Шрифт:
– А што тут такога, - адказаў Iван, - пайшоў я купацца на Маскву-раку, ну i свiснулi маё адзенне, а гэтыя рызманы пакiнулi! Не голым жа мне па Маскве iсцi? Надзеў, што было, таму што спяшаўся ў рэстарацыю да Грыбаедава.
Доктар запытальна паглядзеў на Рохiна, i той пахмура прамармытаў:
– Рэстарацыя гэтак называецца.
– Ага, - сказаў доктар, - а чаму вы спяшалiся? Спатканне якое?
– Кансультанта я лаўлю, - адказаў Iван Мiкалаевiч i трывожна азiрнуўся.
– Якога кансультанта?
– Вы Берлiёза ведаеце?
– спытаўся Iван шматзначна.
– Гэта... кампазiтар? Iван засмуцiўся.
– Якi кампазiтар? А, ды не! Кампазiтар - гэта супадзенне з прозвiшчам Мiшы Берлiёза!
Рохiну не хацелася нiчога гаварыць, але даводзiлася тлумачыць.
– Сакратара МАССАЛIТа Берлiёза сёння вечарам зарэзала трамваем на Патрыярхавых.
– Не гавары пра тое, чаго не ведаеш!
– раззлаваўся на Рохiна Iван.
– Я, а не ты быў там! Ён яго знарок пад трамвай прыстроiў!
– Папхнуў?
– Ды пры чым тут "папхнуў"?
– злаваўся на агульную бесталковасць Iван. Яму i папiхаць не трэба! Ён гэтакiя штукi можа вытварыць, што толькi трымайся! Ён зараней ведаў, што Берлiёз трапiць пад трамвай!
– А хто-небудзь, акрамя вас, бачыў гэтага кансультанта?
– Вось у тым i бяда, што толькi я i Берлiёз.
– Так. I якiя ж меры вы прынялi, каб затрымаць забойцу?
– тут доктар завярнуўся i кiнуў позiрк на жанчыну ў белым халаце, якая сядзела збоч за столiкам. Тая дастала лiст з шуфлядкi i пачала запаўняць пустыя мясцiны ў графах.
– Меры вось якiя. Узяў я на кухнi свечачку...
– Вось гэту?
– спытаўся доктар i паказаў на паломаную свечку, якая ляжала побач з iконкай на стале перад жанчынаю.
– Гэтую i...
– А навошта iконка?
– Ага, i iконка...
– Iван пачырванеў, - iконка больш за ўсё i спалохала, ён зноў пальцам паказаў на Рохiна, - але справа ў тым, што ён, кансультант, ён, скажам шчыра... знаецца з нячыстаю сiлаю... i проста так яго не зловiш.
Санiтары чамусьцi выцягнулi рукi па швах i не спускалi вачэй з Iвана.
– Ага, - працягваў Iван, - знаецца! Тут факт бясспрэчны. Ён асабiста з Понцiем Пiлатам размаўляў. Ды не глядзiце вы гэтак на мяне! Праўду гавару! Усё бачыў - i балкон, i пальмы! Быў, адным словам, у Понцiя Пiлата, я ручаюся.
– Ну, ну...
– Ну, значыць, я iконку на грудзi прычапiў i пабег...I тут гадзiннiк ударыў двойчы.
– Эге, - усклiкнуў Iван i ўстаў з канапы, - дзве гадзiны, а я з вамi час марную! Я прашу прабачэння, дзе тэлефон?
– Прапусцiце да тэлефона, - загадаў доктар санiтарам.
Iван схапiў слухаўку, а жанчына тым часам спыталася ў Рохiна:
– Жанаты ён?
– Халасцяк, - спалохана адказаў Рохiн.
– Сябра прафсаюза?
– Ага.
– Мiлiцыя?
– закрычаў Iван у слухаўку.
– Мiлiцыя? Таварыш дзяжурны, загадайце зараз жа, каб выслалi пяць матацыклiстаў з кулямётамi лавiць замежнага кансультанта. Што? Заязджайце па мяне, я сам з вамi паеду... Гаворыць паэт Iван Бяздомны з вар'яцкага дома... Якi ваш адрас?
– шэптам спытаўся Бяздомны ў доктара, прыкрыўшы слухаўку далонню, а потым зноў закрычаў у слухаўку: - Вы слухаеце? Алё!.. Бесталач!
– раптам зароў Iван i ляпнуў слухаўку аб сцяну. Потым ён завярнуўся да доктара, падаў руку, суха сказаў "да пабачэння" i сабраўся iсцi.
– Злiтуйцеся, куды ж вы хочаце iсцi, - загаварыў доктар, гледзячы Iвану ў вочы, - апоўначы, у адной бялiзне... Вы сябе дрэнна адчуваеце, застаньцеся ў нас!
– Прапусцiце, - сказаў Iван санiтарам, якiя заступiлi дзверы.
– Прапусцiце вы цi не?
– страшным голасам крыкнуў паэт.
Рохiн затрымцеў, а жанчына нацiснула на кнопачку ў стале, i на яго блiскучую паверхню выскачыла блiскучая каробачка i запаяная ампула.
– Ах, так?!
– дзiка i зацкавана прамовiў Iван i азiрнуўся.
– Ну ладна! Бывайце...
– i галавою ён кiнуўся ў акно. Пачуўся ўдар, але спецыяльнае шкло вытрымала, i праз iмгненне Iван выкручваўся ў руках у санiтараў. Ён хрыпеў, спрабаваў кусацца, крычаў:
– Дык вось якiя вы шкельцы ў сябе завялi!.. Пусцi!.. Пусцi, кажу!
Шпрыц блiснуў у руках у доктара, жанчына адным узмахам разарвала рукаў талстоўкi i ўчапiлася ў руку з нежаночаю сiлаю. Запахла эфiрам, Iван аслаб у руках у чатырох чалавек, i спрытны доктар выкарыстаў гэты момант, укалоў iголку ў Iванаву руку. Iвана патрымалi яшчэ некалькi хвiлiн, потым паклалi на канапу.
– Бандыты, - закрычаў Iван i ўсхапiўся з канапы, але яго пасадзiлi. Як толькi адпусцiлi, ён зноў падхапiўся, але назад ужо сеў сам. Ё? памаўчаў, дзiкавата азiрнуўся, потым нечакана пазяхнуў, потым злосна ўсмiхнуўся.