оршаудамыз, з блімшелерімізбен ана байланысамыз. Сыртпен

тек рация арылы хабарласады. Полктардан, артиллерия

блімдерінен басшы командирлерді ос деп, дамыл бермеуде.

Байланыс болса, алыбына келе ойан жо. Мндайда

айтатынымыз зімізге ана тсінетін сздер. Сендер жата атылып

жатан не дегенде, картошка егіп жатырмыз сияты сздер.

Байаса, штабтан 2км. келер-келмес жерде блек орман бар екен.

Соны шетінен жауды барлаушылары пулеметтен штаба о

жаудыруда, штабты басып алу не рту рекетінде. Бл елді мекен

ыр басында 40 шаты ана й екен. Жауды атып тран жері

141

терезелерден крініп-а тр. Байланыс зілген со, шыдамаандар

байланыс торабына ба басып келе бастады. Оны жау біліп-а тр.

Дивизия командирі бл елді мекеннен штабты баса жерге кшіруге

бйрыты штаб бастыына беріпті де, зі атына жайда мініп, тмен

тсіп кеткендігін бізді бір байланысшы аякздік Раымжанов айтып

келді. Бл жадайдан полк командирлері хабарсыз. Енді біз де

кшуіміз керек. Байланыс торабына ойылан 10 номерлі трофейный

коммутатор болатын. Ондаы сымдарды біртіндеп ажыратуа да

асыып, комроты Кузмин жлып алды. Сымдарды айсысы земля

(заземление) екені белгісіз болып алды. Жауды пулеметіні оы

отын-отын дуалдан да тіп кетіп жатыр. Ол жата абыра деген

брене ааштан.

Комрота маан заземленияларды жинап алып келуге бйырды.

Есіктен шыуым м екен, маан жау о жаудырды. Мен тез жата

алдым.Атылан о біз тран йді ішінде тран комрота Кузминні

тобыын (тізесіні) жарын кетіпті. Дереу маан берген бйрыын

згертіп, мынау йысып жатан байланыс сымдарыны

заземлениясын линиядан айырып, штаб кеткен жатаы желіге

осуды бйырды. Жлып алан коммутаторды бір телефонистке

(кейін білдік Маев Дуйсеналиа, мені «43 жылдан кейін» деген

гімемдегі) берді. зін телефон отделениясыны командирі

Баймурзин олтытап алып кетті. Сонымен, бкіл Трипольеде жалыз

мен ана алдым. Шамалы уаытта сымдарды ажыратып, ретке

келтірдім. Бл тс айта бастаан кез. Жауды разведкасыны

біржітуі тс кезі еді. Сол кезде далалы кухняны Лобанов ата жегіп

те лгерген екен. Біра бір о оны азанын тесіп тіпті: екі жаынан

да сауылдап шаптырып тр. Ол кухняны тмен сайа арай ала

жнелгенін де байап алдым. азаннан шаптырылып бара жатан

сйы тама лі кнге дейін кз алдымда.

Кейін арай тартылан сыммен мен де тмен тсе бастаанмын.

Бл кезде жауды разведкасы атуды тотатан. Шамасы, тайып

тран болуы керек.

–

Эй связист, стой! – деді біреу. Жалт арасам, дивизияны

артиллерия бастыы полковник. Болан жадайды менен срады.

Тгел айттым.

–

ай жерден атылады? – деді ол. Мен крсеттім. Менде бір

телефон, винтовкам ана. Шинелім де арбаны стінде кеткен.

Дереу артилеристеріні брін шаырып, алып бердім. Полковник

болса, олыдаы картасына арап, барлыына да айда атуын

айтып, бір – бірлеп о жібергізді. Бір кезде «Залпом» деп команда

бергенде, жааы бір блек орман аспана шты. зі сл трды да,

деревня ішіне арай жре берді. Бір кезде маан: «Не уходи, я

приду» демесі бар ма? Сонымен, мен ктіп отырмын. Ол жо. Мен

болсам, шинельсіз, лі тама ішпегенмін. Тоа бастадым. Штабпен

сйлесіп отырмын. Оны бйрыын бзатын одан лкен ешкім жо.

араы тсе бастады. Жаын жерде й ашы. Баанаы байланыс

142

тарабы тран йге бару ауіпті. Жау жасырынып келе алса, мен

тран таптырмайтын дайын тілмін. Бкіл жадайды бес

саусаымдай білемін. ола тспеуім керек, тскенде де зімді - зім

лімге июым керек. Бір кезде комвзвод Матошин менімен сйлесті.

Жаын жердегі йге анша кабель керектігін білді. Мені шинелімді,

жейтін таматы Аягздік Раымжанов арылы жібергенін айтты. Бір

кезде ол да келіп жетті. Сымды жаын баса бір йге тартып, сонда

орналасты. Мен болсам, дуананы асасындай алтылдап жрмін.

Орыс пешіне от жаып, тама істеуге кірісті. Пеш стіне шыып едім,

денем жылынып, кзім ілініп кетіпті. Бір кезде мені оятып еді, блме

іші толан солдат, кір ожала, олар да дірдек – дірдек етуде. – Ау,

мынауы не?! Мнда ешкімді кіргізуге болмайды ой дедім. Блар з

блімдерінен ажырап алан аыбастар екен. Дереу шыара