– Тээтэ, тээтэ! Кэбис, тохтоо да, тохтоо! – диэн.

Онуоха?а тээтэбит тохтоон абыраата. Сахалар бары к?л?ст?лэр, ха?аак о?онньору туппатылар. Томторук ата?а эбит, инньэ гынан к???л тойомсуйда.

Ханнык эрэ балык кэлбитин ?ллэстэн баран, би?иги куораппытыгар т?тт?р? саллары?ан киирдибит. Дэлби аччыктаан, ыран, дьиэбитин нэ?иилэ буллубут. Онтон ыла к???н куорат ба?адьытыгар, ха?ан да ?т?? тахсыа суох диэн, би?иги сылдьыбат буолбуппут.

Киэ?э буолла. Кы?ы??ы к?н киирэн эрэр сарда?ата, тыа ба?ын кытардан баран, мэлийэн хаалла. К??х халлаан ньуура, кубарыйан баран, харааран барда. Онон-манан сулустар ча?ылы?ан к???нн?лэр. Тыа и?э хара?атыйда. Тыас-уус и?иллээбит курдук чуумпу. Ки?и тыына бур?айар тымныыта буолла.

Тыа суолун устун т?ргэн со?устук ба?ыахтаан хааман, бугдайбыт кэтит сарыннаах ки?и аа?ан и?эр. Куругар эмиэрикээн с?гэни анньыммыт, ата?ар эргэ ба?айы, кубарыйан эрэр кы?ыл хааты?ка этэрбэ?и оллоччу анньынан кэбиспит, т?б?т?гэр хара куобах ?р???т?нэн тигиллибит бэргэ?э сыы?ын ньаппаччы уурунан кэбиспит, моонньугар элэмтэ буолбут кы?ыл саал былааты эриммит. Санныгар холто буолбут хаппары иилиммит. У?ун ба?айы бытыктаа?а муу?уран хаалбыт, сырайа кытаччы то?мут, хара?ын уута ыгыллан тахсан, ???ээ бытыгар чопчула?а то?мут. Ханнык эрэ торбос ?т?л?к элээмэлээ?э, сонун сиэ?э кылга?а бэрт буолан, харытын саппат эбит, инньэ гынан онтуката дэлби кытаран хаалбыт. Хааты?катын ба?а хаар буолбут, ти?илэ?э муу?уран, ата?ын тыа?а кыычыгыраан, ыраахтан и?иллэр. Тымныыта бэт буолан, к???й??р диэри дэлби то?мут.

Бу ки?и ?л?йэн, ыксаан, и?игэр ??хсэ истэ:

– Туох абаа?ы тымныылаах дойду буолла! Ыччакабын нии! Бу буолтум кэннэ сахалар аны дьиэлэригэр киллэриминэ сордуохтара буолла?а. Хайтах гыныамый, ыксаатарбын эрэ с?гэбин к?рд?р??м. Оччо?о кинилэр ба?ас с?пт?р? к?ст?р ини. Куттанналлар эрэ, киллэриэхтэрэ буолла?а. Сордоммут дьон, маннык тымныыга ки?и тыа?а то?он ?л?? дии санаабаттар. Ол эрээри мин, хайтах да буолтун и?ин, киирэн арахсыам ээ.

Ити курдук абалана санаан кыы?ыра истэ?инэ, чугас со?ус иннигэр ыт ?рдэ.

– Ээ, ыалга кэллим ээ, бада?а, – дии санаата.

??рб?т ки?и бы?ыытынан т?ргэн со?устук хааман, тыаттан сулбу ыстанан тахсаат, биир кыра со?ус, хаарынан к?м?лл?б?т бала?а??а и?нэ т?стэ. Бала?ан ??лэ?инэн кыым, хойуу ба?айытык бытарыйан тахса-тахса, умуллан и?эр. Ону к?р?н, били ки?и ?л?йб?тэ-то?мута ордук с?рдэннэ. Сылааска киириэн с?рдээхтик ба?арда. Т?ргэн со?устук ааны а?а баттаата да, дьиэ?э к?т?н т?стэ.

