Шрифт:
Хор
Хопіць, хопіць! Мы з увагай будзем слухаць, будзем жыць!Фаркіяда
Хто дома даглядае скарб сямейны свой, Хто беражэ ад злому мур жылля свайго, Хто сочыць, каб у навальніцу дах не цёк,— Той доўга будзе жыць у доме ў радасці. А хто пакіне свой ачаг і з лёгкасцю У белы свет самохаць пойдзе швэндацца,— Жытло старое знойдзе ён, вярнуўшыся, Ужо не гэткім, як было, — разбураным.Алена
Навошта прытча мне, даўно вядомая? Ты гавары, а раны не раз’ятрывай.Фаркіяда
Без гневу сказана і без дакору вам! У бухтах і на астравах рабуючы, Твой слаўны Менелай гуляў ці мала год, Вяртаючыся кожны раз з захопленым. Праваяваў ён дзесяць год пад Трояю, А колькі плыў назад — сама не ведаю! Між тым што з домам Тындарэя сталася? Што сталася з дзяржавай Менелаевай?Алена
Ты ўжо не скажаш слова, каб не лаяцца, Як толькі рот разявіш, — сыплеш кленічы.Фаркіяда
Жылі мы доўгія гады у марнасці. Забыты горы, што паводдаль высяцца На поўначы ад Спарты — Тайгет{225} велічны,— Адкуль бадзёра ўніз Эўрот струменіцца Праз зарасці ў даліну прамяністую, Дзе ў чаратах гняздзяцца вольна лебедзі. Там на адхонах племя пасялілася, Яно да нас прыйшло з далёкай поўначы. І, збудаваўшы крэпасць непрыступную, На ўласны лад здаўна кіруе Спартаю.Алена
Ах, дзёрзкія! І як маглі асмеліцца!Фаркіяда
Бо мелі часу шмат — аж цэлых дваццаць год!Алена
А хто ўзначальвае ліхіх грабежнікаў?Фаркіяда
Грабежнікі ліхія? Не, не ганю я Начальніка чужынцаў; не суровы ён: Забраць усё ён мог бы, а здаволіўся Дарамі небагатымі, ды шчырымі.Алена
А з твару ён які?Фаркіяда
Прыгожы. Здатны муж! Адукаваны, статны ён паставаю, Няма такіх разумных паміж элінаў. Хоць племя прышлае завецца варварскім, Ды з іх ніхто не здольны быў на жорсткасці, Што натварылі эліны пад Трояю. Яго шаную шчырасць і велікадушнасць я. А крэпасць іх, пабачыце, пастаўлена Зусім не так, як продкі ў нас грувасцілі Нязграбныя цыклопскія будыніны. Калі раўняць са Спартаю прыземістай,— У іх усё інакш: адвесна, гонкасна, Размерана, грунтоўна і надзейна ўсё, Муры, палацы, вежы ў іх спічастыя, Усё імкнецца ўгору, ў высь нябесную, Прасторныя дамы ў іх з прыбудовамі, Калоны і калонкі, аркі, арачкі, Альтанкі ўтульныя, гербы над брамамі.Хор
Які ў іх герб, расказвай!Фаркіяда
Знак Аяксавы{226}! Гадзюка на шчыце; шчыты падобныя Былі яшчэ і ў семярых пад Фівамі{227}, І кожны шчыт памечаны быў знакамі: Праменным месяцам, яшчэ і зоркамі, Мячамі, маскамі альбо паходнямі. Усё на іх было, што страх узбуджвае, Што пагражае смерцю люду мірнаму. І ў нашага героя герб пагрозлівы: Ільвы, арлы і крылы каршуновыя, І буйвалавы рогі, й хвост паўлінавы, Блакітныя палосы, срэбныя. І колькі зброі ў залах панавешана, А ў залах так прасторна і так весела, Што хоць да танца йдзі…Хор
Там і танцоры ёсць?Фаркіяда
Танцоры — як на подзіў! Сінявокія! Юнацтва поўныя! Бадай, Парыс адзін Раўня ім быў, калі сустрэў царыцу ён.Алена
Не адыходзь ад сутнасці, канчай хутчэй!Фаркіяда
Канчаць павінна ты, адкажаш згодаю — Дык будзеш у палацы.Хор
О, цудоўная, Дай згоду, мудрая, і ўсіх нас выратуй!Алена
Хіба павінна я збаяцца гнеўнага Цара! Няўжо ён крыўду ўчыніць жорсткую?Фаркіяда
Хіба забыла ты, як Дэіфоба{228} ён, Парысавага брата, мучыў ярасна, Які цябе, ўдавіцу, ўзяў наложніцай? Спаганіў плоць яго, адрэзаў нос яму. А бэсціў як! Жахлівае відовішча!