Сима Саха государственнай университетыгар, физика-математика факультетыгар, ахсаан салаатыгар ??рэххэ ылыллыбыта. Са?а киирбит о?олор бала?ан ыйыгар бары практика?а бараллар. Уопсай дьиэ?э наадыйааччылар сайабылыанньа биэрдилэр.

Икки оптуобу?унан тиэллэн, Амма оройуонугар айаннаатылар. Сорохтор к?р? илик сирбитин, аатырар Амманы к?р??хп?т диэн, ??рэллэр. Т??рд? аа?ыыта оройуон киинигэр, Солобуода?а тиийдилэр. Остолобуойга тохтоон, бэйэлэрин харчыларыгар а?аатылар. Биир оптуобус ки?и Строд аатынан холкуоска к?????? оттоо?у??а, иккис оптуобу?у «Амгинскай» сопхуоска, бурдук ?лэтигэр утаардылар. Сима бурдук ?лэтигэр т?бэстэ.

Айаннаан и?эн бииртэн биир киэ? нэлэмэн баа?ыналары аа?аллар. Итилэри тыаны солоон, икки ардыларыгар ойуур быыстары ордортоон о?орбуттар. Тыалтан хаххалаатын диэн ити бала?а ойуурдары ордортоотохторо. Ып-ыраастык хомуллубут баа?ыналар, кы?ыл к?м?с ??н?мм?т хаты? ойуурдар к?р??хтэн кэрэ к?ст??лээхтэр. Ол истэхтэринэ, аны Амма ?р?с к?ст?н, бары ха?ас эргийэ т??эллэр. Сопхуос киинигэр Покровка?а тиийбиттэрин билбэккэ хааллылар.

Манна биэс уол хаалар ???. Биригэдьииринэн а?а саастаах, аармыйаттан кэлбит Б?т?р??п Славаны аныыллар. Слава хаалыан ба?алаах т??рт уолу биригээдэтигэр ылар, атыттар салгыы Ааллаах диэн сиргэ айанныы тураллар. Хаалааччылары саа?ыра барбыт саха ки?итэ, баты?ыннаран илдьэн, остолобуойга а?атта. Ол кэннэ кыра самналлыбыт дьиэ?э баты?ыннаран а?алла. ?с тимир орон баара ха?аайыннаахтар эбит, уолаттар тилэри наара?а тэлгэммит соломо?о утуйуохтара ???.

– Пахай, бу манна утуйабыт дуо? – Ньурбаттан сылдьар Гена са?а аллайар.

– Уонна. Эн, интэринээт курдук, ма?ан барастыы?ка?а суор?анынан саптан утуйа кэлбити? дуо?

– Что, все время так будем жить? – нуучча уола Телятников ??т?н тохпут о?о сирэйдэнэн турар.

– Ничего-о, Москва не сразу строилась, – Славалара ыраах холку. Сиэбиттэн хаалаах «Приматын» хостоон, табахтаан бур?атан барар.

Никандрдаах Сима сирэй-сирэйдэрин к?рс?н кэби?эллэр. Тыа сиригэр улааппыт, от-мас ?лэтигэр эриллибит саха уолаттара чылыгырыайка диэн абыраллаах та?а?ы, т??рэ баайан, илдьэ кэлбиттэрэ. Киирэ-тахса сылдьымахтыыллар. Бириэмэ то?у?у эрэ аа?ан эрэр да, та?ырдьа хара?арбыт, тугу да гыналлара суох. Чылыгырыайкаларын сыттанан, кэтэн кэлбит халта? соннорунан саптан, утуйардыы сыталлар. Куорат уола Телятников чылыгырыайката суох, «молния» сомуоктаах мааны кууркалаах.

– А я как? – диир кини бэрт уйа?астык.

– А ты модный, проживешь, – Гена Сима?а имнэнэн кэби?эр.

– Бэйи, эрэйдээххэ сыттыкта та?аарыахха, – Слава чылыгарыайкатын туоратынан эрийэн, у?ун сыттанары о?орор.

– Спасибо, армия, – хардатын му?кук са?а и?иллэр.

Айантан сылайбыт уолаттар, кэпсэтэ сытан, утуйан хаалаллар.

