Шрифт:
Фаўст
Ты бач! І ў пекле ёсць свае статуты! Дык мо, дарэчы, змацаваць указам Мне з вамі пакт, шаноўны пане?Мефістофель
Трымацца пакта д’ябал абавязан, Умоў ніколі парушаць не стане; І з вамі я параіцца гатоў, Сустрэйшыся асобна дзеля справы. Цяпер жа я хачу, мой пан ласкавы, Сказаць: «Дабранач, будзь здароў!»Фаўст
Пастой, спяшацца, чорт, няма куды — Хачу спытаць што-колечы сам-насам.Мефістофель
Пусці, вярнуся зноў я лепшым часам, Распытвай — колькі хоч тады!Фаўст
Цябе не клікаў я, ты сам наўпрост, Самохаць трапіў здуру ў сець. Злавіўшы сатану, трымай за хвост — Другога выпадку не будзеш мець.Мефістофель
Ну што ж, калі запал яшчэ не згас, Кампанію прымаю вашу, З умовай, што прыемна час Дасціпамі сваімі скрашу.Фаўст
Калі на штукі здатны, чорт, смяшы, Абы — каб радасць на душы!Мефістофель
За час кароценькай прыгоды Мець будзеш болей асалоды, Чым за гады, што тут пражыў; Павер, пяшчотных духаў песні, І хараство, і водар весні — То не чароўная гульня. Душа тут радасці нап’ецца, Лагодай сэрца абальецца, Агорне цела цеплыня. Залішнія падрыхтаванні — Гатова ўсё. Спявайце, здані!Духі
Знікні, сыдзі ты, Морак скляпення! Неба блакіты, Клічце ў эфір! Прэч пранясуцца Хмары, завеі, Зоры ўсміхнуцца. Хай нас сагрэе Сонца і мір! Духаў чароды, Снуйце заўсёды, Песні спявайце, Лётайце, грайце, Чмур навявайце! Воблакаў шаты Долу спускайце. Мірныя хаты Ўтулку людскога, Нават альтанкі З песняй каханкі Скрыйце ад бога! Вінныя гронкі Кіньце ў сасуды! Хай сок салодкі Пырскае ўсюды — Поўняцца плыні Сокамі тымі; Льецца струменне Цераз каменне, Мыючы тыя Кручы святыя. Рэкі кідаюць Стромкія горы, Рэкі ўпадаюць Дзесьці ў азёры. Там ля падножжа Краскі прыгожа Завадзі ўкрылі. Птушкі ў іх крылы Гояць ад зморы, Потым у горы, К сонцу, пад зоры, К выспам у моры Хутка ляцяць. Бурныя хвалі Там зіхацяць, Быццам каралі. Там нашы чары — Ў песнях гуллівых, Там нашы пары — Ў танцах чуллівых, Там нашы мары, Нашы натхненні, Там нашы крозы І летуценні. Мчым у нябёсы, Там вып’ем з рога Кахання святога.Мефістофель
Заснуў! Удзячны вам, сыны эфіру, Настроілі сваю цудоўна ліру! — Вам у хвалу скажу пасля я тост. Не па табе, мой Фаўсце, чортаў хвост! Навейце мар салодкіх, хай у сне Стары глыбей у вір нырне. А мне, каб выйсці з-пад замка, Патрэбны зубы пацука. Адзін прыбег ужо і, бачу, Гатоў рашыць маю задачу. Я — цар мышэй і пацукоў, Мух, вошай, жаб і павукоў,{27} Загадваю — падлезь ці падпаўзі І пентаграму абгрызі. Грызі хутчэй, грызі смялей Там, дзе накапаны алей. Ражок, што выйсце замыкае, З таго вунь краю выпірае. Яшчэ грызні! Даволі, каб мне збегчы. Дабранач, Фаўсце! Да сустрэчы!Фаўст (прачнуўшыся)
Няўжо ўсё гэта зман і смех? Аж неяк сам сабе не веру, Што я сасніў усю хімеру. Зноў я адзін, і пудзель збег.Кабінет{28}
Фаўст. Мефістофель.
Фаўст
Хто там? Каго там носіць супраць ночы?Мефістофель
Зноў я!Фаўст
Заходзьце!Мефістофель
Чорта просяць тройчы.Фаўст
Тады заходзь!Мефістофель
Цяпер зайду. Не бойся, я не падвяду. Твой скептыцызм, тваю хандру Умомант з твару я сатру. Глядзі: ядвабны плашч, штыблеты, Чырвоны ў золаце каптан, Плюмаж і белыя манжэты, І шпага ёсць — чым я не пан, Чым не шыкоўны кавалер? Цікуй і пераймай. Павер — Чым мардавацца ў кабінеце, Шукай уцех на гэтым свеце. Вальней жыві і смела шпар Без летуценняў розных там і мар.Фаўст
О не, зямную злыбяду забыць Ніякае не дасць убранне. Я ўжо стары занадта, каб франціць, І юны, каб не мець жадання! Што мне шукаць у гэтым свеце! «Не патрабуйце многа! Верце!» Вось наша песня, наш закон. Аж вушы рве ад нудных нот. Гучыць заўсёды гэты звон, І дзень, і ноч, і круглы год. Адчай даўно грызе мяне, І горка плачу я — не праз грахі, Але таму, што й гэты дзень міне, Глухі да просьб маіх, глухі, Што нават хараства шчадроты Тупая крытыка звядзе, Натхнення творчага палёты Ў жыццёвай зглумядца брыдзе. А прыйдзе ноч — туга адна: Уцехі не прыносяць мары; Калі ж засну, аж да відна Душу вымаюць мне кашмары. І нават бог душы мае Мой свет унутраны бунтуе, Ад паняверкі не ратуе І волі сэрцу не дае. Абрыдла ўсё: жыццё і праца — Пара ўжо ў вырай мне збірацца.