Ханна эрэ ыраах эти этэн лгрэттэ, чараас бирииэн курдат чаылан клппс гыммыта кннэ. Аыйах таммахтар табыгыраан ыллылар. Онтон тыал крдэр крдэ, балааккаларын кттэн илдьиэххэ айылаах инэнэттэ, ол аайы кыыс куттанан уолга ыга сыынна, тыал сирилэс тыаыттан ураты атын туох да ииллибэт буолла. Онтон тыал эмискэ ньим баран хаалла, ол оннугар эти субу кинилэр рдлэригэр саайыллыахтыы барчалаата, чараас бирииэни курдаттыы, балаакка иин барытын кндээрэ сырдатан чаылан сандаарынаата, ону кытта ардах хаххаларын рдгэр эрчимнээхтик клээн иэн, кскэ тэн куугунатта.

Сир-халлаан синэр бу алдьархайыгар кыыстаах уол иккиэйэин хаалбыттыы куустууохтарынан куустустулар, силлиэ-тыал кттэн илтэинэ да, кстээх ардах уу ортотугар хааллардаына да, хаан да арахсыбат, тэйсибэт курдук бииргэ силлистилэр. Тн хойукка диэри эти лгрргэр, уу чалымныырыгар рэнэн, имэнээхтик сыллаа-уураа сыттылар, бу ньиргиэр эти, барытын сандаардар чаылан уота кинилэр таптаалларын умнуллубаттык уратылыыр быыылааа. Итинник тыас-уус ортотугар сарсыарда буолан эрдэинэ утуйдулар.

Хаска утуйбуттарын Бэргэн билбэккэ да хаалбыт, ууктаат, ардах астан, чэмэлкэй кн кинилэр балааккаларын курдаттыы сырдатарын крд, кулгааар биллэр сылаас тыыныы диэки тбтн хамсатаат, саа тыллыбыт ньургууннуу кыысчаан киниэхэ сыстыаынан сыстан, утуйан буккуруу сытарыттан срээ лскэн рнэн туолла. Тлгэр туох эрэ чгэйи крн, мичийэ сытар кыыы уугуннарымаары, илиитэ кйбтн рднэн адьаын хамсаабакка сытта. Аттынааы талахтарга чыычаахтар чырыптааллар, ырыых-ыраах мотуор кыкыныы ыллаан ааста.

Балаакка таыгар атах тыаа сырдыраан кэллэ, онтон Ксткн саата: «Эдэр ыаллар, туру! Кн ыраатта, хомунуоххайы, илимнэрбитин ээн баран дьиэлиэ этибит, аны куоракка айанныыргыт баар дии», – диэтэ. Кыыс сааттан ууктан кэллэ уонна кинини крн мичээрдээтэ. Бэргэн кыыы уоуттан уураан ылла, кйбт илиитин араарда, туралларыгар тиийэллэр – хайыа баарай, туох барыта, ол иигэр чгэй эмиэ, бтэр ууктаах, ааар аналлаах…

Туран таырдьа сыыллан тахсыбыттара, ардах кэнниттэн сууммут-тарааммыт курдук кх окко-маска, иирэлэр сэбирдэхтэригэр сиик кылбачыйа чаылыйар, хомо мэндээркэй иэнэ чэрэниилэ н кр суумнуур.

– Дьэ быйыл тэ илик кстээх ардах синэн ааста, ити – -быйа бэлиэтэ, эиги дьоллоох-соргулаах ыал буолуоххутун кэрэилээтэ, – диэтэ Ксткн сис туттан маадьаллан туран.

Инчээй оту кээн, тээннэригэр баран иэн, Бэргэн биир дойдулаах аа табаарыыгар махтанарын биллэрэн илиитин ыга тутан ааста. Сып-сап ааат, н кллэригэр баран, илимнэрин крдлэр, тннн бултарын ллэиннилэр. Муха, илим балыктарыттан Ксткн солуурчахха инчээй муох быыыгар аста уонна: «Куоракка киириэххитигэр диэри дьдьэйбэккэ сибиээйдик тиийиээ», – диэтэ. Балааккаларын, илимнэрин, мухаларын хомунан, оочолоругар киирдилэр.

