Шрифт:
Ити эрээри Морууса туугар моуок сарсыарда буолла. Тыаа суох смлт да кэлбитэ, билбэт дьоно крдрбтнэн кстбэккэ да ааспыттара… Эмээхсин санаатыттан били билбэт с киитин кхс тахсан биэрбэтэ. Кини бэйэлээх итини барытын билбэккэ-крбкк хаалбыта дьиктитин ааан, бу тгээ туох эрэ кистэлэ баар сылыгын срэинэн таайарга дылы гынна, хаамыытын эбэн биэрдэ…
– Ээ, чэ, кытаат, Морууса, арыый сэниэлээх, эдэр кии эн бардаы. Сонуннаах кэлээр, миигин быа аааайаын, туохта эмит бу эргин тл тутан аааар, – Аппырыыс лээ хаалла.
– Ама дуо, эдэрим ооккото сыттаа! Айыы-айа, бу да оонньор ол-бу буолан, – эмээхсин чуора бэрт ээ, балачча ыраахтан хаадьыны истэн, оонньуу-клэ кэриэтэ хардарсан, бэйэтин холугар бэрт сэниэлээхтик хаама турда.
Аппырыыс соотоун олорбута ыраатта. Эмээхсинэ баарына ити Моруусалыын бэркэ бодоруаахтыыр этэ. Оччолорго, бу билигин баабыска да дэннэр, Морууса баас киниттэн эдэр буоллаа. Саардыы ыал буолан, сыллата кэриэтэ трр мааны кыыс дьахтары кии бары сэээрэ крр. Оттон Аппырыыстаах, оолоро суох буолан, былыр биир уолу ииппиттэрэ, онтулара т эмэ улаатан баран, ыалдьан тннхтбтэ. Инньэ гынан эмээхсинэ эрэйдээхтиин саастарын тухары иккиэйэин эрэ, биири санаан баран, бэркэ йн-убаан быр-бааччы олорбуттара.
Сэргэстээ тэлгээлээх ыаллара табыллыбатахтара. Хантан эрэ дойдулаах барахсаттар бу эргин кэлэн олохсуйбуттара быыылааа. Трт-уус суох дьоно тулаайахтарбыт дииллэрин аанньа Аппырыыстаах хаан да ону иэн-тоон сураспат этилэр. Кннээинэн, киирэ-тахса билсэллэрэ. Дьахтар, ааах баайы, эрдэ лбтэ. Эр кии кыыын кытта бэйэтэ хаалбыта. Онтон ыла Аппырыыс кинилэргэ эээ курдук кн киирбитэ, кыалалаахтар кыттыан, бииргэ бур-бур буруо тааарбыттара. лээ сылдьар кииэхэ оттуллубут ооу да маныыр туа ини. Ол быыытынан кини, т да сааырдар, уу-хаар рн, кнс оону аатан, бэркэ дьиэиттээн абыраабыта ээ. Дьиэлээх кии кн-саас бултуур идэлэээ. Онон, кыра да буоллар, син кус-куобах сыллата кстн иэрэ. Кыстык кыалата кыттыспыт дьону ырааынан тумнара, ньир бааччы, к-дьаа олорбуттара…
Ону баара, кыыс хороччу улаатан, оскуолатын бтэрэр сылыгар аата аны оолго дэнэнэн суох буолбута. Аппырыыс итинтэн олус аймаммыта, бу лгэр л-ст, ыар дьыла миигин батыар баайыта дуу диэн улаханнык суламмыта. Дьон кистии-саба: «Ити аата Аппырыыс оонньор холумтанын тардыыта быыылаах», – диэн ктрр-омнуолуур курдук ботугураара оонньор кулгааар эмиэ ииллибитэ. Омуннаах-тлннх дьон ити тиэргэни биир кэмэ тумнуох айылаах буола сылдьыбыттара эмиэ баара.
