Вход/Регистрация
Воскрешение Перуна. К реконструкции восточнославянского язычества
вернуться

Клейн Лев Самуилович

Шрифт:

Czwarta koncepcja zostala stworzona przez dw'och strukturalist'ow (co samo w sobie wystarczylo aby si? liczyc frond^) Wjaczeslawa Iwanowa i Wladimira Toporowa. Wyszli oni od ustalenia slowianskich imion bog'ow a nast?pnie zestawili je z imionami, nazwami i indoeuropejskimi mitami. Kolejn'ym krokiem byla rekonstrukcja rozwini?tej mitologii wywodz^cej si? z og'olno- indoeuropejskiej («Mit Podstawowy», walka Pioruna z Wolosem — Welesem, itd.). Metody, kt'orymi si? oni postugiwali w znacznej mierze pochodzify od L'evi-Straussa, uniozliwify one bardzo swobodne ustalenie zwi^zk'ow, co doprowadzilo do bogatej rekonstrukcji, kt'ora byla jednak malo wiarygodna. Nie ma prost'ych dowod'ow na istnienie walki pomi?dzy Wolosem a Piorunem, ba Wolos, w odr'oznieniu od Welesa, jest najprawdopodobniej nowym bogiem, powstalym z transformacji chrzescijanskiego sw. Blazej a — bulg. Wlasa.

Jesli chodzi o koncepcj? Rybakowa, to ze wzgl?du na jej znacznq. popularnosc w kr?gach zar'owno naukowych jak i (daleko wi?cej) poza- naukowych, zajmuje ona znaczne miejsce w mej ksi^zce. Analizuj? zr'odla, kt'orymi (poza w^skim kr?giem swojej specjalizacji) nieprofesjonalnie poshigiwat si? Rybakow, jego metody (nieprawdopodobnie przestarzale, wr?cz prymitywne) oraz wnioski (kt'ore s^ pochopn'e, wr?cz anegdotyczne). Jednak nie zamierzam podwazac jego talentu, pot?gi i entuzjazmu.

Istotne jest to, ze jego twory stali si? punktem wyjscia dla neopoganstwa, kt'ore w latach siedemdziesi^tych powstalo wsr'od nowych ruch'ow religijnych. Ruch ten, wywotany nacjonalizmem zrodzonym z kryzysu prawoslawia, ignorowal realne dane dotycz^ce dawnych kultur i obrz?d'ow poganskich, i rozpocz^t tworzenie nowych kult'ow i obrz?d'ow, kt'ore po cz?sci s^ zapozyczone z indyjskiej i germanskiej praktyki kultowej. Celem ich jest propagowanie barbarzynskiej ideologii pierwotnej, charaktery zuj ^cej si? nienawisci^ do obcoplemienc'ow, wladczosci^, izolacjonizmem i solidarnosci^ nacjonalistycznq.. Wsp'olczesne hasla ekologiczne (szacunek do przyrody) tworz^ u nich jedynie poz'or wyrzeczenia si? pryncypi'ow i norm cywilizacji.

Analiza rzeczywiscie historychnych wschodnioslowianskich kult'ow i mitologii zdaje si? byc przydatnq. wsp'olczesnie r'owniez dlatego, ze pozwala spojrzec na ruch neopoganski w swietle re'aln'ych fakt'ow.

Do rekonstrukcji poganstwa wchodnioslowianskiego wykorzystano w tej ksi^zce nowy rodzaj zr'odei, jakim jest folklor wajnachski (czeczeno-inguszecki). W folklorze tym istnieje postac o imieniu Piton, kt'ora jest bardzo bliska slowianskiemu Piorunowi (ros. Perunowi). Folklorysci twierdz^, ze jego imi? wywodzi si? od przetworzonego slowa «fara'on». Jednak analiza funkcji, w jakich wyst?puje ta postac w przekazach foklorystycznych, kl'oci si? z Ц. interpretacj^: Piton wst?puje bowiem na niebiosa, grzmi, polewa deszczem. Oznacza to, ze jest bliski gromowladcy. W jaki spos'ob postac ta stala si? elementem folkloru wajnachskiego? Kiedy Rosjanie przybyli na Kaukaz w okresie ostatn'ich kilkuset lat, byli juz wyznawcami prawoslawia a postac Pioruna nie istniala w ich mitologii.

