Там, у крэсле, Савілін і заснуў. Не чуў, як празвінеў будзільнік пад падушкай у Юрыя Сяргеевіча, як той ціха падняўся і ўзяў чамадан. Каля крэсла ў пярэдняй заўважыў разгорнуты блакнот, падняў. «Да сустрэчы, братка Радзім, — напісаў збоку на апошняй старонцы. — І, магчыма, тады я змагу пазнаёміць цябе з вельмі цікавым хлопцам. Калі сам яго ўбачу. Твой Ю. С». І міжволі прачытаў тое, што было запісана тут паспешлівым почыркам Савіліна. Між іншым, і радкі, як можна было зразумець, эпіграфа, узятага з чароўнай арабскай казкі. Вось так там было напісана:

А кватэра доктара Кійка крыху расчаравала Добыша. Не тое каб ён спадзяваўся там убачыць нешта асаблівае. Ну, не калекцыю, вядома, сініх ятаганаў з тых часоў, калі на Міжземным моры панавалі лютыя атаманы пірацкіх флатылій Баба Аррудж і Хайр-эд-Дзін. Такое хіба сустрэнеш цяпер у музеях або ў якога міліярдэра. Яны нават скупляюць крадзеныя музейныя рэчы ў іншых краінах. Многа такіх у Злучаных Штатах Амерыкі, ёсць у Англіі. У Заходняй Германіі, ведаў Добыш з газет, гэтым займаецца нейкі барон Тысен, а ў Францыі чалавек з трохі дзіўным прозвішчам Прарок. Скупляюць, наймаючы для гэтага гангстэраў, перапрадаюць. І таксама з дапамогай бандытаў і прайдзісветаў. Ёсць і проста калекцыянеры. Яны набываюць старажытныя рэчы, якія не маюць асаблівай музейнай каштоўнасці, але ўсё ж цікавыя сваёй прыналежнасцю да мінулага, да гісторыі краіны ці мясцовасці. Купляюць у антыкварных лаўках, на аўкцыёнах, у такіх жа, як самі, аматараў. Іншых (да гэтай катэгорыі Добыш адносіў і сябе) цікавяць проста вырабы народных умельцаў. Бо ў тым, што і як яны робяць, таксама можна прасачыць шматвекавую гісторыю краіны, яе культуры, характару. Арабскія майстры меднай чаканкі, напрыклад, робяць і зараз свае збанкі і чайнічкі гэткімі, як чароўная лямпа Аладзіна са старажытнай арабскай казкі. А некаторыя майстры ткуць дываны не толькі з такім жа ўмельствам, як і продкі, але яшчэ захоўваюць і перадаюць па спадчыне таямніцу ўзору. Гэты ўзор знаўцы чытаюць нібы «Дам'яці» — кнігу старажытнай усходняй магіі.

У невялікай жа кватэрцы Кійкаў усё аказалася сярэднееўрапейскім, стандартным і таму нагадвала нумар гасцініцы — часовае чалавечае жытло. Адзінае, на чым затрымаўся позірк Добыша, — куфэрак. З моранага дубу, абабіты меднымі бляхамі з чаканкай. Вось гэткая рэч магла аказацца і матроскім рундуком з якой-небудзь старадаўняй фелюгі, накшталт той, на якой насіла па неспакойных морах няўрымсту Сіндбада.

— Та праходзьце ж у горніцу, просымо, — прамовіла гаспадыня, Вера Астапаўна, з той своеасаблівай пявучасцю ў голасе, па якой адразу пазнаеш украінку. Яна весела і адкрыта разглядала госця, па чым Добыш мог зразумець, што пра яго тут неаднойчы гаварылі.— Вельмі рады, што завіталі да нас нарэшце.

— Праходзьце, зямляк, — паўтарыў следам за жонкай запрашэнне і доктар Кійк. Узяўшы за локаць, ён скіраваў госця ў другі пакойчык, дзе ціха гуў вентылятар, пакалыхваючы белую фіранку на акне.

— Я ж з усходняй часткі Беларусі, з Магілёўшчыны, — сказаў Добыш, — так што ад Эстоніі, на жаль, далекавата.

Сказаў і тут жа схамянуўся, што мог вось так, незнарок, пакрыўдзіць добрых людзей. Атрымліваецца, быццам ён адмаўляецца ад зямляцтва. І гэта тут, дзе кожнага чалавека з Саюза, няхай сабе той нават з Далёкага Усходу, адразу прызнаеш самым блізкім, добрым суседам і сваяком.

— Ад Эстоніі далекавата, затое да Украіны блізка, — са смехам адгукнулася Вера Астапаўна. — Так што, як сабе хочаце, а ўсё роўна зямляк, з тым і просім да стала.

Добыш з палёгкай адгукнуўся на смех гаспадыні. Гэта цемнавалосая, імклівая, невысокага росту маладая жанчына, падумалася яму мімалётна, вельмі неяк да пары свайму высокаму і хударляваму мужу.

— Ну, дык дзяліцеся навінамі,— папрасіла гаспадыня, спрытна расстаўляючы на нізкаватым століку, падобным на алжырскую мейду, невялікія кубачкі для кавы і высокія шклянкі для халоднай вады, якой тут некаторыя любяць запіваць моцную каву.

— Ды я сам па гэта прыехаў у горад, — адгукнуўся Добыш. — Вы тут газеты з Саюза рэгулярна атрымліваеце, не тое што мы, горцы.

— Газеты — гэта мы маем. — Гаспадыня раскладвала па талерачках духмяныя арабскія прысмакі.— Але ж з Саюза вы нядаўна, а нам усё адтуль цікава. Божухна, як даўно мы не былі дома!

— Не, віна не трэба, — рашуча наставіў далонь паміж крышталёвай чарачкай і сабою Добыш.

— Гэта вішнёўка, вітаміны, — успляснула далонямі гаспадыня, — там, можа, градусы са два ці будзе.

— Усё роўна, — Добыш усміхнуўся, — мацней за крынічную ваду.

— Вось што ўспомнілі! — засмяялася гаспадыня. — Калі я таксама іншы раз успамінаю пра крынічную ваду, Антс жартуе, што гэта атавізм. Сучасны чалавек даўно павінен прывыкнуць да таго, што самая лепшая вада знаходзіцца ў халадзільніку, а не ў крыніцы, дзе пахне глінай.

— А трэба, каб абавязкова хлёркай? З халадзільніка я жадаў бы хлебнага квасу. — Добыш зрабіў глыток кавы і па ўсходняму звычаю запіў яе вадой. — Квасу, здаецца, цэлы збан выпіў бы.