Ол быыыгар чгэйкээн бэйэлээх, сэбиэскэй сааттан илдьэ сылдьар, чап-чараас муос кырыбыайкатынан билигин да ситэри кырыара илик чанчыгын тараанан ылар гэстээх. Бттэр эрэ, абына-табына чараааабыт баттаын сыыыгар, кэтээр туллубат гына тугу эрэ кэтэрдибит курдук олордьу анньынан кэбиэр. Сотору-сотору онтун харбаан ылан илиитин иминэн бигиир, сатана баара сытан хаалыа диэн сэрэхэдийэр.

Саамай кылаабынайа, Морууса бобуонньуктаммыт буоллаына, ол аата кини ханна да ыксаабатын т бэлиэтэ, Аппырыыыныын манна кннктээн ууур санаалаах. Бараары гыннаына, булгуччу кырыбыайкатын хаас илиитинэн харбаан крнэр, уатынан олохтоохтук анньынар уонна кичэйэн, ханан да быыс булан тспэтин курдук, былаатын ууктарын, сэийэтинэн эргитэлээн бк тутан, моонньугар тып курдук баанан кэбиэр. Онтон тура эккириир, уа илиитигэр тирэнэр дьоус тайаын харбаан ылар, хастыыта да дугунан, ыйааынын т уйуоун бигэргэтэн холонон крр, итиэннэ моонньун уатан, сиин нртэн баран, иннин диэки тнэн кэбиэр.

Итини барытын килиэп ылаары уочаракка турар, атыны тугу да гынара суох дьон элбэхтик кэтээн крн, уостан уоска тэрэн, киээ-сарсыарда дьиээ-уокка кэпсииллэриттэн кии барыта билэр. Сылтан сыл бу уларыйбат кст, мэлдьи биир снньлээх сыыан этээ олох кэрэитэ курдук буоларыгар тиийэр…

Килиэп лааппыта, Аппырыыс этэринии ас-таас тахсар сирэ, дэриэбинэ биир кытыытын эргин сыыр рдгэр турар. Маан оппуохата ыраахтан кылбайан кстр да астык. Онуоха эбии кии аймах тыыннааын тухары сырдыкка талаарыныы, ити мааыын дьиэ кылбаата дьону да угуйарга туох эрэ кистэлэнээх кэринээх. Инньэ гынан, дьууурунай курдук, сарсыардааы чэйин ирэ-хоро иээт, оонньор килиэбин лааппытыгар аа-дьуо кэлэн, таска быраыллыбыт куруук тохтуур мас дьааыгар дьрллн олорор буолар. Бх хомуйааччылар кытта итини билэр буолан, оонньор дьааыгын хаан да бырахпаттар, оннуттан да халбарыппаттар. Тулатын сиппиирдэринэн ып-ыраас гына харбаан аааллар. Онон Аппырыыс олбоо тыытыллыбат сокуоннаах. Кини кэллэ да, кн ааара сиэбин хастан, хаалаах табаын тааарар, р да р астаан биир сотону таба тутан оруур уонна аа-дьуо, ол-бу диэки кр-кр, кичэйэн бэлэмнэнэр. Ыксаабыт кии тугун бытаанай, ыл, мин уматыым диэн кыйаханыах да курдук эбит эрээри, Аппырыыс ханна бараары тиэтэйдээй? Кнэ-дьыла тустаахха, киниэхэ, уаабыта оччо. Сото кэбиэн табахтыы олорор оонньору ыраахтан крн, хойутаабыт ынах ыаччылар чаыны сыыспакка сирдэтэллэр. Ыксаабычча, уутугар ааарыйбыт кыраларын мн-такайан р гымматтар, туруора охсоллор:

– Кн ортотугар диэри утуйа сытар буоллаа. Кр, ити Аппырыыс кырдьаас былыр йээ мааыыныгар тиийбит буолбат дуо? Тур-тур, ынахтары рэ тарт!

– Оо, дьэ, Аппырыыска биир ынахпытын биэриэххэ эрэ… Оччоо саатар онтун ыатаына, бодьуустаан бытаардаына, лааппытыгар хойут кэлиэ этэ буоллаа дии, – диэн нр Баылайаптар сиэн уоллара турумаары бууннаан, оннооор усулуобуйа туруорбут сурахтааа.

Сорох бэдиктэр Аппырыыс барахсаны итиннэ олорорун лэлиир дии саныыллар эбит.

– Эээ Аппырыыс тоо хоньокуулга дуу, эбэтэр уоппускаа эин барбатый? – диэн былырыын пиэрибэйгэ киирбит оо туоуласпыта уун кл буолбуттаах.

Оттон бгн кн ортото буолуохча да, ким да эбии биллибэтэ, килиэптэрэ да тардылынна. Уочараттаахтар саа мустан эрэллэриттэн сылыктаатахха, арааа, 12 чаас чугаЇаабыт бадахтаах.

– Хата, били бииги Тарыысабыт бгн суох дуу? – Морууса чарапчыланан ырааы кр сатаата, кэпсэтиэин бу оонньор тоо эрэ тылга тииспэтиттэн иигэр кыыйа санаата.

– Эс, суох, мааын эрдэ били сараар сиппиирин сгэн пуордун диэки баран эрэрэ… – Аппырыыс, бппрскэтин кскэ обороот, тыастаахтык эирийдэ.