Okazalo si?, ze w VII wieku po Chrystusie arabski dow'odca Merwan II na czele armii wkroczyl z pohidnia na P'olnocny Kaukaz, nast?pnie zas w gl^b Kaganatu Chazarskiego oraz na tereny zamieszkale przez Slowian (doszedl do «rzeki Sakalib'ow»). Wzi^l on w'owczas do niewoli 20 tys. ludzi, kt'orych uprowadzil ze sob^. i osiedlil w Kachetii na terenie P'olnocnego Kaukazu w s^siedztwie Czeczenii. To za spraw^tych niewolnik'ow mity o Piorunie mogty przedostac si? do Wajnach'ow. W konfrontacji z ich mitologii utratily pierwotny walor swi?tosci i zeszly do rangi folkloru. Тут sposobem opowiesci o Piorunie (dotycz^ce polecen nakazuj ^cych kobietom licie wody z beczek, zwi^zk'ow z chlebem i ml'ynem, pieczy nad star'ymi i dziecmi, etc.), kt'ore spotyka si? w przekazach etnograf'icznych wschodniej Slowianszczyzny (podania, bajki), okazaly si? niezwykle przydatne dla rekonstrukcji mit'ow slowianskich. W tym celu konieczna okazala si? analiza zwi^zanych z nim bajek Rosyjskich.

Koncepcja Rybakowa wyklucza mozliwosc zapozyczenia imienia Piorun od Slowian. Jego zdaniem, najwyzszym bogiem Slowian byl R'od, Piorun zas mial byc jedynie bogiem druzyny ksi^z?cej, wprowadzonym przez ksi?cia Wlodzimierza. Temu sprzeczy jednak obecnosc Pioruna u wszystkich lud'ow slowianskich. Co wi?cej, b'og R'od w og'ole nie istnial u Slowian—jest to nieprawdziwa konstrukcja dawnych Rosyjskich autor'ow, spowodowana bl?dnym odczytaniem greckich tekst'ow chrzescijanskich. Bizantyjczycy zwali horoskopy «genealogiami» (to znaczy doslownie rodoslowiem, nauk^ o rodzie). Thimacze bl?dnie utozsamiali takie rozumienie losu l^czonego z narodzeniem czlowieka z postacil Roda. St^d tez pochodzi jego postulowany zwi^zek z R'ozenicami — pannami losu.

Piorun byl nie tylko najwazniejszym bogiem u Slowian Wschodnich, mozliwe jest, ze przez kr'otki czas byl ich jednym bogiem. Jak zauwazyl Lowmianski, istniejq. dowody na to, ze inne bogowie w panteonie Wlodzimierza sq. tam dod'ani przez chrzescijanskiego redaktora. Innymi slowy, pierwsza reforma religijna Wlodzimierza miala na celu nadanie poganstwu charakteru religii monoteistycznej. Zabytki archeologiczne, przywolywane na potwierdzenie istnienia szesciu bog'ow w panteonie Wlodzimierza, nie s^ wiarygodne. Szczeg'olowa analiza zamieszczona w niniejszej ksi^zce та pokazac, ze prawie wszystkie swi^tynie poganskie przypisywane wschodnim Slowianom (dwie w Kijowie i po jednej w Nowogrodzie i Pskowie) s^bardzo w^tpliwe. Cz?sc z nich z calq. pewnosci^ nie jest pozostalosciq. architektury sakralnej, inne zas sq. pozostalosciami obrz^dku pogrzebowego.

