Шрифт:
Адам психологиясы жашоодо тогуз этаптан тт. Ошол этаптарды а сезимдлк менен тшнп, басып т ала албаса, турмуштук тажрыйба жок болсо, айланып келип эле, ошол, билбей же жасай албай калган жерге келгенде, баткакка баткан сыяктуу тыгылып же айланпага тшкн сыяктуу бир ордуда туруп, мындан ары эмне кылаарыды билбей калган болосу.
Билген нерсени жасоо дайыма оой жана тез болот.
Ал эми билбеген нерсени жасоо, андан т эмгекти, аракетчилдикти, чыдамкайлуулукту, чыгармачылыкты, сезимталдыкты, кечиримдлкт, талапсыз, чексиз сйн талап кылат.
Албетте, ар бир нерсенин башталышы кыйындай сезилет, бирок жасай берсе бара – бара кнмш адатка айланат. “Кз коркок, кол баатыр” – дегендей. Жашагы келсе, жашоонун кызыгын крг келсе албетте, алдыга умтулуу, нг, с керек, ар бир секунданы баалап, ыраазы болуп жашоону йрн керек. Ансыз ооруу, картайуу, лмг карай тез тездейт. “А сезимиди” ойготуп, билим алуу жогорулоого жардам берет. Ал чн адамга маалымат керек, тшн керек.
Мен жаы ойдун агымына ткнд окугандарымды конспектилеп, жаккан сздрд тст боектор менен боеп, кнг комнаталардын ичине ар трд зм жаккан срттрд, сздрд жазып илип коюп, кайталап жрдм.
Бгнк кнд да пайдаланып келем. Ойду башкаруу, сздн керегин тандоо – бул “чыгармачылык менен з менен з ишт” дегендик. зд з жашоонун агымына жараша тарбиялап, ыгайлашып, згрп барууга туура келет..
Крнкт жерге змдн жакшы маанайда, жаш куракта тшкн сртмд илип коюп, кл чккнд ошол сртт карап, жакшы кндрмд эстеп клмд ктрм. Ал мага эмнени берет? Денени чындайт, энергиянын толкунун кз ирмемде згртт, сезими жакшырып, жаман ойдон кл ктргн кубанычтуу акыбалга тс. Ар бириде кубаныч тартуулаган, бактылуу кн болгон да, ошондой акыбалдагы сртд тап, пайдаланса болот. Бул психологиялык, эмоционалдык акыбалыдын згрсн сзсз жардам берет. Айрыкча жакын адамдарыар аркылуу чын жргр менен маектеш эффективд.
змд кндр, кайра тарбиялоо чн эки жыл тынымсыз окуган китептеримдеги сздрд кчрп, тшнгнмд конспектилеп жазып жрдм. Азыр дагы улантам. Бул эсте сактап калууга жардам берет.
Адегенде кыйналдым. мр бою кнмш ойлордон арылуу кыйын болду, бирок , “ооруп жргн жакшыбы” же “эки жыл” аракет жасап, ден соолукту одоп, жашоомду жеилдеткеним жакшыбы?– деп, оюм тескери жагына бурулганда эле зм зм суроо берем. Жалкоолугум менен кршм. Жиним келип жаман ойлор келе баштаганда зм зм тшндрм.
Танда?! “ лм баардык адамдын башында бар. Ал сенин колуду созгончолук аралыкта турат. “Жаным кыйналды” – деп айтты лм жаныда заматта пайда болот. Каала ооруп, эртерээк л, же зд з кайрадан тарбиялап, жашооду узарт, бул дене менен жашоого бир келеси”, – деп змдн зм отчет сурап, кайратыма кирип, “чечим” чыгарып, “жашоону” кайра тандайм.
Мен жашагым келет! Мен жашагым келет! Мен жашагым келет! – деген жыйынтыкка келген чечимим мени жашоого алдыга жылдырып келе жатат!
Кээде “сени кыйнаган ким?”, “сени ким кой деди?”, “баарын жасаган зс да” – деп кзгг карап, змд зм клдрчмн. Ооруп, кыйналган жакшыбы же кубанып жашаган жакшыбы? – деп кзгдн змд кргнд суроо берем.
Албетте, бул нерсе менин “жан дйнмдн згршн тртк берип, мен чн чо ткрш болду”. Эки жыл ичинде сйлгн сздрм згрд, а бирок ойдун згрс кп убакытты алып жатат, себеби, ар бир ойдун башаты, уюткусу ар бир клеткада жайгашкандыгын тшндм.Ошентип, змд зм талыкбастан “зм менен зм иштг” эмгектенг йрттм. Трт жыл ткндн кийин оюмда болгон нерселердин згргнн сезе баштадым. Себеби, жашоом мен каалаган жагына згр баштады. Кзм кргн нерселер, жашоого керек кээ бир нерселерим ишке аша баштады. Жаным тынчтана баштады. Ошондон кийин менин эмгегим текке кетпегенин тшндм. Жасаган эмгегимдин ммсн ала баштадым. “Кмнсрм” – “ишенимге” айлана баштады. Ал эми, “з з ишен” белди бекемдеп, омуртканы тздйт. Ал чындык.
Азыр болсо келген ойлорду филтирлеп, керек эмесин кабыл албоону йрнп , тажрыйба кылып жрм же болбосо келген ойлорду жн кана стртн карай турган болдум. Ой деген ой да ал тынымсыз келип кете бере турган нерсе.
Ошентип, убакыт ткн сайын “жан дйнм” – позитивд сздр сиип, бгнк кнд автоматтык трд турмушта пайдаланып жрм. Кзм жаман нерселер эмес, жакшы нерселер крн баштады. Себеби, “клм” мени сйндр турган нерселерге бурула баштады. Ой бузулганда, мурдагыга караганда тезирээк башка, мен каалаган нукка бурууну йрндм, ммкн болушунча келген ойду ойлонуп пластинка сыяктуу айлантпоо керектигин тере тшндм. Албетте, э сонун нерсе, келген ойду жн кана кармап калбай кое бер экендигин тшндм.. Ой келди, керект идеяны кабыл алдым, калганы токтоосуз кетти! Керексизин мээде айлантып ойлонбостон жн кана коюп жибере турган болдум.
Айрыкча, ткн кнд, кечинде уйкуга кетээр алдында бир сыйра элестетип, териштирип, керексизин, жагымсызын, кечирип, кечирим суроо менен денени бошотуп, жыйрылган булчударымды жазып тере уйкуга кет адатка айланып бара жатат. Жатаарда телевизорду крбг аракет кылам. Ал нерсе здн маалымат талаады тазалоо чн керектигин бара-бара тшндм.
Ммкн болушунча денемди бош таштап уктоо, дененин тн бою кайрадан з калыбына келсн шарт тзт, ден соолуктун з нугуна келсн жардам берет. Дем алууну калыптандырат.
“Кечинде уйкуга жатаарда – “змд бактылуу сезип”, эрте менен “змд бактылуу сезип” турууну кнг ниет кылам”, себеби, аны канчалык кп жасаса ошончолук з з ыраазы болуп, кубанычтын сезими кбйт. Ал эми кубаныч, мелатониндин денеге з нормасында блнп чыгуусуна шарт тзт. Адам кубанган сайын кан айлануу жакшырат. Кан айлануу жакшы болсо адам зн чыйрак алып жрт.
Адамдар жнндг ойлорумду зм жаккандай ага да мага да “кубаныч сезим” тартуулагандай ойлойм. Жыйынтыгында, адамдар мага ошондой мамиле жасап, мен змд жакшы сезе баштадым.