Я стаю, як у бязважкасці. Дзесьці па вуліцы ступаюць жалезныя курыныя лапы. «Уф, уф», — цяжка дыхаюць машыны. Цяжка, так не хочацца ім аддаваць кісларод. Сёння валадар будзе лічыць грошы…

Хтосьці ззаду штурхнуў мяне.

— ідзі. Чаго стаіш?

Нягнуткімі нагамі ступаю на памост. Што гэта? Памост ці сцэна? Памост… Сцэна… Вы мне скажаце: што гэта?

«Дзівак, — думаю сам сабе. — І я тут стаў дзіваком, як і ўсе. Не. Я не дзівак. Я чалавек. Ча-ла-век! Мне хочацца паглядзець на кветку. Яна ж часцінка, малая-маленькая часцінка прыроды. Я чалавек».

Я чалавек. Ступаю. Мне здаецца, што вось-вось лясне каля вуха, што пугай, вокліч: «Стой!» І я сам сябе прыспешваю: «Хутчэй!» Я чалавек. Я хачу паглядзець на кветку. Не праганяйце мяне! Дазвольце. Калі ласка.

Вось яны, акуляры бінокля. Падаю на калені, гляджу… Мяне не адарваць, не знойдзецца такой сілы, якая адарвала б ад акуляраў бінокля.

Кветка… Думаў, што дзіўная, заморская. А гэта звычайная траўка-мураўка. Траўка-мураўка… Яшчэ называецца спарыш… Яшчэ птушыная грэчка… Не. Траўка-мураўка… Казачны асілак-волат ляжаў, адпачываў, тулячыся шчакою да тваіх мяккіх лісцікаў. А другі, прагны, хлуслівы, з мячом у руках краўся, каб… Не. Пра гэта не думаць, не думаць. Думаць пра тое, што я бегаў басанож і ты лашчыла сваім дотыкам. Калі гэта было? Здаецца, учора бегаў. Так, учора. Як даўно!.. Зеленавата-белыя кветачкі… Звычайная траўка-мураўка…

Хтосьці балюча сціснуў маё плячо. І крык:

— Ён не заплаціў!..

Усё. Мігнулі зеленавата-белыя кветачкі і зніклі… А думалася, што не знойдзецца такой сілы, якая адарве мяне ад акуляраў бінокля. Знайшлася…

Я стаяў на памосце. Два легіянеры ў чорных накідках трымалі мяне.

— Ен не заплаціў! — гудзела над галавою.

— Штаны здымі,— хтосьці тоненька хіхікнуў. Я рвануўся.

— Пусціце.

— А ты плаці. Заплаціш — адпусцім. Інакш… Краёчкам вока я заўважыў, як на памост кінуліся Піліп Макаравіч, Сакс і Васіль.

Сакс штурхнуў легіянера ў грудзі. Піліп Макаравіч крыкнуў:

— Адпусціце.

Легіянеры, пэўна, разгубіўшыся, адступілі назад. Жалезныя пальцы адпусцілі мяне. Піліп Макаравіч узяў мяне за руку, што малога.

— Хлопчыкі, уцякайце. Сакс, ідзі з імі. Выручай…

— Не. Вы ратуйцеся. Я як-небудзь.

Нехта абняў мяне, павёў у натоўп. Я ступаў як не сваімі нагамі. Яшчэ памятаю, як мы з Васілём стаялі непадалёку ад памоста. А Піліп Макаравіч казаў:

— Людзі, не бойцеся валадара Карпа. Прырода дадзена вам не на дзве, не на тры секунды, а навечна. Людзі! Карп не ўсемагутны. Вашы рукі пасадзяць сад, вашы рукі зробяць з пустыні аазіс.

На Піліпа Макаравіча наваліліся легіянеры. Ен крычаў:

— Не бойцеся валадара… Не бойцеся Карпа. Натоўп скалануўся, загудзеў. У самай ціхай вады свая быстрыня.

— Людзі…

Натоўп падаўся наперад. Наперад… Не. На памост ускочыў Таран. Шпік Таран. Падбег да Сакса, сарваў вусы, бараду, узняў высока ўгору.

— Гэта Сакс! Дэзерцір Сакс! Наш усемагутны валадар шукае яго. У цямніцу! Хто яшчэ жадае ў цямніцу? Загінеце без кіслароду, што мухі. Усемагутны пан Карп…

Натоўп уздыхнуў у адзін голас і стаў адступацца, расцякаючыся ручайкамі. Нас з Васілём панесла ў гэтым жывым віры. Шчасце, што трымаліся за рукі.

Пайшлі глядзець кветку, а выйшла што? Легіянеры схапілі і Сакса, і Піліпа Макаравіча. Не думалася пра такое. А ўсё Таран… Зблытаў карты. Канешне, Піліп Макаравіч мог уцячы. Спярша легіянеры быццам аслупянелі. Сігануў бы ў натоўп — і як растварыўся б. Няўжо ён не разумеў, што легіянеры не дадуць гаварыць, што скруцяць? Навошта ён так зрабіў? Відаць, нейкая струна ў яго душы парвалася, не вытрывала. Занадта туга нацягнута яна была.

Мы з Васілём спярша проста так хадзілі па горадзе. Але вось загудзелі сірэны, і людзі, як і тады, калі мы першы раз пачулі гэты працяглы стогн, кінуліся ўрассыпную, хто куды.

— Па свае балончыкі пабеглі,— здагадаўся Васіль.

— Пабеглі,— прамовіў я. — А нам куды?

— Трэба ратаваць Піліпа Макаравіча і Сакса, — сказаў Васіль.

Ратаваць… Але як? Як вырваць іх з кіпцюроў Карпа? Па-першае, мы не ведалі, дзе знаходзіцца палац валадара. Па-другое, разумелі: палац жа ахоўваецца легіянерамі. Не прапусцяць нас, калі і вельмі папросім. Дый невядома, што з Піліпам Макаравічам і Саксам. А калі Карп загадаў, каб кінулі іх у тую клетку, дзе лысы леў?

— Васіль, ты што-небудзь прыдумаў?

— Не.

— Ты падумай. Добра падумай, — папрасіў я.

— Добра… Кепска, — са злосцю прагаварыў Васіль. — Ніколі так, як цяпер, я не думаў. Нават на ўроку матэматыкі.

Я штурхнуў яго.

— Цішэй.

Да нас набліжаліся нейкія мужчыны. Абодва барадатыя. У аднаго рыжая барада, а ў другога чорная. За плячыма і ў аднаго, і ў другога балончыкі з кіслародам. Значыць, паспелі надзець. Мужчыны спыніліся непадалёку.

— Бач, што сёння нарабілася, — прагаварыў чорнабароды. — Кажуць, што Карп аж ашалеў ад злосці.