Ксткн собуоттуур быатын эрчимнээхтик тл тардарын кытта мотуор бирилии тстэ, скэ киирэн оочо суптугур тумса ууну таарыйбакка р хоройон, харааччылыы дайдылар. Кыыстаах уол кскэ сирилиир тыалы утары нрчч туттан, хардары-таары бииллэриттэн куустуан олордулар, оочо хайыппыт долгуннара ртэ кыынньан, ыыахтыыр бырдаалара кн уотугар клмрд оонньууллар, мотуор бээээиттэн быдан сэргэхтик, дьол-соргу ырыатын ргйдхтк дьиэрэччи тардарга дылы. Сотору срн скэ киирдилэр, эбэ кэтит-киэ иэнигэр да долгуннар улаатан, арастарыгар олорсон, оочо ртэ ктн ыла-ыла, тгэинэн уу урсунугар охсуллан лаыраата.

Дьиээ кэлэн тиэтэйэ-саарайа ааатылар. Ксткн уоппуска киитэ буолан, ханна да ыксаабакка, анал улахан чааскытыттан чэй иэн бурулата-бурулата бааарыйар:

– Хайдах сырыттыбыт дии санаатыгыт, убайгытыгар хом санааыт суох ини?

– Тыый туох диэн эттэххиний, – Бэргэн хайдах махтаныан билбэккэ, эттэ: – Олус бэркэ сынньанныбыт, убайбытыгар бара махтал!

– Дьэ бэрт оннук буоллаына, – Ксткн рэр, – арба да куоракка уопсай дьиээ бэйэит хостооххут дуо?

– Оо, суох, оннугу толкуйдуу да иликпит, уопсайга миэстэ адьас тиийбэт, оолор бара сатаан, хосторго «двухяруснай» дэнэр, ороннорун рт-рдгэр икки этээстээн туруораллар. Сорох эдэр преподавателлэр уопсайга биирдии хоу ылан, оолорун, трппттэрин кытта олороллор, оттон ыал буолбут устудьуоннар бары куоракка дьиэ куортамнааллар.

– Оок-сиэ, оччоо эиги ханна барар былааннааххытый?

– Бэйэбит да билбэппит.

– Дьэ моуок эбит, – хааайын тугу эрэ толкуйдаан, сэийэтин имэриммэхтээтэ уонна холодильник рдгэр сытар тэтэрээти, уруучуканы ылан суруйбутунан барда: – чэ, оччоо мин эиэхэ биир аадырыы биэриим, Сайсарыга Чиэхэп мааыыныттан чугас бииргэ суоппардаабыт Дьарааын диэн киим дьиэ атыыласпыта, олбуорун иигэр быыкаайык дьиэ дуомнаах. Онтукатын эмиэ устудьуоннарга куортамныыра да, быйыл бтэрэн бараллар диэн эрэрэ. Эиги миигин ыытта диэн туран кэпсэтэн кр, атын ыалы кытта дуогабардаа охсубатах буоллаына ылыаа.

– Оо, дьэ бэрт буолуо этэ! – Бэргэн рдэ, – убайбыт оччоо туалаабыты тобоун туалаан, улаханнык абырыа этэ.

Ити курдук хааайыннарыгар махтанан-баыыбалаан автовокзалга кэллилэр. лэ кнэ уонна кнс буолан, хата, куораттыыр кии аыйах, онон сонно бараары турар оптуобуска билиэккэ тиииннилэр. Сотору быылы-буору рктэн айаннаатылар, суол икки ттнэн сэбирдэхтэринэн сипсиэр от-мас, торо кх киэ сыыылар киинэ экраныгар курдук устан аааллар. Бэргэн кыыс нарын тарбахтарын туппутун араарбат уонна лнэ эбэ кытылыгар йдн-санаалыын ирим-дьирим барбыт тннэрин бэлэхтээбитин иин ээ халлааа баар бары рдк Айыыларга махтана саныырыттан ордубат, куоракка киирэн, авиапорт ыппыт охтуу сыыйыллар суолунан айанныылларыгар, уол клээн да бэдьэйиэх туругунуу, этээстээх дьиэлэр рэн-ктн сэгэйиэхтэринэн сэгэспит курдуктара. Кии орто дойдуга маннык дьолу билэр туугар трн-скээн, олорон ааан эрдээ…