Дьыл-хонук. Онно суохха бадааын буруй т р иээхтиэй. Оонньор ханна баар кдьйбт холумтаныгар буору тамныахтарай. Сайаас б, уу чуумпу эээ барахсан бэйэтэ-бэйэтигэр, кими да чыычылаабакка олороохтуура. Дьон саатын иэн-тоон истэ сатаабатаа, хомнооботоо. Хата, ыала кии эрэйдээх лттэн, оонньор аны бэйэтин, былыр йээ халдьаайыга тахсыбыта ырааппыт эмээхсинин аыйара ордук крбтэ. Дьиэлээх кии, эрдэ бараахтаабыт ойоунуун, иккиэн да эдэр дьон этилэр эбээт. Инньэ гынан, икки нэлэмэн тэлгээ чахчы иччитэхсийбитэ. Кыыс барахсан хайыай, кинини манаан олоруо дуо, рэнэ диэн ааттаан, дьол крд куораттаабыта. Аппырыыс дьонун дьиэтигэр олорбутун курдук соотоун хаалбыта, ханна да к сатаабатаа…
Бу санаатаына, Аппырыыс диэн аат киниэхэ имитэ ырааппыт эбит. Арааа, оо ииттэн уолланан, онтулара улаатыыта бадахтаах этэ. Бука, оччолорго с-трт саастаах бэдиктэр буолуохтара ээ, уолларын кытта бииргэ оонньуур оолор Хабырыыс Дьгрэбис Маппыайабы, ыык-ээх суох, быата бэйэлэрин тылларыгар олордон «Аппырыыс рэбис Ыайап» диэн ааттаан кл б буолбуттааа. Бастаан утаа Аппырыыс рэбис аатыран, киэ эйгээ саа биллибит кии, сыллар аастахтарын аайы, улам эргэрэн диэбиттии, били аата кылгаан, сыччах Аппырыыа эрэ хаалбыта кытта быдан ырааттаа эбээт. Билигин дьон сурукка киирэр аатын билэллэр эрэ, суох эрэ, саарбах.
Ааспыты эргитэ санаан оонньор сылаастык, бытыгын аннынан кистээн мчнээн ылла. Оолор барахсаттар аанньал тээ дьон буоллахтара, санаабыттара тастарыгар, крбттэрэ харахтарыгар…
– Аппыйыыс эээ, эйиэхэ кэлбиттэй! Байыа ! – хатырыктаах маы туора миинэн ат гына оонньообут биэстээх бэдиктэр, Мэхээлэптэр улаханнара Миичэ уонна кинилэр аттыларыгар олорор Сиидэрэптэр Баабыллайдара р кткччэн тиийэн кэллилэр.
– Бай, Миичэ, кимнээий ол? – оонньор туоуласта, туруон эрдэттэн ыарыраата.
– Эээ, билбэтим ээ, оннооой бу биэйбит кэмпиэттэйэ хайдах эйэ, бииэнин куйдук буолбатах. Кй эйэ, – дии-дии, хайыы-йэ эмэн ыраатыннарбыт минньигэин буордаах илиитинэн ороон, оонньор ытыыгар соотохто ууран биэрдэ, тп-тгргнэн кылап-халап крд.
– Ээ, мин да тугун билиэмий, ас курдук ас ини, доор. Мэ-мэ, сиэ мантыккын, мин тииим суох, – диэн оонньор уолчааа тттр уунна, мичээрдээн эрэ кэбистэ.
Баабыллай баара Миичэтин иннигэр быа тстэ, эээ оонньор кыра крдьэх саа кэтит баппаайыттан ким хайа иннинэ сып гыннаран, айаар укта. Онтон уордайа охсубут уол, доорун иэстэээри эккирэтэн, били мас атын кымньыылаан, сыыры танары дьиэлэрин диэки иккиэн сырса турдулар…
Аанчык бгн бырааска бара сылдьан дьинээхтик биллэ – кини ыарахан буолбут. Кыыс олус диэн рдэ. Кырдьыга, маннык эмискэ хат буолуом диэн кппэтээ да, ыраламматаа да эрээри, эдэр баайы быраас кыыс эмискэ:
– Мин кррбнэн, ыарахан буолбуккун, 4–5 нэдиэлэни туруорабын, чахчытын УЗИ оордоххо билиэхпит. Ээрдэлиибин дуу, эрдэ диигин дуу? – диэбитигэр соуйан олоро биэрбитэ уонна сирэйэ кып-кыыл буола тэтэрбитэ.
Дьахтар аймах быа ааспатах эрээри, хаан да хайгыы-сбл крбт уустук-олуона остуолугар тахсарыгар мааын олус кыбыстыбыта билигин тоо эрэ ааан хаалбыта. Арай тстэригэр, хантан кэлэ охсубута буолла, биир кэм ип-итии хаан кутуллан киирэн сс эбии долгуппута. Онто сирэйигэр кытта тиийэн кыыс кып-кыыл буолбута. Срээ битигирэччи тэппитэ, тута иигэр туох эрэ олус кнд, сыаналаах тааастаммыт курдук санаммыта.