Ити икки ардыгар с бд бэйэлээх уола хааннара мааыын дьиэ хаас ттттэн тахсан, ыллык суолу батыан, оол кстр дьиэлэр диэки сорунуулаахтык сулбу хааман аастылар.

– Хата, бу чгэй эбит. Тарыыса тэлгээтин тарбаатаына, бука, смлтэ булгуччу кэлэрэ буолуо ээ, – Морууса клэн кэийдэ эрээри, хараын кырыытынан били дьону, субу ааан истэхтэринэ сиирэ-халты крн кэбиэн, сирэйдэрин да дьллээн йдбкк хаалла.

Кини барахсан бэркэ мунаарда. Кимнээх сылдьар баайыларай, бу лгэр ардахха хаан кэлэ охсубут буоллахтарай диэн иигэр тргэн бэйэлээхтик ырыта, санаатын ыырын лаппа ырааынан анаара оуста. Дьннэрин да крбтэ буоллар, атыырыах чинчилээх ээ, быыыта. Тоо эрэ таастара-саптара бииги эргин дьонтон атын бэйэлээх. Бу лгэр хомуур, быйа саана хайдах буолбут эр кии итинник мааны бинсээктэнэн баран блэк устун хаамтаай? Ити аамсыйбыт киилэрэ хамыаардыы балачча улахан бартыбыаллаахха дылы. р тарааммыт хойуу баттаа сбгэр да сиккиэргэ омуннаахтык ркйэрин Морууса бэркэ атыыраата. Итинник кп тлээх тб бу эргин баарын… дьэ, чахчы мунаарда ээ. Оттон икки атына лаппа эдэр кэринээхтэр эрээри, сс ааа баран эттэххэ, букатын оолор быыылаах. Тутталлара-хапталлара оннук. Атыллыыллара атылыы эрээри, тооо курдук рдк бэйэлэригэр субу саардыы эт туппут буолан, тобуктара хайдах эрэ ууктааынан токунаар курдукка дылылар. Кыанар эрэттэр быыылаах эрээри, эбээ барахсан элбэи билбит харахтара чахчы олус эдэрдэрин эрдэттэн бэлиэтии крдлэр. Бэйи эрэ, буолбутун да иин, дьикти айаннаах уолаттар эбит. Эмиэ дьоус бартыбыалга маарынныыр, туох хаппыт диэн ааттааа буолла, кыра чымадаанныыны туппуттар. Бу эргин итинник мал атыыламмытын кии истибэт. Баара буоллар, биирдэ эмэ кст эбитэ буолуо.

Дьэ, диэ. Этиэх иннинэ, крх бэтэрээ ттгэр кими-тугу билбэтээ баарай. Оттон бу сырыыга Морууса баабыска аата-суола «алдьанарыгар» тиийдэ, саата суох барда. Били дьону хаамалларыттан-сиимэллэриттэн таайаары кр сатаата да – мэлийдэ. Эмээхсин биир ксн онтуттан лаппа мунаарда, хайаларын да бу диэн билбэтэ. Инньэ гынан киэ хардыылаах эрэттэри сыыры тэн ыраатыахтарыгар диэри батыыннары одуулаата. Онон Аппырыыс оонньор тохтоло суох тугу эрэ кэпсиирин, бэйэтин мучумааныгар буолан, дьллээн истибэтэ дааны.

Ити икки ардыгар эмискэ, хантан да кэлбитэ биллибэккэ, рдлэринэн АН-2 барахсан бу ктн тигинэтэн кэлэн, били Тарыыса баар сирин диэки намтаан барда. Тыаа, бидигирээн-бидигирээн баран, тргэн лгэрдик хам баран, соотохто мэлис гынна.

– Бай, доор, тугун тиэтэйбитэй, килиэп да кэлиэн иннинэ кэлэр дьарапалаан буолла ээ. Тарыыса табаарыс, тиэргэн тойоно Тарааап Бтрс, баччааа диэри тарбыыр лэтин бтэрбэтэх муа буоллаа дуу. Тугун бэрдэй, саатар кини биллиэх эбит, – диэн Аппырыыс мунаарбыттыы халлаанын мыаата.

– Оонньор, блн ол-бу куаан тахсыбыта ииллибэтээ. Кэлиэхтээх кэлэн тстэ ини. Хата, бэрт эбит диэххин, ардахха хаайтарбыттары ити аата бгн таыыылар, – диэн, баар балаыанньаны бэркэ быаарбыттыы туттан, Морууса ойон турда.

Оройуон кииниттэн, дьэ, сонун б кэлбитэ биллэр. Хоп-сип хонноуна эргэрэр. Оттон имиллибит-тэпсиллибит этэрбэс курдук эргэ сураы онтон-мантан тонохтоору Морууса сэээрбэт. Сааттан тоо матыай, ол иин, сорунан туран, смлт ликинээн кэлэн субу тспт пуордугар суаллык ыстанарга сананна. Дэриэбинээ тахсан иээччилэри аара да крсн, таарыччы ылахтаан ыйыталастар, кырдьык, син элбэи сомсуохтаах. Онтун барытын мунньан лааппытыгар кэлэн ыа-тоо кэпсээтэинэ, саатар Аппырыыс сэээрэр ини, доор.