Na potwierdzenie swego syst'emu bog'ow z Rodem na czele, Rybakow odwofywal si? do pos^gu ze Zbrucza — czworograniastej stelli z wyobrazeniami antropomorf'icznymi. Szczeg'olowa analiza tego zabytku wskazuje, ze przedsta- wiane tam postacie nie mogq. byc uznan'e za wyobrazenie Roda czy bog'ow z panteonu Wlodzimierza, a calego zas pos^gu nie mozn'a uznac za typowy wytw'or wschodnioslowianski. Bior^c pod uwag? czas jego powstania jest on p'ozniejszy anizeli wschodnioslowianskie poganstwo. Ze wzgl?du na jego ikonografie, pos^g ze Zbrucza n'alezy l^czyc ze Slowianszczyzn^Zachodniq. w pol^czeniu z wplywami koczownik'ow. Podobn'e pos^gi spotyka si? na tym obszarze (Naddniestrze) dosyc cz?sto. Przekazy historyczne zas poswiadczaj^ tam obecnosc plemion zachodnioslowianskich, kt'orym przez dhigi czas udawalo si? unikac chrystianizacji (w szczeg'olnosci L?dzianie).

L^czenie postac'i Pioruna z funkcj 3. gromowladcy bylo rezultatem procesu zapoez^tkowanego jeszcze na etapie wsp'olnoty indoeuropejskiej i konty- nuowanego w okresie p'ozniejszym. Jego wezesnymi cechami byla pot?ga i wojowniczosc sk^d bierze si? jego zwi^zek z d?bem, toporem i strzalami. Z uwagi na oddziaiywanie na urodzaj i plodnosc pojawiajq. si? nast?pnie erotyezne elementy kultu Pioruna. Uznanie czwartku za dzien Pioruna nasupilo juz pod wplywem kalendarza chrzescijanskiego. Taki obraz Pioruna zrekonstruowany z mit'ow ukazal si? w folklorze wajnachskim.