Ток диэн ааттанар с??нэ сарайга бурдук ыраастыыр ыстаныак ?лэлээн к?пс?тэр. Бункертан курулаччы кутуллар бурдукка икки кыыс солбу?а куул то?уйаллар, икки кыыс туолбут кууллары туора со?он, кэккэлии эрээттэргэ туруортаан и?эллэр. Сималаах бу кууллары массыына куусабыгар куруустууллар. Массыына к?ст?н турар, массыына курдаттыы киирэн аа?ар бурдук ыскылаатыгар киирэр. Манна, ыйан биэрбит хосторугар бурдуктарын тэниччи кутан и?эллэр. Бу хосторун «закрома» диэн ааттыыллар. Биир тиэйиигэ лоп курдук 60 куул бурдугу илдьэллэр. Туораах бурдук ыарахана суох, куула 40 эрэ киилэ ???. Са?аларыгар буор-сыыс киирбэтигэр аналлаах капюшон та?а?ы кэтэрдибиттэрэ. Бу та?ас кууллаах бурдугу с?гэргэ-т??эрэргэ эмиэ к?м?л??х эбит. Онон, ки?и кыайар ?лэтэ буолуох курдук. Ол эрээри ???с сырыыларыгар Телятниковтара отой байааттан хаалар. Кинини Слава куулу с?ктэрэн биэрээччинэн настилга та?аарар. Ки?илэрэ аны Никандр курдук дэгдэччи ылан, табыгастаахтык с?ктэрэн испэккэ эрэйдиир. Уол ыарыр?аппытын к?р?н, били куулу туора со?ооччу кыргыттартан биирдэстэрэ кэлэн, к?м?л?сп?т?нэн барар.

– Девушка, как звать?

– Ну, Маруся.

– Мы вам даем нашего Телятникова, а Вы, Маруся, с нами пойдете работать? – Гена харахтарыгар тэбэнэт уоттара кылахачы?аллар.

– Ну, прямо…

?лэлээтэххэ бириэмэ биллибэккэ аа?ар: алта чаастара номнуо буолбут.

– Уолаттар, остолобуойга уочараттыы туру?, билигин тиийиэм, – Слава ханна эрэ элэс гынар.

Кини то?о эрэ тардыллар, а?аан б?тэн, наараларыгар сэлэ?э сыттахтарына, Василий Васильевичтыын, били бэ?э?ээттэн кинилэри дьа?айсар ки?илиин, киирэн кэлэллэр. Т??рэ сууламмыт улахы-ын хара матараа?ы а?албыттар. Онтулара, кы?ын тыраахтар мотуорун сабарга аналлаах, баата истээх «кошма» диэн ааттанар та?ас эбит. Тэлгээбиттэрэ, бэ?иэннэригэр тиийии?ик.

– Бу, кыра уолгут хайда?ый? – Василий Васильевич Телятников диэки к?р?н ылар.

– Ээ, оттон, эрэй ??рэтэр ини.

– Дьэ, эрэттэрим, кытааты?, – биригэдьиир тахсан барар.

– Ити, би?игиттэн биир т?б? ?рд?к ки?ини к?р?н туран, то?о «кыра уолгут» диир?

– ?лэ?э эриллибэтэх к?р??нээ?ин к?р?н, ?лэ?ит бы?ыытынан кыра диэн эттэ ини.

Слава биригэдьиирдиин сопхуос завхо?ун булан, ыскылааты астаран, биир кошманы Василий Васильевич тус эппиэтинэ?игэр бэрдэрбиттэр.

– Славабыт сытыы-хотуу буолан, бэртээхэй тэллэхтэннэхпит, – Сима кошма?а к??лэ?ийэ сытан, к?хс?н тыылыннарар. К?нн?ктээн куул с?гэн, к?хс? сааллыбыт.

– Бывалай ки?илээх диэн ?ч?гэйин, аны дьэ тэллэххэ к??лэ?ийэбит, – Никандр олорон эрэ, ла?ыйан, тэйиэккэлээн ылбахтыыр.

– Бывалай диэбиккэ дылы, Трус, Балбес уонна Бывалай тустарынан анекдоту кэпсиибин дуо?

– Кэпсээ-кэпсээ, Гена.

– Арай биирдэ Трус, Балбес уонна Бывалай, кабинеттаах тойо??о киирээри, кэтэ?э олорбуттар. К?р?д??ргэ биир мас кириэ?илэ уонна мас дьыбаан баар ???. Бывалай дьыбаа??а сытынан кэбиспит, Балбес кириэ?илэ?э олоруммут. Трус эрэйдээх таах хаамыталыы сылдьыбыт.

«Мин эмээхсиним до-оп-доруобай, – диэбит кини. – Пахай, ити кириэ?илэ?э баппат». «?ы! – Балбес ч?р?с гына т??эр. – Бу кириэ?илэ диэхтээн! Мин эмээхсиним ити дьыбаа??а батара саарбах!» – «Бу дьыбаан диэхтээн! – дьонугар эргиллэн, Бывалай к????н??р. – Арыычча дьахтар хайдах дьыбаа??а батан олоруой? Мин, эмээхсиним туруусугун прачечнайга илдьибиппэр, ылбатахтара. Таа?ка чехолун сууйбаппыт диэбиттэрэ».

– Таа?ка чехолун?

– Суу-сууйбаттар, ?а-?а-аа!

– ?уу-уу-уу…

– Ребята, вы дадите спать, нет? – ороннор диэкиттэн кыйахаммыт са?а дуорайар.