…Сцяпанаўна пачынала разумець сабаку, але яна зразумела і тое, што ёй адной не саўладаць, не справіцца. Доўга яна сядзела пры Біму і думала пра сваё жыццё. І так ёй захацелася ў вёску, дзе яна нарадзілася і вырасла, так стала сумна ад гэтых каменных клетак, дзе людзі цэлыя гады не ведаюць нічога адзін пра аднаго, жывучы ў адным доме, нават у адным пад'ездзе. А ўсё ж здагадалася даць Біму вады.

Ой, як яму трэба была вада! Ён, чуць прыпадняўшыся, піў прагна, капаючы на падлогу, а потым зноў лёг так, як і ляжаў. Бім заплюшчыў вочы, здавалася, задрамаў.

Ужо досвіткам Сцяпанаўна выйшла так ціха, быццам баялася патрывожыць цяжка хворага чалавека.

А пасярод пакоя ляжаў усяго толькі адзінокі сабака.

Колькі Бім спаў, ён не ведае: магчыма, некалькі гадзін, магчыма, і суткі і ачнуўся ад пякучага болю ў назе. Быў дзень, таму што свяціла сонца. Нягледзячы на боль, ён панюхаў аркушык. Пах гаспадара быў слабейшы і быццам далёкі, але гэта не мела цяпер значэння. Галоўнае, самае важнае тое, што ён ёсць, недзе ёсць і яго трэба шукаць. Бім устаў, напіўся з міскі і захадзіў па кватэры на трох нагах; балела, але ён хадзіў, хадзіў, хадзіў з пакоя ў пакой, у прыхожую і назад, кружыў па пакоі. Інстынкт яму падказваў: калі адлежаў адзін бок, калі баліць, то трэба хадзіць. Скора прылаўчыўся хадзіць, каб не балела раздушаная лапа: яе трэба чуць падымаць угору, а не цягаць па падлозе, тады менш баліць. Калі ж Сцяпанаўна прынесла яму есці, ён павіляў ужо ёй хвастом, парадаваў, а потым і пад'еў. І чаму, уласна, не есці, калі ёсць надзея і ўзніклі ў сабачай галаве два магічныя словы — «шукаць» і «чакаць».

Але колькі ён ні прасіўся, колькі ні патрабаваў, Сцяпанаўна не выпускала яго (сядзі дома, ты хворы). Але нарэшце і яна здагадалася, што Бім істота жывая, што яму таксама ёсць патрэба выйсці. Яна, бясспрэчна, не ведала, што здараліся выпадкі, калі сабакі паміралі ад таго, што лопаліся кішкі ці задыхаліся ад запораў, калі тых сабак не выпускалі больш чым тры дні. А такія выпадкі былі не адзін раз.

Вялікая чалавечая спагада і дабрата душы вялі Сцяпанаўну па жыцці. Толькі і ўсяго. Яна зачапіла павадок за ашыйнік і пайшла. А Бім закульгаў побач.

У двары, у самым далёкім кутку, стаялі двое: старая сівая жанчына і кульгавы худы сабака — вось што выходзіла за карціна.

Дзеці выбягалі з пад'ездаў, спяшалі да школы, але многія з іх падбягалі і пыталіся:

— Бабулька, бабулька, чаму Бім на трох нагах?

Або так:

— Бімка, баліць табе?

Але ў школу бегчы трэба: гэта вялікая адказнасць — хадзіць да школы, самая першая адказнасць у жыцці — перад сям'ёю, перад настаўнікам, перад сябрамі. Таму яны і не затрымліваліся, беглі. Гэта здавалася вельмі важным і Сцяпанаўне і Біму, хоць яны нічога і не падазравалі, а проста пайшлі дадому, калі прыйшла пара.

Ля пад'езда іх спаткаў Палцітыч (Павел Цітыч Рыдаеў) і сказаў да Сцяпанаўны:

— Такое дзела, значыць. Псіна гэты — сабака варты, і яго трэба берагчы. Калі ўжо гаспадар даручыў табе, то вось табе парада: вазьмі на ланцуг. Абавязкова. Інакш уцячэ. Не ўпільнуеш. Выскачыць у дзверы — і каюк.

— Ды як жа можна такога разумнага сабаку — на прывязь? — няўпэўнена запярэчыла Сцяпанаўна.

— Што: і цябе вучыць трэба? Запомні: без гаспадара і без ланцуга сабака пачуе волю. І — каюк.

— Ды ён жа спаганіцца, як на прывязі стане.

— Зразумей ты, цёмны ты чалавек! Паганы стане — затое жывы будзе. На прывязь, на прывязь — вось табе і ўся мая інструкцыя. Дабра хочучы, кажу: на прывязь!

Не паслухацца старшыні Сцяпанаўна не магла, таму яна купіла ланцужок за рубель дзесяць і на ім выводзіла Біма на двор. Але дома адчэплівала ад аброжка і кідала ў куток. Хітрая бабулька Сцяпанаўна — і ваўкі сыты, і авечкі цэлы. Між іншым, самой ёй давялося выходзіць з Бімам усяго толькі два-тры разы, а прычынай таму былі незвычайныя падзеі, якія пачаліся вакол Бімкавага імя.

У школе, хвалячыся навінамі, дзеці на першым жа перапынку пусцілі чутку: у іхнім двары ёсць сабака — хадзіў на трох нагах, а зараз на чатырох, і худэрбіна-худэрбіна, а быў не худэрбіна, быў сыты, а цяпер ускудлачаны, быў вясёлы, а цяпер сумны, і завуць яго Бім; гаспадара павезлі ў Маскву на аперацыю, а водзіць яго зараз бабулька Сцяпанаўна.

Чутка дайшла да аднаго настаўніка-метадыста, той на чарговай раённай нарадзе на наступны дзень у сваім цікавым выступленні расказаў недзе гэтак: расце маладое пакаленне, выдатнае, яно «далучаецца да ідэі дабраты, якая ўключае ў сябе спачуванне да ўсяго жывога на зямлі». Усё гэта ён падмацаваў тым вялікім інтарэсам аднае школы нават да нейкага невядомага сабакі з чорным вухам, гаспадара якога надоўга паклалі на аперацыю.

Тры дні запар ва ўсіх школах гарадскога раёна настаўнікі расказвалі дзецям пра спачуванне і спагаду да жывёлін, расказвалі, як добра і прыязна аднесліся ў адной школе да адзінокага сабакі. Але найбольш асцярожныя папярэдзілі, што сабака ў такім выпадку не павінен быць шалёны, гэтага трэба сцерагчыся. У школе, дзе вучыўся Толік, настаўніца расказвала пра гэта ж самае, толькі проста і з душою.