Баанадан бері тас мсіндей мызымай тран Ханазар сл ала арай мтыла тсті. Кзінде ашу шыны жар етті.

— Ал Бабаслтан андай жауап айырыпты?

— Аайын, достыын мытып орыанынан Абдоллаа Бзахрды стап беремін деп удесін беріпті. Жне оны стап келуге бір топ лашкар мен Дстем биді жіберіпті.

— Ал бл кезде Бзахр айда еді?

— Бдан екі апта брын Талас бойындаы сізді жылыларыызды біразын айдап кеткен. Бабаслтанны Абдолла жаына шыанын естігеннен кейін Жетісуа ашыпты деген сыбыс бар…

— ан иісі шыанда арап отыра алмайтын еді, орау асыр Шаай слтан айда?..

— Баба мен Бзахр арасыны не боларын ктіп, алы олмен Талас маында ктіп жатыр деген хабар бар.

— Бсе, зім де солай деп ойлап едім. андай злым еді Абдолла! зіне ас слтандарын біріне-бірін айдап салып, оп-оай жеіске жетпек ой! И, бл оны негізгі айласы… Осылай ол Самарант слтандарын да ртпа… Айтпашы, Туекел баадур айда екен?

— Шаай слтанны олымен бір крінеді.

Ханазар сл нсіз трды да, Тяа бйыра сйледі:

— Маан келген хабарыды тірі жан естімесін. азір ары беттегі скерлерге жет. Жола дайындалсын де! Кн бата озаламыз.

— п, тасыр!

Егіз лыны лгенін естірткенде, лм-мим деп тіл атпаан Ханазар туралы: «таста тамыр, ханда бауыр жо» деген осы екен ой, деді ол ішінен.

Ханазарды стамдылыын тас бауырлыа жорыан аау батыр осыдан екі апта ткеннен кейін, ханны кзге трткісіз араы тнде егіз лыны зиратына келіп, жас абырды шатап, аыл-тегіл жыларын айдан білсін!

Ханазар Тя ойын біліп трандай:

— Кімні ас, кімні жау екенін соынан арсы, ал азір скерге жет, бйрыты орында! — деді.

рлыыны стінен шыандай сасып алан Тя:

— п, тасыр! — деп, ентігі басылан лагерін борбайлай зенні ары бетіне арай шаба жнелді.

Сол кні тнде, ай туа Ханазар Ноайлы еліні жедел жинаан скерімен бірге алыдыы Аторынды алып, Тркістан жеріне арай ауырт сапара шыты. Блар жорытаы салтпенен еш жерге за тотамай, он ш тулікте Яссыа жетті. Жолай Ханазар аалы-інілі екі слтанны кездескен хабарын алды. Екі жата кп скер ырылып, Бзахрды ола тспей кеткенін, біра Абдолланы алдында «Бзахрды басын кеп беремін» деп Бабаны уде бергенін естіді. Бабаслтанны шпенділігін мытпаан Абдолла, Ташкент міршісіні осы бір лсіреген тсын пайдаланып, Шаай слтана оны лтіруге келісім берді.

Екі скер енді Талас бойында кездесті. ан таы судай аты. мір шін емес, лім шін рыса шыан Бабаслтан жараланан барыстай жан ашуымен имылдап, Шаай скерін жеді. Содан кейін барып, Бзахрды стап берген кнде де, Абдолламен бітімге келе алмайтынына Бабаслтанны кзі жетті. Енді ол Сайрама арай бет брды. Ондаы ойы — ар жатаы Самарант скерімен осылып, Абдоллаа таы арсы шыу еді.

Баба, Бзахр, Шаай слтандарды осы ым-иаш рыстары, аз уаыт болса да, Абдоллаа Ханазар ханды мыттырды. Ал Ханазар олымен Яссыа аман-есен жетті.

Яссыа келгеннен кейін Ханазар таы алы ойа шомды. Баба, Бзахр слтандар мен зіне арсы Аса Темір рпатары — Самарант мірлерін біржола жеіп алмай, Бхар міршісі Абдолла аза хандыына арсы азір соыс ашпайды.

Ал жау ай жатан? Жау Бабаслтан мен Бзахр жаынан. Біра блар да азір Абдолламен алысып жріп, аза ауымына бет брар халде емес. Мейлі олар бет брмаанмен, Ханазар бет брады. Алтын басы ара жерге кіргенше, сонау Шарабхана жаасында жазысыз тгілген анды, кнсіз бауыздалан ос боздаыны кегін Бабаслтана кешпейді! азиз жандарды кегін айтарады!

Кншыыс ашар міршісі бдірашитті кесі — Асу ханы Слтан-Саид аза боланнан кейін, бл таа он екі лыны лкені бді-Латиф слтанды отырызан. аза хандары мен бдірашит арасындаы Жетісу шін талас енді бді-Латифа кшкен.

Бабаслтан мен бді-Латиф Абдолла мен аза хандарына арсы жргізген саясаттарында немі одатас болып келген. Бабаслтанны жеілуі — бді-Латифты жеілуі. Ал бді-Латифты кйреуі — Бабаслтанны кйреуі. Оны стіне бл кезде аза елімен одатас ырыз ауымы да, Жасылкл жанындаы жерлері шін кресуге лшынып отыран.

Ханазар осы бір ым-иаш тартыс кезін пайдаланып, ырыз, аза боп бірігіп, Асуды шаппа болды.

Ханазарды ртенген жрегі енді сл толастады. Біра ол, бл шешім тбі зіні лімімен тынатынын білмеді. Тла бойын шпенділік билеген Ханазар енді ара тнді жамылып, ос перзентіні абіріні басына барды. за отырды. н бойын дерт басан, жаны жара, кілі нала Ханазар, болаша тартыс- ты ауыр жгін аралап, той сарайына келді.

Бл кезде тойа жрт бден жиналан екен. Осыдан бірнеше кн брын ана Шарабхана зеніні бойында аза тапан аяулы лдарын жерлеп, ан жылап, ара жамылан жрт аз кнні ішінде бар айысын мыта оймапты. Хан тойы болан со амалсыз келген трізді… ыз клкі-назы тншыып, жігіт зіл-оспаы сыбырлап шыады. йтсе де, аралы ханны кілін ктергісі келгендей, Ханазар йге кірісімен жрт бір мезет жадырай тсіп, жиын-думан сл ызандай болды.