  • Читать дальше
  • 1
  • ...
  • 125
  • 126
  • 127
  • 128
  • 129
  • 130
  • 131
  • 132
  • 133
  • 134
  • 135
  • ...
Жанры
  • Романы
    • Исторические любовные романы
    • Эро литература
    • Современные любовные романы
    • Короткие любовные романы
    • Love Action
    • Остросюжетные любовные романы
    • Романы про измену
    • Прочие любовные романы
    • Любовно-фантастические романы
    • Зарубежные любовные романы
  • Приключения
    • Прочие приключения
    • Вестерны
    • Исторические приключения
    • Морские приключения
    • Путешествия и география
    • Зарубежные приключения
    • Приключения про индейцев
    • Природа и животные
  • Детективы
    • Техно триллер
    • Дамский детективный роман
    • Исторические детективы
    • Классические детективы
    • Шпионские детективы
    • Триллеры
    • Юридический триллер
    • Крутой детектив
    • Полицейские детективы
    • Медицинский триллер
    • Иронические детективы
    • Боевики
    • Криминальные детективы
    • Политические детективы
    • Маньяки
    • Зарубежные детективы
    • Прочие Детективы
    • Спецслужбы
  • Драматургия
    • Водевиль
    • Драма
    • Киносценарии
    • Мистерия
    • Пьесы
    • Сценарии
    • Трагедия
    • Зарубежная драматургия
  • Фантастика
    • Хентай
    • Ранобэ
    • Сянься
    • Дорама
    • Уся
    • Аниме
    • Космоопера
    • Юмористическая фантастика
    • Боевая фантастика
    • Героическая фантастика
    • Технофэнтези
    • Готический роман
    • Социально-философская фантастика
    • Попаданцы
    • Историческая фантастика
    • Ироническая фантастика
    • Зарубежная фантастика
    • Историческое фэнтези
    • Юмористическое фэнтези
    • Детективная фантастика
    • Эпическая фантастика
    • Мистика
    • Космическая фантастика
    • Фантастика: прочее
    • Постапокалипсис
    • Научная фантастика
    • Киберпанк
    • Альтернативная история
    • Ненаучная фантастика
    • РПГ
    • Стимпанк
    • Ироническое фэнтези
    • Ужасы и мистика
    • Сказочная фантастика
    • Фэнтези
    • Городское фэнтези
  • Эзотерика
    • Язычество
    • Фэн-шуй
    • Христианство
    • Религия
    • Зарубежная религиозная литература
    • Православие
    • Эзотерика
    • Хиромантия
    • Индуизм
    • Ислам
    • Протестантизм
    • Самосовершенствование
    • Буддизм
    • Католицизм
    • Астрология
    • Прочая религиозная литература
    • Иудаизм
  • Проза
    • Военная проза
    • Легкая проза
    • Сентиментальная проза
    • Советская классическая проза
    • Антисоветская литература
    • Афоризмы
    • Эпистолярная проза
    • Новелла
    • Семейный роман
    • Рассказ
    • Классическая проза
    • Эпопея
    • Эссе
    • Проза прочее
    • Повесть
    • Магический реализм
    • Современная проза
    • Контркультура
    • Роман
    • Историческая проза
    • Русская классическая проза
    • Феерия
  • Стихи и поэзия
    • Визуальная поэзия
    • Эпическая поэзия
    • в стихах
    • Песенная поэзия
    • Поэзия
    • Палиндромы
    • Cтихи, поэзия
    • Зарубежная поэзия
    • Верлибры
    • Экспериментальная поэзия
    • Лирика
    • Басни
    • Драматургия
  • Юмор
    • Зарубежный юмор
    • Юмористические стихи
    • Сатира
    • Прочий юмор
    • Комедия
    • Юмористическая проза
    • Анекдоты
  • Дом и досуг
    • Рыбалка
    • Охота
    • Здоровье детей
    • Домашние животные
    • Воспитание детей
    • Отдых / туризм
    • Зарубежная прикладная литература
    • Прочее домоводство
    • Прикладная литература
    • Домашнее хозяйство
    • Кулинария
    • Медицина и здоровье
    • Сделай сам
    • Спорт
    • Хобби и ремесла
    • Образовательная литература
    • Сад и Огород
    • Здоровье и красота
    • Развлечения
    • Коллекционирование
    • Секс / секс-руководства
  • Образование и наука
    • Боевые искусства
    • Органическая химия
    • Обществознание
    • Военная история
    • Ветеринария
    • Ораторское искусство / риторика
    • Физика
    • Химия
    • Семейная психология
    • Военная техника и вооружение
    • Иностранные языки
    • Прочая научная литература
    • Психотерапия и консультирование
    • Биохимия
    • Cпецслужбы
    • Астрономия и Космос
    • Школьные учебники
    • Учебная и научная литература
    • Учебники
    • Государство и право
    • Психология
    • Литературоведение
    • История
    • Научно-популярная литература
    • Политика
    • Детская психология
    • Юриспруденция
    • Шпаргалки
    • Педагогика
