасады. Солай бола

трып, бкіл халы райсысына жеке-жеке дауыс беріп, зіні

алаулылары еткен кандидаттарын ел басшысы натпаса,

абылдамай, яни парламент мшелерін тарата алады. Халы

алаулылары ел басшысына жапаса, оны бір адам-а тарата

салады. М, саан ! « демократия » ! Осылай болды да. Егеменді ел

болды деп дрлігіп жріп, алашы сайланан парламент мшелері

осылай таратылды. Олар таыма брылмайтын, зады білетін

загерлер, ішінде ел басара алатындары да баршылы жандар еді.

Содан кейін де лі жасы боламыз деп уде етумен келеді, біра

ілгері кетіп бара жатаны крінбейді, нары суде, ндіріс

лдырауда, рылыстар бзылуда. арттарды, зейнеткерлерді,

кезінде ел ораан лы Отан соысыны ардагерлеріні трмыс-халі

тмендеуде. «арттарды жылы» деп белгіленген жылы арттара

рмет крсету есесіне лы Отан соысына атысандарды

пайдаланатын жеілдігі алынып тасталды. алай тсінсе, солай

тсіне бер: «Не деген жандары сіріден жаралан жандар . Соысты

аяталанына елу жылдан асып кетсе де, неге ліп тынбайды,

жандары тастан да мыты ма здеріні? ане, енді крейікші,

сендерді жандарыны шыдамды екенін »,- дегені ме? Отанны,

халыты меншігіндегі заттар жан- жаты жекеге сатылуда. Одан

тсетін пайданы ат тбеміндей “аылды” байлар пайдалануда.

Тртіпсіздікті жеті атасы жер бетіне шыып, санасызды, ятсызды

етек алуда. Намысой халы едік, намыс деген ая астында алуда.

Осыны брін жндейтін де, жйеге келтіретіп де, осындай

бейбіт кезде ел басшысы болса керек еді. Кешегі соыс кезінде бл

161

санасызды дегенді халы білмейтін еді. азіргі соыстан кейінгі

дниеге келгендер санасыздардан бін боландар ма екен? – Жо.

Олай емес. Жастарды айыптамайы. Кемшілік ел басшысынан. Жеке

басты амын ойламай, халын ойласа, олай болмас еді. Сзге