Ремарк Эрих Мария
Шрифт:
— Ён адразу перабіў мяне:
— Не трэба, дзіцятка, твой Готфрыд недарма знаўца варыяцый людскога сэрца. Я сам здагадаўся. Поспехаў, золатка.
— Заткніся! — радасна сказаў я і аб'явіў на кухні, што я хворы і да полудня буду ў пасцелі. Тройчы мне давялося адбіваць клапатлівыя атакі фраў Залеўскі, якая прапанавала рамонкавы настой, аспірын і кампрэсы. Потым мне ўдалося кантрабандай правесці Пат у ванну. Нарэшце нам быў дараваны спакой.
XIV
Праз тыдзень у нашым двары нечакана з'явіўся булачнік на сваім «фордзе».
— Выйдзі, Робі, — сказаў Ленц, з'едліва гледзячы ў акно, — кухонны Казанова, відаць, з'явіўся з рэкламацыяй.
Булачнік выглядаў крыху зморана.
— Нешта не ў парадку з машынай? — спытаў я.
Ён пахітаў галавой.
— Наадварот. Бегае выдатна. Амаль як новая.
— Дык яна новая і ёсць, — пацвердзіў я і з цікаўнасцю паглядзеў на яго.
— Справа ў тым… — сказаў ён. — Як вам сказаць… Я хачу купіць іншую машыну… большую. — Ён азірнуўся па баках. — У вас, здаецца, быў «кадзілак».
Я адразу ўцяміў, у чым справа. Чарнявая, з якой ён жыў, даканала яго.
— Так, быў «кадзілак», — летуценна сказаў я, — трэба было хутчэй браць яго тады! Цацачка! Сплыў за сем тысяч марак. Як задарма!
— Гм, задарма…
— Задарма! — паўтарыў я настойліва, а сам думаў, што можна зрабіць.
— Я даведаюся, — сказаў я. — Магчыма, чалавеку, які купіў яго, спатрэбіліся грошы. Сёння такое — звычайная справа! Пачакайце хвілінку. — Я пайшоў у майстэрню і хутка расказаў пра ўсё. Готфрыд аж падскочыў.
— Хлопцы, дзе ж нам тэрмінова дастаць стары «кадзілак»?
— Пакінь гэта мне, — сказаў я. — Лепш прыгледзь, каб тым часам булачнік не ўцёк.
— Згода! — Готфрыд знік.
Я патэлефанаваў Блюменталю. Я не вельмі спадзяваўся, але ж за спрос не б'юць у нос. Ён быў у канторы.
— Ці не хочаце вы прадаць «кадзілак»? — спытаў я без хітрыкаў.
Блюменталь засмяяўся.
— У мяне ёсць чалавек, — працягваў я, — плаціць наяўнымі з рук у рукі.
— Наяўнымі… — паўтарыў Блюменталь, хвілінку падумаўшы, — сёння гэта слова гучыць як высокая паэзія.
— І я так думаю, — сказаў я і раптам павесялеў. — Дык як, абмяркуем гэтую справу?
— Абмеркаваць заўсёды можна, — адказаў Блюменталь.
— Цудоўна. Калі я магу бачыць вас?
— Сёння аполудні ў мяне будзе час. Скажам, у дзве гадзіны тут, у канторы.
— Добра.
Я павесіў слухаўку.
— Ота, — усхвалявана звярнуўся я да Кёстэра, — ніколі не падумаў бы, але, здаецца, «кадзілак» вяртаецца да нас.
Кёстэр адарваўся ад папер.
— Праўда? Ён згодны прадаць?
Я кіўнуў і глянуў праз акно туды, дзе Ленц нешта энергічна даводзіў булачніку.
— Ён сапсуе справу, — сказаў я заклапочана. — Ён замнога гаворыць. Булачнік вельмі недаверлівы. Яго трэба пераконваць маўчаннем. Я пайду змяню Готфрыда.
Кёстэр засмяяўся.
— З богам, Робі.
Я падміргнуў яму і выйшаў. Але я не паверыў сваім вушам: Готфрыд і не думаў загадзя ўслаўляць «кадзілак» — ён з вялікай стараннасцю тлумачыў булачніку, як індзейцы ў Паўднёвай Амерыцы пякуць кукурузны хлеб. Я пахвальна зірнуў на яго і звярнуўся да булачніка:
— На жаль, той чалавек не хоча прадаваць.
— Я так і думаў, — падхапіў Ленц, быццам мы згаварыліся.
Я паціснуў плячыма.
— Шкада… але і яго можна зразумець…
Булачнік стаяў у нерашучасці. Я зірнуў на Ленца.
— Можа, ты зробіш яшчэ адну спробу? — адразу спытаў ён.
— Абавязкова! — адказаў я. — Мне ўдалося дамовіцца з ім на сустрэчу днём. Як з вамі потым звязацца? — спытаў я булачніка.
— У чатыры я тут буду недалёка. Тады заскочу…
— Добра… тады я ўжо буду ведаць дакладна. Спадзяюся, што нам пашанцуе.
Булачнік кіўнуў. Потым ён сеў у «форд» і даў газу.
— Ты зусім з глузду з'ехаў, — узарваўся Ленц, калі той выехаў. — Спачатку я з усіх сіл утрымліваю хлапца, а ты яго адпускаеш як нічога ніякага…
— Логіка і псіхалогія, мой мілы Готфрыд! — адказаў я і паляпаў яго па плячы. — Ты ў гэтым яшчэ не разбіраешся так…
Ён адкінуў маю руку.
— Псіхалогія… — прамовіў ён з пагардай. — Найлепшая псіхалогія — удалы выпадак! А ён быў! Тып цяпер павек не вернецца!
— У чатыры ён будзе тут.