Шрифт:
– Бэриэт, эн то?о маннык муокас ба?айы ааттааххыный?
– Дьэ, ити бэйэтэ туспа сэ?эн. ?б?гэбитигэр итинник ааттаах баар эбит. Ону ?йд??н а?ам и?эрбит, ийэм утарсан к?рб?тэ ???.
– Бэриэттээн и?эри урутаан билэр-к?р?р ки?инэн аа?ааччылар дии. Дьи?инэн бэрт аат эбит ээ, Бэриэт, – кыыс сэ?ээрбитин биллэрбитэ.
– Ити ааппын ?лэбэр уолаттарым Вперед диэн уларыппыттара, аны кэлин наар инньэ диэн ааттыыр буоллулар.
– Хайа-а, на?аа с?пк?, бэркэ тылбаастаабыттар буолбаат, – Сардаана ?р? к?т? т?сп?тэ, бэрт исти?ник к?лэн чачыгыраабыта. – На?аа ?ч?гэй аат дии, Вперед! – кыыс тойон эрбэ?ин чочо?ноппута. – Вперед, Вперед, – дии-дии, ойон турбута, икки илиитин халлаан диэки ?р? ууммута.
– Сардаана, аргыый! Кэл бэттэх, – Бэриэт кыы?ы илиититтэн харбаан ылбыта, бэйэтигэр тардыбыта, куу?ан ылбыта, кулгаа?ар сибигинэйбитэ. – Уоскуй. Ба?ыыба, ?т?? ба?а санаа? и?ин! На?аа ??рд?? дуо?
Кыыс уолга куустаран хайдах эрэ уоскуйан, налыйан хаалбыта. Бэриэт кыыс и?ирэх тылларыттан ??рб?тэ чуолкай этэ. Оттон ол ??р?? кыыс дуу?атыгар туох эрэ са?а с??рээни биллэрбитэ, эбии к???? укпут курдук буолбута.
– ??рд?м ээ. Олус интэриэ?инэй, дьикти – Бэриэт уонна Вперед. Олус с?п т?бэ?эллэр, барсаллар.
Кыыс куустарыыттан босхолонон уолу илиититтэн оргууй тутан туран:
– Туохха барытыгар вперед буолла?ы? дии! – диэбитэ.
Кыыс ити тылларын кытта уолтан тэйэ хаампыта, кинини ???эттэн аллара, алларааттан ???ээ ??рэтэрдии, таптыырдыы имэрийэ к?р?н балачча турбута. Бэриэт он-но эмиэ с?пс???н буолуо, кыы?ы одуулуу, хас биирдии хамсаныытын кэтээн к?р?р?.
– Чэ, мин барыым, Бэриэт. Мин эйигин кытта билсибиппиттэн ??рэбин. Б?тэ?ик к?рс????б?т буолбатах ини?
– Мин эмиэ билси?ииттэн ??рд?м. К?рс??хп?т, к?н сарсын да тиийэн кэлэрим буолуо.
– Бэриэт, сарсын-?й??н кэлимэ, с?п? – кыыс аатта?а к?рд???рд??, уолу супту к?р?н турбута. – Мин манна к??лэйдии буолбатах, атын улахан наадалаах буолан кэлбитим. Онон с??рэрим-к?т?р?м элбэх.
– Оччо?о мин онно к?м?л????м. Биир к?н? ба?ас к???ллэтиэххэ с?п. Куораты билэр ки?и к?м?т? наада буолуо дии…
– Бэриэт, суох, сатаммат, – кыыс са?ата кытаанах этэ. Туох эрэ б?чч?м, бэйэтэ эрэ билэр дьыалата бы?ыылаа?а. – Эн миигин к?рс??н ба?арбат дии санаама. Ба?арабын, к?рс??хп?т, – онтон ордугу тугу да са?арбакка эрэ уолга илиитин туттаран «Покаа» диэн оргууй сибигинэйээт, тэйэ хаама турбута. Уопсай ааныгар тиийэн эргиллибитэ, далбаатаабыта. Бэриэт илиитин ?р? уунан бакааласпыта.
Кинилэр тыл тылларын ылынсан, ?йд???н арахсыбыттара. Бэриэт кыыс эппит «туохха барытыгар вперед буолла?а» диэн тылларын сыымайдыыр дьарыгы булан ылбыта: «То?о? Туох ту?унан? Тугу эппитэ буолуой?»
Оттон кыыс бу уол баччаа??а диэри онно-манна аралдьыйбакка науканы эрэ ?р? тута сылдьыбытын таба таайбыта. Бэриэт туох да омнуота суох дьо?уннаах, туруоруммут соругун сити?эр ки?и буоларын билбитэ. Онон буолла?а, кини с?б?л?? соруммут буолла?ына кимиилээх буолуон сэрэйбитэ уонна кини оннугу ба?арарын билиммитэ. Онтон эмиэ да куттаныах курдуга эрээри, с?рэ?э-быара, дуу?ата то?о эрэ холку этэ.
Сардаана кы?ал?а кы?айан бу куоракка баар буолбутуттан уонна аны к???н ??рэххэ т?нн?н кэлэриттэн олус ??рб?тэ, бу а?ыйах к???э иннигэр к??тэр т?б?г?н умнубута.
6
Сардаана уонна Бэриэт до?ордо?уулара таптал кутаатынан к??дь?йб?тэ.
Сыл буолаат ыал буолар ту?унан с?бэни тобулбуттара. Онон Сардаана ??рэ?ин кэнниттэн дойдулуур, Бэриэт уоппуска ылан Амма?а, кыыс дьонуттан к???л, алгыс ыла тиийэр буолбута.
Новосибирскай, Толмачево аэропорда. К??тэр саала?а ыскамыайка?а Т?б?ктээхэп Бэриэт уол уонна Ксенофонтова Сардаана кыыс туох да са?ата суох ыбылы куусту?ан баран олороллор.
– Бэриэт, уоппуска?ын ха?ан биэриэх курдуктарый? – Сардаана сибигинэйэ со?ус ыйыппыта.
– От ыйыгар к?рд?сп?т?м, туох да диэн утарбатахтара. Биэрэллэр ини, – Бэриэт бэрт холкутук, эрэллээх куола?ынан хардарбыта.
– Табыллара буоллар, – кыыс хайдах эрэ саарбахтыыр курдук, симик ба?айытык ити тыллары ы?ыктыбыта.
– Биэриэхтэрэ, Сардаана, – Бэриэт чинэччи туттан кыыс сирэйин одууласпыта, икки илиитинэн тібіт?н к??йэ туппута, онтон уу сахалыы иэдэ?иттэн сырылаччы сыллаан баран. – Саарбахтаама, Сардаана, барыта табыллыа, – диэн к?л?м аллайыынан т?м?ктээбитэ.
– Бэрт буолуо этэ. Мин ??р да ?р кэтэ?эрим буолуо диэн куттанабын ээ, – кыыс т?б?т?н Бэриэт санныгар ууран кэбиспитэ.
– Эн этэ??э тиийэн дьо??ор к?м?л?с, элбэх аста бэлэмнээ, кэтэс. От ыйын иккис а?аарыгар мин бу баар буола т????м. Оттуохпут-мастыахпыт, сир астыахпыт.
– С?п, Бэриэт! – кини до?орун ыбылы куу?ан ылбыта.
Дьокуускайдыыр рейскэ регистрацияны биллэрбиттэрэ.
Бэриэт Сардаанатын уураан, иэдэ?иттэн, с????ттэн сырылаччы сыллаан, алгыс тыллары этэн атаарбыта.