«Каханы, я сама папрасiла яго. Ён добры. Страшна, што мне давялося падмануць цябе, нельга было iнакш. Ты можаш зрабiць для мяне толькi адно слухай яго i шануй сябе. Ты цудоўны».

Унiзе стаяла адно закрэсленае слова, я здолеў прачытаць яго: «Хэры». Яна напiсала, пасля замазала; была яшчэ адна лiтара — цi то X, цi то К — не разабраць. Я прачытаў адзiн раз, другi. Яшчэ раз. Я працверазiўся ўжо, не мог нi крычаць, нi стагнаць.

— Як? — прашаптаў я. — Як?

— Пасля, Кельвiн. Трымайся.

— Я трымаюся. Кажы! Як?

— Анiгiляцыя.

— Як? Гэта ж апарат?.. — вырвалася ў мяне.

— Апарат Роша не прыдатны. Сарторыус змайстраваў iншы, спецыяльны дэстабiлiзатар. Малы. Радыус дзеяння — некалькi метраў.

— Што з ёй?..

— Яна знiкла. Успышка i паветраная хваля. Слабая хваля — i ўсё.

— Кажаш, малы радыус дзеяння?

— Так. На большы не было матэрыялу.

Сцены раптам пачалi падаць на мяне. Я заплюшчыў вочы.

— Божухна… яна… вернецца, праўда, вернецца…

— Не.

— Чаму?

— Не вернецца, Кельвiн. Ты памятаеш пену, што ўздымаецца? Пасля гэтага яны не вяртаюцца.

— Нiколi?

— Нiколi.

— Ты забiў яе, — цiха прамовiў я.

— Так. А ты хiба не зрабiў бы гэтага? На маiм месцы?

Я ўскочыў i пачаў бегаць ад сцяны да кута i назад. Дзевяць крокаў. Паварот. Дзевяць крокаў. Я спынiўся перад Снаўтам.

— Паслухай, давай пададзiм рапарт. Запатрабуем прамой сувязi з Саветам. Гэта можна зрабiць. Яны пагодзяцца. Павiнны. Планета будзе выключана з Канвенцыi Чатырох, усе сродкi магчымыя. Выкарыстаем генератар антыматэрыi. Думаеш, што ёсць нешта такое, што можа супрацьстаяць антыматэрыi? Нiчога няма! Нiчога! — пераможна гукнуў я, аслеплы ад слёз.

— Ты хочаш яго знiшчыць? — спытаўся Снаўт. — Навошта?

— Iдзi! Пакiнь мяне!

— Не пайду.

— Снаўт!

Я пазiраў яму ў вочы. Ён адмоўна пакруцiў галавой.

— Чаго ты хочаш? Чаго ты ад мяне дабiваешся?

Снаўт падышоў да стала.

— Добра. Пададзiм рапарт.

Я адвярнуўся i зноў замiтусiўся па пакоi.

— Сядай.

— Адчапiся.

— Ёсць два пытаннi. Першае — факты. Другое — нашы жаданнi.

— I пра гэта трэба гаварыць менавiта цяпер?

— Так, цяпер.

— Не хачу. Разумееш? Гэта мяне не датычыць!

— Апошнi раз мы паслалi паведамленне перад смерцю Гiбарыяна. Больш як два месяцы таму. Мы абавязаны падрабязна далажыць пра працэс з’яўлення…

— Ты змоўкнеш? — Я схапiў яго за руку.

— Бi мяне, калi хочаш, але я ўсё адно не змоўкну.

Я выпусцiў яго руку.

— Рабi што хочаш.

— Разумееш, Сарторыус паспрабуе схаваць пэўныя факты. Я амаль упэўнены ў гэтым.

— А ты не будзеш?

— Не. Зараз не. Гэта не толькi наша справа. Ты ж разумееш, пра што гаворка. Акiян выявiў здольнасць да разумных дзеянняў, здольнасць да арганiчнага сiнтэзу вышэйшага парадку, якi нам не вядомы. Акiян ведае будову, мiкраструктуру, абмен рэчываў нашага арганiзма…

— Добра, — пачаў я. — Чаму ты замоўк? Акiян правёў на нас серыю… серыю доследаў. Псiхiчная вiвiсекцыя. Заснаваная на ведах, украдзеных у нас. Ён не ўлiчыў тое, да чаго мы iмкнёмся.

— Кельвiн, гэта ўжо не факты, нават не вывады. Гэта гiпотэзы. У пэўным сэнсе ён лiчыўся з тым, чаго хацела нейкая абмежаваная, глыбока схаваная частка нашай свядомасцi. Гэта мог быць — падарунак…

— Падарунак! Божа мой!

Я засмяяўся.

— Перастань! — крыкнуў Снаўт, хапаючы мяне за руку.

Я сцiснуў яму пальцы. Я сцiскаў iх усё мацней i мацней, аж пакуль не хруснулi суставы. Снаўт спакойна, прымружваючы вочы, пазiраў на мяне. Я адпусцiў руку i адышоўся ў кут. Стоячы тварам да сцяны, я прамовiў:

— Пастараюся без iстэрыкi.

— Дробязь. Што мы будзем патрабаваць?

— Кажы ты. Я не маю сiлы. Яна сказала што-небудзь перад тым, як?..

— Не. Нiчога. Я лiчу, што зараз з’явiўся шанц…

— Шанц? Якi шанц? Якi?.. А-а… — прамовiў я цiшэй, пазiраючы яму ў вочы, i раптам усё зразумеў. — Кантакт? Зноў Кантакт? Нам усё мала? I ты, ты сам, i ўвесь гэты вар’яцкi дом… Кантакт? Не, не, не. Без мяне.

— Чаму? — спытаўся Снаўт абсалютна спакойна. — Кельвiн, ты па-ранейшаму, а зараз яшчэ больш, чым калi-небудзь, насуперак розуму прымаеш яго за чалавека. Ты ненавiдзiш яго.