Бэргэн уу тгээр анньыллыахпыт диэн сээбэнии санаата да, киитэ сылдьа рйэх быыылаах, бэрт холкутук мотуорун салайа олордо. Балачча оннук сыккыраппыттарын кэнниттэн кээс хомоо тахсан кэллилэр. Мотуор туруору сыыр анныгар кэлэн, сыыйа умулунна, бэйэлэрэ кртээн тааарбыт долгуннара оочолорун ойооугар охсулуннулар.

– Дьэ, оолоор, кэллибит, – диэтэ Ксткн, оочолорун р тардан тимир сыабынан талахха баайдылар. – Манна ким да таарыйааччыта суох, ити быыкаа ханаал курдук бу хомолуун ситимнээрин йдн крбт буолан абырыыллар, буллахтарына дааны: «Манан туох батан киириэ буоллаай?» – диэн эрдэхтэрэ. Оттон бу мин ампаардаах аым, сп буола-буола кэлэн сиирбэр сп гына балыгы баан барааччыбын.

Эмпэрэ сыыры р дабайдылар. Туох эрэ ыллыкка маарынныыр суол омоонунан от-мас быыынан барбахтаан истэхтэринэ, эмискэ иннилэригэр дьоус тээн арылла тстэ. Иннигэр аргы мас, онтон бэттэх буорга батары кмллбт чуурка атахтардаах хаптаын остуол, лааппы, аттыгар умайбыт чох ыыллыбыт, хаптаччы барбыт кэриэрбит баанка кытыытыгар сытар кулуун онно.

– Дьэ бу мин бас билэр фазендабар кэллибит, – Ксткннэрэ иннин диэки даллах гынна, – бааалыста, ийэит-ааыт дьиэтигэр кэлбиттии сананы.

– Нааа чгэй дии! – Ксенья тулатын кр-кр рэн саа аллайда, – куоракка олорон маннык т айыла баарын умнан да ылабыт.

– Дьэ бэрт, астыммыт буоллаххытына бэрт, – Ксткн муханы ылан аргыга намылычы бырахта уонна тээнтэн илимнэри тутан таыста, – Бэргэн, манан арыыга кл баар, эн биикки киирэн илимнэ тххэ, киээрэн балык кытыыга аыы тахсыыта мухалыахпыт, оттон Ксенья, уотта отто, чэйдэ р тур.

Киээ мухаларын скптнэн ууга киирдилэр, оочолорун мааыын адьас кытыыга, ууга биэтэнии турардыы хаалларбыттара кумахха балачча э тахсыбыт.

– Оок-сиэ уубут тэр эбит ээ, – диэтэ Ксткн уонна кумахха дьурулас суолу хаалларан, оочону ууга анньан киллэрдэ, тумсугар э муханы сааылаан уурда:

– Эиги кытыынан миигин кр-кр, ыксаабакка аа-дьуо хаамсы, мин эрдинэн ол тумулга тахсыам, – диэтэ. Кыыстаах уол муха кытыы кынатын бэчимэ быатын туппутунан кумах кытылга хааллылар, Бэргэн кедаларын устан, тобугар диэри ууга киирдэ, кн устата сылыйбыт хомо хамсаабат уута бттн сымнаастык кууспахтаата, Ксенья энэн, кураанах сиринэн, барар буолла. Ксткн эрчимнээхтик эрдиилэрин тардыалаан, скэ дьулуста, эрдиилэр салбахтара ууга батары тэ-тэ, чрйэ эргичийэр иилэри скэттилэр, муха кыната субуруйан тэн барда.

Уол балыгы ргтээри быатынан ууну таыйбахыы-таыйбахтыы бытааннык хааман истэинэ, кыыа: «Бэргэн», – диэн сипсийдэ, кини диэки хайыспытыгар Ксенья: «Ууну охсума», – диэн смйэтин уоугар туттарын крн мичик гынна:

– Ксенья, соруйан ууну тыаатабын, ити аата балык кэннибитигэр баран хаалбатын, куоппатын диэн куттуур быыым, – диэтэ.