Киирээт, ?йд??н к?рб?тэ: уот иннигэр хас да эр ки?и ону-маны кэпсэтэ олороллор эбит. Кини киирэрин кытта, бары со?уйбут курдук аан диэкки к?р? т?ст?лэр. Били ки?и у?а диэкки аа?ыан дьулайда. Аа??а туран эрэ, ньууччалыы ыйытта:

– Хозяин, можно ночевать?

Онуоха биир сытыы сирэйдээх-харахтаах саха икки сутуругун быччаччы туттан баран ойон турда. Ол кэннэ ньууччалаабытынан барда:

– Туох наада, ньуучча? Зачем пришел? Пошел… тахса тур! Тут нельзя ночевать. Ишь ты, каналья, с топором еще!

Инньэ диэн баран, ньуучча диэкки ы?арыйан кэллэ. Ньуучча ыксаата. К?хс?н этитэн баран, куттанан, та?ырдьа ыстанна.

– Дьон буолбатахтар. Дьиикэй кыыллар, – диэтэ уо?ун и?игэр, хара?ыттан уу-хаар ба?а-ба?а.

Ампаар кэнниттэн ыт, бардьыгыныы т??эн баран, кэлэн, ньуучча борбуйугар олоро т?стэ. Ньуучча, ха?ытыы т??эн баран, с?гэтин сулбу тардан ылла. Ол икки ардыгар аан тыа?а а?ылынна. Онуоха ньуучча кэннин хайы?ан к?рб?тэ: дьиэлээхтэр тахсан тураллар, илиилэригэр тугу эрэ туппуттар. Ньуучча, сулбу хааман, тыа диэкки та?ыста. Ол баран и?эн к?рб?тэ: тыа са?атыгар бала?ан уота кытаран к???ннэ. Ол бала?аны к?р??т, киниэхэ эр санаа киирдэ. Хайаатар да?аны ити ыалга хонон баран арахсыам дии санаата. Ол кэннэ т?ргэн со?устук бала?ан диэкки барда.

Бала?ан и?игэр итии. О?охторо дэлби буруолаабыт. Дьиэлээх тойон, ба?ын былаатынан хам тардынан баран, кэтэ?эриин оро??о тиэрэ т??эн сытар. Биир у?уо?унан кыра со?ус, кирдээх ырбаахылаах кыыс о?ох чанчыгар хобордооххо алаадьылыы олорор. Уон алталаах уол аан аттыгар бы?а?ынан о?о оонньуура о?орор. Кыра ба?айы кыыс оргуйа турар сылыбаарга чох угар. Та?ара анныгар от тэлгээбиттэр. Холорукка та?араларын иннигэр хас да са?аххай симэчини хатаан кэбиспиттэр. Сассын Кы?ы??ы Ньукуолун кэлэр. Сассы??ы та?араларын алаадьытын сиэри олороллор эбит.

Арай со?отохто дьиэлэрин аана а?ылынна да, тымныы туманы кытта улахан ба?айы ки?и бэкис гына т?стэ, дьиэлээх тойон со?уйан оронугар олоро т?стэ.

– Здравствуй! – диэтэ ньуучча, иннин диэкки биирдэ атыллаан баран. У?уо?а салыбырыар диэри ?л?йб?т.

– Дыраастый, – диэтэ дьиэлээх ки?и, оронуттан туран и?эн, – сто надо?

– Можно здесь ночевать? – диэтэ кытаанах куола?ынан ньуучча, ол кэннэ ыксаабыт ки?и бы?ыытынан уот диэкки к?рд?. Сэлиэ?инэй алаадьытын сыта с?рэ?эр киирдэ.

– Какой ночуй нада? – диэтэ дьиэлээх ки?и, ньууччаны ы?арыйан кэлэ-кэлэ.