— А куды цяпер спяшацца? — паціснуў той плячамі.— Усё, дайшлі.

— Трэба бурыць далей, — не прыняў іранічнага тону майстра Карнееў.

— Ды калі ласка, — Юсуф-задэ рэзкім рухам насунуў на вочы белую каску. — Загадаеш — выпампуем з-пад зямлі ўсё салёнае возера і будзем потым па ім разам з дзецьмі бедуінаў папяровыя караблікі пускаць, а то ж яны ніколі ў жыцці не бачылі, як тое робіцца.

— Гэта ў цябе ад стомы, — лагодна прамовіў Карнееў.— Але зразумей — наш пласт яшчэ наперадзе.

— Ну што ж, — уздыхнуў Юсуф-задэ. — Загад маю. Будзем бурыць далей. На тым баку зямлі, пад намі, што — Амерыка? Дабурымся да Місісіпі… Вось янкі здзівяцца: куды гэта з Місісіпі вада знікае? То яны ад усіх на свеце да сябе дабро цягнуць, а тут раптам у іх. Во гвалт узнімуць!

— Бурыць, пакуль дазволіць машына, — сказаў Карнееў, скупа ўсміхнуўшыся на невясёлы жарт Юсуф-задэ. — Ну, а калі што — дык прывязём больш магутную, з Аханета. Там умовы куды горшыя, а людзі змагаюцца за ваду без панікі.

У гэты момант пад'ехала вадавозка. З гарачай кабіны выскачыў Хуары. Ён паспеў аддаць повару Мулуду пакупкі і цяпер прывёз на буравую новую порцыю халоднага чаю.

— Там Селіма прывезлі,— усхвалявана паведаміў ён Аклілю. — Я ўбачыў яго ў аазісе і запрасіў да нас у лагер. Сейід Мулуд пакарміў Селіма, і той адразу заваліўся спаць. Лёг на твой ложак.

Бурыльшчыкаў таксама зацікавіла навіна пра Селіма. З расказу Хуары стала вядома, што «кандыдата ў мільянеры» падабралі ў пустыні бедуіны. Як па этапу, яго перадавалі з аднаго качэўя ў другое, пакуль ён не апынуўся ў Таманрассеце. Адтуль Селім на спадарожных машынах дабраўся да горада-аазіса Амгіда, затым да Завія-эль-Кахла, а зараз ехаў бы ўжо ў напрамку Уарглы, каб не Хуары. І Акліль з раптоўным пачуццём крыўды падумаў: чаго гэта Хуары так узрадаваўся, што сустрэў Павука? Ды няхай бы сабе той і ехаў, куды ўздумаў.

А Хуары ўжо расказваў пра другое:

— Старэйшыны аазіса збіраюцца прыехаць, каб пакаштаваць новую ваду.

Юсуф-задэ хмыкнуў:

— Якую ваду, хто ім пра тое сказаў? — І павярнуўся да Карнеева: — Ну, што загадаеш людзям адказваць?

— Тое, што ёсць, праўду.

— Дык я ж сам яе не ведаю! — Юсуф-задэ накіраваўся да свайго пульта. І зноў завёў сваю магутную песню матор.

А праз якую гадзіну, калі Карнееў пакінуў буравую, туды прыехаў невялікі джып на шырачэзных колах. З машыны паважна выйшлі чатыры мужчыны ў адзенні туарэгаў. Наперад яны прапусцілі сівабародага высокага старога з пранізлівым позіркам. Госці зірнулі на бурыльную ўстаноўку, і самы малодшы з іх прамовіў на французскай мове:

— Сейід пытае, хто тут галоўны.

— Што паважанаму госцю трэба? — Юсуф-задэ прыглушыў матор і папярэдзіў, каб памочнік не забываў сачыць за прамыўкай.

— Алах вялікі,— не адказаўшы на паклон буравога майстра, па-арабску прамовіў сівабароды, выцягваючы сваю руку так, што яна ўказвала не столькі на неба і навакольную прастору, колькі на джып, на якім ён сюды прыехаў.

Юсуф-задэ ўсміхнуўся, зняў каску і выцер хусцінкай твар. Жэстам ён спыніў Сідкі, які стаў перакладаць сказанае сівабародым на французскую мову.

— Алах зрабіў для нас вялікую ласку, — працягваў сівабароды. — Ён пачуў нашы малітвы і схаваў пад зямлю тое, што нам шкодзіла. Мёртвае ён адаслаў да мёртвых, у падземнае царства. Гэта вялікая літасць. Яшчэ ў той час, калі я не згінаючыся мог прайсці пад брухам у жарабяці, на гэтым месцы, дзе стаяць вашы машыны, вецер гойдаў злую ваду, якая губіла пальмы. — Стары паказаў управа ад сябе, дзе пасярод пазбаўленай усякага жыцця раўніны тырчалі, бы чорныя шкілеты нейкіх фантастычных жывёлін, засохлыя пальмы-дум. За імі віднеліся напаўзамеценыя пяском руіны будыніны з гліны. Усё, што засталося ад невялікага аазіса. Салёная вада паступова знішчыла расліны, і людзі былі вымушаны пакінуць абжытыя мясціны і наймацца хамесамі да суседзяў ці стаць зноў качэўнікамі, як іх продкі.

— Ваш урад накіраваў нас сюды, каб даць жыццё гэтаму аазісу і даць ваду туды, дзе яе зараз мала і робіцца з кожным годам меней, — адказаў Юсуф-задэ на арабскай мове, здзівіўшы гэтым сівабародага. Той зірнуў на бурыльнага майстра больш уважліва, але па-ранейшаму варожа.

— Урад далёка, — адказаў ён. — Адтуль не бачна, дзе чужынцы свідруюць пясок.

— Свідруем там, дзе нам загадана, сейід, — стараўся гаварыць спагадліва Юсуф-задэ. — І мы разумеем вашу трывогу. Але вучоныя людзі кажуць, вада, добрая вада тут ёсць.

— Французскія бурыльшчыкі яе тут не здабылі, хаця спрабавалі некалькі разоў,— рэзка сказаў тады самы малады з гасцей.

— Вельмі добра, што не здабылі,— Юсуф-задэ звёў да пераносся густыя, запарушаныя пылам бровы. — Бо тады б знікла вада ў калодзежах вашага паселішча. Яны ж маглі прабурыць артэзіянскую свідравіну толькі на глыбіню дзвесце метраў. Гэта той пласт, які сілкуе і вашы калодзежы. Мы яго даўно прайшлі. Нашы трубы ідуць глыбока ўніз, каб здабыць новую ваду.

— Азхара! — з клёкатам у глотцы прамовіў сівабароды. — Каторую ноч крычыць птушка бяды. Марабут прадказаў — бяда прыйдзе ад вашых машын. — З велічным выглядам сівабароды рушыў да джыпа. За ім моўчкі ўся яго світа.