Лаппыныахтаах муха ийэтэ кэлбитигэр Ксткн оннуттан туран, быраан кдээриттэ уонна оочотун кытыл диэки эргитэн, кскэ тлээн эрдинэн барда. Кыыстаах уол мухаларын кынатын тарда-тарда, киниэхэ утары тиийдилэр, Ксткн оочото чычаас сиргэ кэлэрин кытта ыстанан тстэ уонна икки илиитинэн хардары-таары с кынаты бэйэтигэр уунаната тардыалаабытынан уоллаах кыыс диэки нрчч туттан хааман тиийэн, икки кынат аллара таастыганнаах эээрин холбуу тутан самахтаата, эдэрдэр муха икки эээрин хомуйа субуйдулар. Долгуннарга крэнии-крэнии лаппыныах тиминээн ылла. Сотору муха ийэтин кытыыга соон тааардылар – хас да балык рт р кмнэн туртанаата, хаайыыга тбэспит сордоохтор кскэ мхсн, ууну ыспахтыы лаыйдылар. Балыгы тааара охсоору н былдьаа-тарыа муха рдгэр тстлэр, саа-иэ суох, тиээр ийэтэ кэлбитин тиэрэн, балыктары кумахха скээтилэр, Ксткн обургуларын хайыытыттан талахха тистэ уонна Ксеньяа уунна:

– Тоойуом, балары таааран мииннээ, оттон Бэргэн биикки сс биир сиргэ сылдьардаахпыт, ааспыт сырыыга ппт илиммин крхпт, чаас курдугунан эргиллиэхпит.

Кыыс балыктарын эйээлэппитинэн сыыры эрчимнээхтик дабайан, тээн таыгар кэллэ. Элбэх эт-балык рдгэр ыраастанан, остуол хараара килэрийбит сирэйигэр балыктары хатырыктаан, иин-н ыраастаан, рээстии оуста. рдгэр суугунуу сипсиэр хаты сэбирдэхтэрин быыыгар чыычаахтар чубугураан ылаллар, уу кытыытыгар стэн хаалар бырдахтар манна, сииктээх буолан хойуу от-мас ортотугар, быыстала суох тыкынаа ктллр, Ксенья салгын сиэбэтэх маан моонньугар, сиэхтэрин тиэрбит харытыгар тээри ыксаталлар. Оллооо балыктаах солуурчаы ыйаан баран, умуллубут кутаатын сааттан сргтэн хаппыт мастары бырааттаан уотун кдьттэ, тоутталаммыт абырал устун кыымнар сырсыакаластылар уонна уот амынньыардары бтнн кууспаалаан, кутаа умайан куугунаата.

Ксенья дл рдгэр олорон, уоту одуулаа-одуулаа уруккуну-хойуккуну эргитэ саныыр. Кини олох кыратыгар ийэтэ лбтэ, ийэтин соччо-бачча йдбт, арай кх да кх киэ алаас ортотунан ыллык суолунан сгэн баран эрэллэрин, ийэтэ киинэйэн ыллыыра, кхсгэр кулгааынан сыыннаына, кикинэс ырыа ииллэрэ. Онтон эмиэ барыта туманынан брллэр. Арай олус дьэкэ хартыына буолан, ийэтэ хоруопка сытара, сайыы кн тааас тиэйэр массыына ааас кузовыгар ууран, кылабыыаа илдьэ барбыттара, дири да дири иин иигэр тэрэн, буору бураната бырааттыыллара, этиэх тгэнэ томтор буору таааран хаптаын туумбаларын туруоран эрэллэрэ санаатыгар бу баардыы тиллэр. Онтон эмиэ гс умнуллар, туман иигэр стэр, аата кинини кууан олорон туох эрэ минньигэс отоннору сиэтэрин, ханнык эрэ уоскутар тыллары саарарын йдр.

Иккиэйэх хаалыахтарыттан ыла кинини аата крр, соотох трппт амарах тапталыгар куустаран улааппыта. Аата биирдэ атын дьахтары аала сылдьыбыта, ол маачахата кинини тоо эрэ хара ааныттан сблээбэтэин, кыраттан да сылтаан мрн-этэрин йдр. Кини онтон олус хомойоро, кистээн да, илэ да ытыыра. Аата тулуйбакка, саа ойоун кытта биирдэ улаханнык иирсибитэ, дьахтар: «Аайгын кытта дэн да тгээр тс!» – диирин йдр. Дьахтар барбыта, аата онтон ыла кэргэннэнэ да сатаабатаа, ааардас эдьиийэ кн кэлэн, кинилэр астарын-ллэрин, таастарын-саптарын крн-истэн улаатыннарбыта. Аата билиэ диэри кинини атаахтатар, бэл: «Оолор каникулларыгар бары соуруу бараллар», – диэбитин иин, харчытын мунньан, соуруу сынньата ыытан эрдээ.