    • Физическая химия
    • Медицина
    • Биофизика
    • Языкознание
    • Зарубежная образовательная литература
    • Зоология
    • Геология и география
    • Краткое содержание
    • Зарубежная психология
    • Саморазвитие / личностный рост
    • Технические науки
    • Религиоведение
    • Военное дело
    • Личная эффективность
    • Аналитическая химия
    • Рефераты
    • Экология
    • Философия
    • Альтернативная медицина
    • Математика
    • Культурология
    • Военное дело: прочее
    • Ботаника
    • Биология
  • Словари и Энциклопедии
    • Бизнес-справочники
    • Справочники
    • Словари
    • Руководства
    • Энциклопедии
    • Словари, справочники
    • Путеводители
    • Прочая справочная литература
    • Зарубежная справочная литература
  • Финансы и бизнес
    • Отраслевые издания
    • Бухучет и аудит
    • Недвижимость
    • Деловая литература
    • Ценные бумаги
    • Внешнеэкономическая деятельность
    • Торговля
    • Зарубежная деловая литература
    • О бизнесе популярно
    • Стартапы и создание бизнеса
    • Корпоративная культура
    • Управление, подбор персонала
    • Маркетинг, PR, реклама
    • Личные финансы
    • Работа с клиентами
    • Менеджмент
    • Интернет-бизнес
    • Поиск работы, карьера
    • Малый бизнес
    • Делопроизводство
    • Государственное и муниципальное управление
    • Банковское дело
    • Экономика
  • Книги по IT
    • Прочая компьютерная литература
    • Базы данных
    • Цифровая обработка сигналов
    • Программное обеспечение
    • Интернет
    • Программирование
    • Зарубежная компьютерная литература
    • ОС и Сети
    • Компьютерное «железо»
  • Техника
    • Архитектура
    • Автомобили и ПДД
    • Строительство и сопромат
    • Металлургия
    • Транспорт и авиация
    • Радиоэлектроника
  • Древние книги
    • Зарубежная старинная литература
    • Мифы. Легенды. Эпос
    • Древневосточная литература
    • Древнерусская литература
    • Прочая старинная литература
    • Античная литература
    • Европейская старинная литература
  • Документальное
    • Историческая литература
    • Публицистика
    • Научпоп
    • Критика
    • Книги о войне
    • Истории из жизни
    • Военная документалистика
    • Зарубежная публицистика
    • Биографии и мемуары
    • Прочая документальная литература
  • Прочее
    • Интерьеры
    • Газеты и журналы
    • Театр
    • Музыка
    • Комиксы / манга
    • Зарубежная классика
    • Современная зарубежная литература
    • Изобразительное искусство, фотография
    • Мода и стиль
    • Искусство и Дизайн
    • Зарубежная литература о культуре и искусстве
    • Фанфик
    • Подростковая литература
    • Шахматы
    • Кино
    • Культура и искусство
    • Недописанное
    • Классическая литература
  • Без Жанра
    • Разное
    • Иностранная литература
  • Народные
    • Загадки
    • Народные сказки
    • Народные песни
    • Былины
    • Частушки
    • Фольклор: прочее
    • Пословицы, поговорки
  • Книги Для Детей
    • Детские остросюжетные
    • Сказки
    • Детские стихи
    • Прочая детская литература
    • Детская образовательная литература
    • Книги для дошкольников
    • Детская фантастика
    • Детские детективы
    • Книга-игра
    • Детский фольклор
    • Буквари
    • Детская проза
    • Детская познавательная и развивающая литература
    • Внеклассное чтение
    • Зарубежные детские книги
    • Детские приключения
Сейчас Читают
Адепт. Том второй. Каникулы
Адепт. Том второй. Каникулы
Бубела Олег Николаевич
Отец моего жениха
Отец моего жениха
Салах Алайна
Наследник, скрывающий свой Род
Наследник, скрывающий свой Род
Тарс Элиан
Имперец. Том 1 и Том 2
Имперец. Том 1 и Том 2
Романов Михаил Яковлевич
Бывший муж
Бывший муж
Рузанова Ольга
Вторая жизнь майора. Цикл
Вторая жизнь майора. Цикл
Сухинин Владимир Александрович
Пропала, или Как влюбить в себя жену
Пропала, или Как влюбить в себя жену
Юнина Наталья
Лейб-хирург
Лейб-хирург
Дроздов Анатолий Федорович
Чиновникъ Особых поручений
Чиновникъ Особых поручений
Кулаков Алексей Иванович
Ты не мой Boy 2
Ты не мой Boy 2
Рам Янка

Ебукер (ebooker) – онлайн-библиотека на русском языке. Книги доступны онлайн, без утомительной регистрации. Огромный выбор и удобный дизайн, позволяющий читать без проблем. Добавляйте сайт в закладки! Все произведения загружаются пользователями: если считаете, что ваши авторские права нарушены – используйте форму обратной связи.

Полезные ссылки

  • Моя полка

Контакты

  • chitat.ebooker@gmail.com

Подпишитесь на рассылку: